سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به عنوان یکی از سازمان های توسعه ای کشور از نیمه دوم سال ۹۲ با تجدیدنظر در استراتژی خود و با اعتقاد و باور به حضور بخش خصوصی در اقتصاد بخش معدن و صنایع معدنی، فصلی جدید را در برنامه ها و عملیات های اجرایی خود آغاز کرد و در نتیجه، طی این مدت توانست به نتایج ارزنده ای در توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور دست پیدا کند. به طوری که از یک سازمان با طرح های راکد تا نیمه اول سال ۹۲، به سازمان توسعه ای حقیقی تبدیل شد و توانست نقش خود را به عنوان یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی در میان مسئولان و مردم آشکار سازد.
اجرای طرح های نیمه فعال و راکد با سابقه چندین ساله و نیز آغاز طرح های جدید در این دوره، واقعی بودن این باور و اعتقاد را نشان داد. اجرای طرح های ۷ گانه فولاد استانی و به سرانجام رساندن تدریجی آنها- که دچار وقفه طولانی شده بود- و نیز اجرای طرح های همچون ۱.۲ میلیارد دلاری آلومینیوم جنوب و یک میلیارد دلاری سرب و روی مهدی آباد از جمله این عملکرد ها بود. در همین حین، ایمیدرو با بهره گیری از مذاکرات موثر با شرکت ها و صاحبان فناوری داخلی و بین المللی، طرح های دیگری از جمله کارخانه های متعدد فرآوری سنگ آهن در سنگان، تیتانیوم کهنوج، اسکله بندر پارسیان، زغالشویی البرز مرکزی، طرح ۴۰ هزار تنی آلومینیوم جاجرم، ، الکترود گرافیتی، آنتیموان سفیدابه، نیروگاه هرمز و هرمزان، طلای زرشوران، پتاس خور و بیابانک، پالایشگاه قطران زرند، ۴ طرح کنسانتره و گندله سازی سنگان، منطقه ویژه صنایع انرژی بر، تجهیز معادن گل گهر ۴ – ۵ – ۶ ، زغالسنگ خمرود و تولید گرین کک را در کنار دیگر طرح های بخش معدن و صنایع معدنی به اجرا درآورد. در این میان بهره گیری از دانش ایرانی تولید آهن اسفنجی به روش پِرِد (PERED) گام موثری در عملی ساختن تکنولوژی ایرانی در زنجیره فولاد بود که سال گذشته در سه کارخانه احیای مستقیم نمایان شد.
سرمایه گذاری ۵.۳ میلیارد دلاری
با شروع دولت یازدهم در نیمه دوم سال ۹۲، طرح های متعددی در بخش معدن و صنایع معدنی، راکد و غیرفعال بودند. ایمیدرو با استراتژی جدیدی که طراحی و عملی کرد، حضور بخش خصوصی پررنگ دیده شد و در نتیجه توانست با مشارکت این بخش ۳۲ هزار میلیارد تومان طرح را فعال کرده یا به اجرا درآورد. این استراتژی در راستای اقتصاد مقاومتی و گسترش حضور بخش خصوصی به اجرا در آمده است. طی این مدت افزون بر ۵.۳ میلیارد دلار در نقاط مختلف کشور پروژه وارد مدار تولید شد.
در این میان ایمیدرو طی سال های ۹۳ تا ۹۵، با مشارکت بخش خصوصی، ۲۷ طرح بزرگ را در بخش معدن و صنایع معدنی به ارزش ۳ میلیارد و ۷ میلیون و ۵ هزار دلار به بهره برداری رساند که در نتیجه آن، برای ۷ هزار و ۶۶۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد شد.
طرح های افتتاح شده سال های ۹۳ تا۹۵
اقدامات ایمیدرو در سال ۹۶
افتتاح بیش از ۲.۳ میلیارد دلار طرح با اشتغال ۴۸۰۰ نفری
ایمیدرو طی سال ۹۶ با مشارکت بخش خصوصی، ۲۳ طرح در بخش معد ن و صنایع معدنی به بهره برداری رساند که از ارزش بیش از ۲.۳ میلیارد دلاری برخوردار بود. مجموع اشتغال مستقیم این طرح ها نیز ۴۸۵۰ نفر بود. در این میان، ۳ واحد احیای مستقیم فولادهای استانی با دانش فنی ایرانی (PERED) افتتاح شدند. همچنین ۱۰ میلیون تن ظرفیت تولید گندله و ۲.۵ میلیون تن ظرفیت تولید کنسانتره سنگ آهن در مجتمع معدنی سنگان به بهره برداری رسید.
طرح های افتتاح شده در سال ۱۳۹۶
تولید محصولات معدن و صنایع معدنی در سال ۹۶
تولید و صادرات فولاد
شرکت های فولاد ساز کشور از ابتدای ماه فروردین تا پایان اسفند سال گذشته، ۲۱ میلیون و ۸۸۴ هزارتن فولاد خام تولید کردند. این رقم در سال ۹۵، معادل ۱۸ میلیون و ۴۶۶ هزار تن بود که حاکی از رشد ۱۹ درصدی است.
علاوه بر این طی ۱۲ ماهه سال ۹۶۹، ۱۹ میلیون و ۷۷۶ هزار تن انواع محصولات فولادی (کلاف، تیرآهن، ورق عریض، میلگرد، ورق گرم، ورق سرد، ورق پوشش دار و غیره) در کشور تولید شد. میزان تولید این محصولات در سال ۹۵، ۱۸ میلیون و ۱۵۱ هزار تن بود که نشان دهنده افزایش ۹ درصدی است. طی سال ۹۶، ۱۶۱ هزارتن مس، ۳۳۷ هزار تن آلومینیوم، ۲۴۰ هزار تن آلومینا و ۵۸ میلیون تن سنگ آهن تولید شد.
صادرات ۱۰.۷ میلیارد دلاری
سال گذشته ارزش صادرات معدن و صنایع معدنی ایران به بیش از ۱۰.۷ میلیارد دلار رسید. این رقم صادرات ۲۲درصد از کل صادرات کشور را در برگرفت. در این میان برای نخستین بار، صادرات فولاد ایران با ۳۹ درصد رشد به رقم ۹.۴۸ میلیون تن در سال ۹۶ رسید. در همین مدت رشد ۳۰۰ درصدی صادرات آهن اسفنجی و ۱۰.۴ درصدی سیمان محقق شده است.
طی این مدت ۷۱۳ هزار تن آهن اسفنجی صادر شد که نسبت به آمار سال گذشته (۱۷۲ هزار تن)، حاکی از افزایش ۳۱۵ درصدی صادرات این محصول است. بدین ترتیب کل صادرات زنجیره فولاد از ۹ میلیون و ۲۰۸ هزار تن نیز عبور کرد.
شروع ۴ طرح بزرگ در سال ۹۶
همچنین در سال ۹۶ ، چهار طرح بزرگ آغاز شد که منجر به اشتغال ۲۵۰۰ نفر شده است. در این میان طرح احداث کارخانه کنسانتره روی مهدی آباد از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین پروژه تیتانیوم و بندر پارسیان نیز جزو طرح های اولویت دار ایمیدرو محسوب می شوند.
اکتشاف ذخایر جدید
تا قبل از شروع دولت یازدهم، یکی از مسائلی که حوزه معدن و صنایع معدنی کشور را با تهدید رو برو می کرد، کاهش ذخایر کشف شده معادن بود و از این رو، از جمله دغدغه های اصلی ایمیدرو در دولت یازدهم، اجرای برنامه اکتشاف بود. بنابراین، برنامه اکتشاف از دولت یازدهم و با هماهنگی و تفاهمنامه ای میان وزارت صنعت معدن و تجارت، ایمیدرو و سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ایران شروع شد که اجرای آن را ایمیدرو بر عهده دارد. برنامه ریزی برای اکتشاف ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع در اولویت قرار گرفت و این برنامه به طور جدی از بهار ۹۳ آغاز شد. طبق آمارها، این میزان وسعت اکتشاف، تقریبا ۲ برابر اکتشافات ۸۰ سال گذشته بوده است. در سال ۹۵ فاز شناسایی ۱۰۰ درصد پهنه ها به اتمام رسید و در برخی از این پهنه ها، فاز پی جویی و اکتشافات عمومی نیز پیشرفت های مناسبی را طی کرده است. به طوری که ۴۰۰ محدوده امیدبخش معدنی در ۲۱ استان کشور مشخص شد و تا پایان سال۹۶، نخستین دستاوردهای برنامه اکتشاف اعلام شد که حاکی از رشد ذخایر عناصر ارزشمند معدنی در کشور است. تا این مدت، حدود ۵۰۰ میلیون تن سنگ آهن، ۳۴۵ میلیون تن زغال کک شو، ۲۲۰ میلیون تن زغال حرارتی، ۱۰۳ میلیون تن باریت، ۲۱ میلیون تن بوکسیت، ۳۰ هزار تن آنتیموان، ۶۵ هزار تن عناصر نادر خاکی و ۴۲ تن طلا، افزایش یافته است.
مجموع هزینه های اکتشافی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکت های تابعه و وابسته در سال ۹۶ به بیش از ۱۱۴۶میلیارد ریال رسید این در حالی است که در سال ۹۵ در این بخش ۱۰۸۰ میلیارد ریال هزینه شد. کل حفاری های انجام شده در سال ۹۶ به ۱۱۹ هزار متر رسید در حالی که مجموع حفاری های دوره مشابه سال ماقبل، ۱۰۵ هزار متر بود.
برنامه ایمیدرو در سال ۹۷
برنامه افتتاح ۶.۱ میلیارد دلار طرح در سال ۹۷
ایمیدرو در سال جاری (۹۷) ۳۳ طرح به ارزش بیش از ۶.۱ میلیارد دلار به بهر برداری می رساند. این طرح ها در بخش های مختلف زنجیره فولاد، زنجیره مس، آلومینیوم، سرب و روی، عناصر نادر خاکی و زیرساخت ها است.
طی سال ۹۷ همچنین ۱۴ طرح جدید یا مجدد فعال شده، وارد عملیات اجرایی می شوند. ارزش این طرح ها به مرز ۳.۷ میلیارد دلار می رسد. این طرح ها مربوط به بخش های مس، فولاد، زغالسنگ و طلا است. برخی از این پروژه ها شامل بیلت آلومینیوم جاجرم، فاز دو زرشوران، معدن مس دره آلو، معادن مس تفت، آلومینای خلیج فارس و فولاد مکران هستند.