رئیس جمهور فعلی امریکا در ماه آوریل ۲۰۱۷ از وزیر تجارت خارجی خود خواسته است گزارشی در ارتباط با تولید و مصرف فولاد امریکا تهیه کند. در تاریخ ۱۱ ژانویه ۲۰۱۸ گزارش منتشر نشده وزیر تجارت به کاخ سفید تحویل داده شد.
وزیر اقتصاد امریکا به رئیس جمهور پیشنهاد کرده است:
۱- به علت اجرای مفاد قرار داد تجاری نفتا برای کشورهای کانادا و مکزیک عوارضی جهت واردات فولاد و آلومینیم نمی توان وضع کرد.
۲- کشورهای دوست را از پرداخت عوارض فولاد و آلومینیم معاف کند.
در نهایت رئیس جمهور امریکا با وضع ۲۵ درصد عوارض گمرکی برای واردات مستقیم محصولات فولادی و ۱۰درصد عوارض گمرکی برای واردات آلومینیم در تاریخ ۸ مارس ۲۰۱۸ با اجرای شوی انتخاباتی امضاء و ابلاغ کرده است.[۱]
البته این دستور حکومتی فعلاً شامل کشورهای کانادا و مکزیک نخواهد شد. [ ۲،۱ و۳]
جورج بوش پسر در سال ۲۰۰۲ مشابه چنین دستورالعملی را در ارتباط با واردات فولاد صادر نموده بود. با توجه به مشکلات عدیده ای که اجرای این دستورالعمل برای صنایع مصرف کننده فولاد در امریکا بوجود می آورد، پس از مدت کوتاهی از اجرای این دستورالعمل خودداری شد.
برای اینکه به جزئیات دلایل ظاهری ابلاغ دستورالعمل اخذ عوارض ۲۵ درصد از فولاد وارداتی به امریکا واقف شویم در این نوشتار مطالبی همراه با جداول و نمودارها ارائه می شود، و به تجزیه و تحلیل آنها می پردازیم.
ارزش تقریبی محصولات فولادی که حدود ۹۰ کشور در سال ۲۰۱۷ به آمریکا صادر کردند حدود ۳۳ میلیارد دلار بوده است. [۳و۴]
جزئیات در نمودار شماره یک و دو دیده می شود.
مشکلات فنی و اقتصادی که در اثر اجرای احتمالی این تعرفه بر صنایع امریکا و صنایع فولادی کشورهای دیگر من جمله ایران، تحمیل خواهد کرد در این نوشتار به اختصار بیان شود.
برخی از اطلاعات آماری در ارتباط با تولید، مصرف، واردات و صادرات فولاد امریکا در جدول یک آورده شده است.[۴،۱و۵]
جدول (۱) جزئیات آماری در ارتباط با تولید و مصرف فولاد امریکا از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۶ ( میلیون تن )
|
۲۰۱۵ | ۲۰۱۳ | ۲۰۱۱ | ۲۰۰۹ | ۲۰۰۷ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۴۳ | ۵۲ | ۵۴.۷ | ۷/۲۶ | ۵/۵۲ | تولید سنگ آهن | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۴/۷۸ | ۸/۷۸ | ۹/۸۶ | ۴/۸۵ | ۳/۹۹ | ۵/۹۹ | تولید فولاد خام | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۳۳ | ۴/۳۷ | ۵/۳۶ | تولید فولاد در کنورتور ( درصد) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۶۷ | ۶/۶۲ | ۵/۶۳ | تولید فولاد در کوره های قوس الکتریکی ( درصد) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۵/۷۸ | ۵/۷۸ | ۷/۸۶ | ۳/۸۳ | ۴/۵۶ | ۵/۹۴ | تولید محصولات فولادی نورد گرم شده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۴/۲ | ۶/۲ | ۳/۴ | ۴/۴ | ۳/۲ | ۵/۴ | تولید لوله های فولادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۱/۱ | ۴/۱ | ۱/۲ | ۸/۱ | ۴/۱ | ۱ | صادرات لوله های فولادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۶/۴ | ۷ | ۵/۷ | ۷/۶ | ۴/۴ | ۷/۴ | واردات لوله های فولادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۳/۹ | ۱۰ | ۱۲ | ۳/۱۳ | ۲/۹ | ۸/۱۰ | صادرات مستقیم محصولات فولادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۳۱ | ۵/۳۶ | ۳/۳۰ | ۹/۲۶ | ۳/۱۵ | ۴/۳۱ | واردات مستقیم محصولات فولادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۹/۱۹ | ۳/۲۱ | ۹/۲۲ | ۸/۱۳ | ۹/۲۰ | صادرات غیر مستقیم فولاد* | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۷/۴۲ | ۱/۳۹ | ۳/۳۵ | ۵/۲۳ | ۶/۳۹ | واردات غیر مستقیم فولاد* | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۳۷۱ | ۳۵۹ | ۲۹۵ | ۳۶۶ | ۴۷۰ | سرانه مصرف واقعی محصولات فولادی بر حسب کیلوگرم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
۹.۴ | ۵/۹ | ۶/۱۴ | ۴/۲۰ | ۴/۱۹ | ۱۳ | خالص صادرات قراضه |
نمودار شماره(۱) ارزش محصولات فولادی در سال ۲۰۱۷ از کشورهای مختلف ( میلیارد دلار)
نمودار شماره (۲) درصد ارزش صادرات فولاد کشورهای وارداتی امریکا
ایران از و به امریکا بطور مستقیم و غیر مستقیم محصولات فولادی وارد و یا صادر نکرده است.
پس از ذکر تاریخچه روند تکامل جهانی تکنولوژی تولید فولاد اثرات احتمالی ترکش های این جنگ اقتصادی بر پیکره صنعت فولاد ایران به اختصار بیان خواهد شد. اهمیت این جنگ زمانی پر رنگ تر جلوه می کند که می دانیم صادرات مستقیم فولاد ایران در سال ۲۰۱۷ که عمدتاً شمش خام بوده است حدود ۸ میلیون تن بود، که عدد قابل توجهی می باشد.
پس از خاتمه جنگ جهانی اول، کشورهای مختلف دنیا در رقابت با یکدیگر کوشش کردند امکانات لازم برای گسترش تولید فولاد خود را فراهم آورند. روند سالانه تولید جهانی فولاد از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۱ در نمودار ۳ دیده می شود.[۶]
بعد از خاتمه جنگ جهانی دوم با توجه به شناخت نقش حیاتی هواپیماهای نظامی، زیردریائی ها و کشتی های جنگی در جهت دفاع و جلوگیری از تجاوز کشوری به کشور دیگر، فاتحان یا مغلوبین جنگ هر یک به نحوی کوشش کردند تا ضمن تامین امکانات رفاهی، توسعه و پیشرفت برای ملتهای خود، توان صنعتی و اقتصادی کشور خویش را با افزایش تولید فولاد بهبود بخشند.
نمودار ۳: روند تولید جهانی فولاد از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۱ با تجزیه و تحلیل تحولات جهانی مؤثر در رشد تولید [۱،۲و۳]
ژاپن و آلمان که برای گسترش صنایع نظامی با محدودیتهای وضع شده از طرف کشورهای فاتح جنگ جهانی دوم مواجه بودند، با توجه به تحقیقاتی که پیرامون تکامل نسبی تولید فولاد در خلال جنگ جهانی دوم به انجام رسانده بودند، ضمن بازسازی خرابی های ناشی از جنگ، کوشش کردند در جهت تکمیل تحقیقات سالهای جنگ و پیش از آن حرکت کنند.
با توجه به رقابت زیاد تولید کنندگان انواع خودرو در جهان و امریکا، سود کارخانه های تولید تویوتا، فولکس و … در امریکا در ۲ سال گذشته خیلی کاهش داشته است، به عبارت دیگر این کارخانه ها پس از اجرای دستور جدید به علت پرداخت ۲۵ درصد عوارض واردات فولادهای مصرفی در ساخت خودرو، قادر به افزایش قیمت فروش اتومبیل ها نخواهند بود. علاوه بر این مسلماً مدیریت این شرکتهای ژاپنی، آلمانی و …که درصدی از تولیدات واحدهای خودروسازی خود در امریکا را به کشورهای دیگر صادر می نمایند، نسبت به کاهش ظرفیت تولید خودرو در امریکا اقدام خواهند نمود. در نتیجه نیاز به واردات محصولات فولادی آنها به علت کاهش تولید، کم خواهد شد. مدیریت این شرکتها از لحاظ اقتصادی مجبور به تعدیل نیروی انسانی کارخانه های تولید خودروی خود در امریکا خواهند شد. به عبارت دیگر قیمت تمام شده تولیدات صنایع مصرف کننده عمده فولاد در امریکا از قبیل صنایع هوافضا، تولید انواع هواپیما، نفت و گاز و … تا صنایع بسته بندی مواد غذایی در اثر پرداخت ۲۵ درصد عوارض واردات فولاد مصرفی افزایش خواهند یافت. در نتیجه اجباراً به کاهش تولید و تعدیل نیروی انسانی اقدام خواهند کرد.
به عبارت دیگر این تصمیم نابجای رئیس جمهور امریکا، از نظر فنی و اقتصادی منافعی برای مردم امریکا نخواهد داشت، هدف اصلی آن جلب آرای بیشتر در انتخابات میان دوره ای و … می باشد.
آثار منفی مشابه چنین تصمیمی در سال ۲۰۰۲ که توسط رئیس جمهور وقت امریکا، جورج بوش پسر گرفته شد، عملاً پس از چند ماه آشکار شد. در اثر مشکلات فنی و اقتصادی، افزایش بیکاری و … که در امریکا بوجود آمده بود، عملاً اجرای دستور بوش پسر پس از چند ماه متوقف شد.
وزیر دفاع فعلی امریکا، رئیس مجلس نمایندگان امریکا و … مانند مشاوران کاخ سفید به گزارشهای آثار منفی تصمیم بوش پسر دسترسی دارند، موافقت رئیس جمهور فعلی را به عدم اجرای مصوبه اخذ ۲۵ درصد تعرفه عوارض وارداتی محصولات فولادی برای کشورهای کانادا و مکزیک گرفته اند.
با سرمایه گذاری های لازم و خرید دانش فنی جهت تولید انواع کیفی فولادهای وارداتی، حداقل ۲ سال وقت لازم است تا صنایع فولادی امریکا بتوانند انواع فولادهای مورد نیاز صنایع مصرف کننده فولاد امریکا را در کارخانه های فولادی امریکا تولید نمایند. بخش خصوصی داخلی و خارجی مسلماً با توجه به عدم ثبات تصمیم گیری در امریکا چنین سرمایه گذاری هایی را که سود قابل توجهی ندارند، تقبل نخواهند کرد. با فرض اینکه این سرمایه گذاری ها صورت گیرد، حداکثر ۵۰-۶۰ هزار نفر نیروی کار برای گسترش تولید انواع فولاد های وارداتی در امریکا به حدود ۱۴۰ هزار نفری که هم اکنون در صنایع فولاد امریکا مشغول هستند، اضافه خواهند شد.
با توجه به مطالب ذکر شده کمترین اثری که اجرای گرفتن ۲۵ درصد عوارض وارداتی از محصولات فولادی خواهد داشت، کاهش درصدی از نیروی کار شاغل در صنایع عمده مصرف کننده انواع فولادهای وارداتی خواهد بود. با عنایت به اشتغال مستقیم حدود ۵/۶ میلیون نفر در صنایع مصرف کننده فولاد واراداتی امریکا، حداقل چند برابر ۵۰-۶۰ هزار اشتغال جدید بوجود آمده در صنایع فولاد، در سایر صنایع مصرف کننده فولاد فرصت شغلی از دست خواهد رفت. ادامه اجرای این دستورالعمل رئیس جمهور فعلی امریکا عملاً سبب بیکاری بیشتر کارگران امریکائی خواهد شد.[۴، ۸ و۹]
تصمیم گیری های نسنجیده و غیر اصولی رئیس جمهور فعلی امریکا مشابه بعضی از تصمیم گیری های سیاستمداران کشورهای جهان سوم مانند ایران است. به دستور نسنجیده رئیس جمهور قبلی ایران، حدود ۷ هزار نفر بیش از نیروی انسانی مورد نیاز ذوب آهن اصفهان، به پرسنل شاغل دائمی در این کارخانه اضافه شد . این تصمیم گیری غیر فنی، غیر اقتصادی و … سبب جلوگیری از توسعه کمی و کیفی تولید ذوب آهن اصفهان شد بطوریکه قبل از شروع به کار مجدد یک متخصص متالورژی، عده ای ذوب آهن اصفهان را محکوم به ورشکستگی اعلام می کردند. [۹]
این مدیریت متخصص و کارا با تمام کوششی که از بدو تصدی مجدد خود در ذوب آهن اصفهان، بعمل آورد و با شناخت فنی که به تکنولوژی فولاد داشت، توانست در چند ماه آخر سال ۲۰۱۷ کارخانه زیان ده ذوب آهن را به سوددهی هر چند اندک برسانند. متاسفانه به علت زیان انباشته در سالهای گذشته امکان توسعه کمی و کیفی محصولات تولیدی ذوب آهن اصفهان با مشکلات زیادی مواجه می باشد. [۹] مثلاً با مصرف کنسانتره سنگ آهن با عیار حدود ۶۷ درصد در تولید زینتر، به جای استفاده از سنگ آهن دانه بندی شده با عیار حدود ۶۲ درصد و همچنین با جایگزینی حدود۳۰ درصد مواد آهن دار مورد نیاز کوره های بلند ذوب آهن اصفهان، با گندله با عیار ۶۷ درصد، ظرفیت تولید سه کوره بلند ذوب آهن اصفهان عملاً نزدیک به دوبرابر مقدار فعلی تولید اهن خام مذاب و با کیفیت بهتر، و مصرف کک کمتر، شود.
مشکلات تامین کنسانتره و گندله با قیمت مناسب در ایران، مانع اجرای این تغییرات می باشد.
معلوم نیست خرید انواع محصولات فولادی از خارج و فروش عمدتاً فولاد خام به خارج چه سودی و برای چه کسانی دارد؟ که عملاً بر ادامه این روند غلط مصر هستند.
با توجه به تصمیم اخذ ۲۵ درصد عوارض گمرکی از محصولات فولادی وارداتی به امریکا، مشکلاتی نیز برای تولید کنندگان و صادر کنندگان این نوع محصولات در سطح جهان بوجود خواهد آمد، چنانچه با نگاه به آمار و ارقام واردات و صادرات انواع محصولات فولادی پس از شوک و بحران اقتصادی دهه قبل عملاً می بینیم کشورهای عمده وارد کننده انواع فولاد ساختمانی، از واردات محصولات بصورت نیمه تمام یا تمام شده فولادی، خودداری کرده اند، زیرا بعضی از کارخانه هائی که در کشورهای صنعتی فولادهای کیفی تولید و با ارزش افزوده بالا صادر می کردند، جهت جلوگیری از بیکاری کارگران شاغل در صنایع فولاد کشور خود در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ به تولید فولادهای ساختمانی با ارزش افزوده کم مورد نیاز کشور خود، مبادرت ورزیده اند. [۵]
کشورهای جهان سوم که عمدتاً صادرات فولادی آنها بصورت محصولات نیمه تمام یا حداکثر انواع فولاد ساختمانی بوده است در اثر این بحران اقتصاد جهانی زیان زیادی تحمل کرده اند. با توجه به مقدمات عنوان شده پیش بینی می شود که حداقل تا انتخابات میان دوره ای امریکا و … مشکلات زیادی برای ادامه تولید حدود ۹۰ کشور صادر کننده فولاد به امریکا بوجود خواهد آمد، قیمت محصولات فولادی کاهش خواهد یافت و رقابت سخت تر خواهد شد، کشورهائی که در سال ۲۰۱۷ حدود ۸ میلیون تن از ایران فولاد خریده اند مسلماً خرید خود را کاهش خواهند داد.
سران بیست کشور بزرگ اقتصادی دنیا در نشستهای دو سال اخیر خود با توجه به اضافه ظرفیت جهانی تولید فولاد، کار گروهی را جهت بررسی و ارائه پیشنهادات عملی جهت جلوگیری از افزایش ظرفیت تولید فولاد دنیا تشکیل داده اند. (نمودار ها ی شماره ۴،۵،۶،۷،۸،۹و ۱۰) [۲و۳]
نمودار شماره (۴) روند تولید فولاد خام دنیا، چین و سایر کشورها از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۷
نمودار شماره (۵) ظرفیت تولید و ضریب بهره وری جهانی فولاد از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶
نمودار شماره (۶) تغییرات ظرفیتهای تولید فولاد خام نمودار شماره (۷) روند تغییر ظرفیت تولید فولاد چین
مناطق مختلف دنیا از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ (میلیون تن) از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ ( میلیون تن)
نمودار (۸) تغییرات ظرفیت تولید فولاد خام دنیا از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ ( میلیون تن)
نمودار (۹) تولید فولاد خام کشورهای صنعتی که جزء نمودار (۱۰) تولید فولاد ۲۰ کشور عمده اقتصادی
۲۰ کشور اقتصادی دنیا نیستند دنیا در سال۲۰۱۶ ( میلیون تن)
تجزیه و تحلیل نمودارهای ارائه شده موید این است که درصد عمده اضافه ظرفیت جهانی تولید فولاد را چین به خود اختصاص می دهد و در سال ۲۰۱۷ پنجاه میلیون تن از ظرفیتهای تولید فولاد خود را کاهش داد و در سال ۲۰۱۸ طبق برنامه قرار است چین حدود ۱۰۰ میلیون تن از اضافه ظرفیت خود را کاهش دهد، سران بیست کشور صنعتی، با افزایش بی حد و حصر ظرفیتهای تولید فولاد کشورهایی مثل ایران موافقت چندانی نخواهند داشت .
ضریب بهره برداری از ظرفیتهای موجود فولاد ایران همان طوری که در مقالات منتشره قبلی با ذکر اعداد و ارقام، گفته شد کمتر از میانگین ضریب بهره برداری جهانی می باشد.
آیا بهتر نیست بجای سرمایه گذاری بی حد و حصر جهت گسترش کمی تولید فولاد خام ایران آن هم در نقاطی که بدون در نظر گرفتن طرح آمایش سرزمینی و عدم وجود امکانات زیر بنائی برای این مناطق ( جاده و حمل و نقل ریلی، تامین آب و…) مسلماً قیمت تمام شده محصولات تولیدی در این مناطق در مقایسه با نقاط دیگر ایران تفاوت فاحشی خواهد داشت. علاوه بر این انتخاب این محل ها که فاقد مزیت نسبی برای تولید فولاد بوده اند، در آینده مشکلاتی برای کشور بوجود خواهند آورد. آیا بهتر نبود با سرمایه گذاری کمتر، اهتمام بیشتر برای افزایش بهره وری و بهبود کیفیت محصولات فولادی ایران، و با تنوع بخشیدن انواع فولادهای تولیدی، بطوری که مجبور نباشیم سالانه برای واردات ریلهای فولادی، لوله های فولادی و … همچنین تجهیزات صنعتی که درصد عمده وزن آنها را فولاد تشکیل می دهد، از کشورهای مختلف و با پرداخت ارز وارد نمائیم؟
متاسفانه مسئولین محترم اقدامات لازم جهت بهسازی، نوسازی صنایع تولید فولاد کشور و افزایش ضریب بهره وری آنها در ۱۳ سال اخیر، مبذول نداشته اند.
به شرح مقالات منتشره شده قبلی، با وجود اینکه ایران نسبت به سایر کشورها برای تولید انواع فولادهای کیفی از قبیل فولاد زنگ نزن و … مزیت های خدادادی دارا می باشد، شاید چون ظرفیت سالانه تولید چنین محصولاتی از نظر کمی برای بعضی از مسئولان جالب توجه نیست، هیچگونه اقدام عملی در جهت ایجاد حداقل یک واحد تولید فولاد زنگ نزن به ظرفیت حدود ۳۰۰.۰۰۰ تن در سال در ایران، ننموده اند.
صادرات حدود ۲۰ میلیون تن انواع فولاد در سال ۱۴۰۴ که مسئولین فعلی برای آن زمان برنامه ریزی می نمایند با توجه به وضعیت جهانی تولید فولاد در آینده، اگر نگوئیم که غیر ممکن است، حداقل با مشکلاتی در عمل مواجه خواهند شد.
از طرفی می دانیم که کارخانجات تولید فولاد در دنیا و ایران( مجتمع فولاد مبارکه و …) وجود دارند که با مدیریت تخصصی درست هم اکنون با بیش از ظرفیتهای پیش بینی شده در زمان تاسیس، به تولید گندله و … مشغولند. پس بجای اتلاف منابع مالی کشور در جهت افزایش بی حد و حصر ظرفیت تولید فولاد، آیا بهتر نیست ظرفیت تولید فولاد را فعلاً برابر با نیاز پیش بینی شده برای مصرف داخل در سال ۱۴۰۴ در نظر بگیرند و صادرات فولاد را از افزایش راندمان واحدهای تولیدی تامین نمایند؟ لذا مسئولین محترم نباید با اتلاف منابع مالی کشور برای افزایش کمی تولید فولاد، می بایست با صرف هزینه کمتر در جهت افزایش کیفی محصولات فولادی تولیدی، افزایش راندمان تولید و ارتقای تکنولوژی کارخانجات موجود تولید فولاد و … اقدام نمایند.
منابع مورد استفاده:
۱- مطالب مندرج درروزنامه های مختلف خارجی
۲- Anwendung der US-Section 232 auf Stahlimporte, Wirtschaftsvereinigung Stahl, “۱ March 2018. “
۳- USA schotten sich massiv gegen Stahlimporte ab- Europaische Union muss jetzt rasch handeln, Wirtschaftsvereinigung Stahl, “۱ March 2018”
۴- محاسبات و تحلیل شخصی
۵- Yearbooks world steel up to 2017
۶- “پیش بینی روند کمی و کیفی فولاد جهان…” مقاله مجله پردازش صفحه ۹۲- ۱۰۲ دی و بهمن ۱۳۹۳- علی ابراهیمی، سید تقی نعیمی
۷-کتاب تولید فولاد در ایران و مسائل جنبی آن، سازمان پژوهشهای صنعتی ایران ۱۳۶۱
۸- روزنامه های مختلف ۱۵ روز اخیر به زبان آلمانی
۹- روزنامه های صمت و دنیای اقتصاد از تاریخ ۸/۱۲/۹۶ تا ۲۱/۱۲/۹۶
۱۰-” ایران از نظر مقدار تولید فولاد خام …” مقاله مجله پردازش مهر و آبان ۱۳۹۶ – سید تقی نعیمی
۱۱- Hintergroundinformationen Zum G20 Global Forum on Steel Excess Capacity, Wirtschaftsvereinigung Stahl , 28. November ۲۰۱۷.
۱۲- G20-Gipfel-Eeklarung: 4./5. Sept 2016, 7./8. Juli 2017
۱۳- Berliner Gipfel zu Stahl-Uberkapazitaten, Wirtschaftsvereinigung Stahl,
۳۰ November 2017.
دکتر مهندس سید تقی نعیمی، عضو هیات علمی دانشگاه، کارشناس رسمی صنایع فلزی