معدن۲۴: سرمایهگذاری در صنعت زغالسنگ همواره یکی از اولویتهای اصلی شرکتسرمایهگذاری صدرتامین (تاصیکو) به عنوان هلدینگ تخصصی معدنی شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی (شستا)، بوده است. این هلدینگ بهعنوان یکی از بزرگترین مجموعههای معدنی کشور، با هدف پاسخ به نیازهای فزاینده بازار داخلی، و با تمرکز بر افزایش ظرفیت تولید و بهرهبرداری بهینه از معادن زغالسنگ، به دنبال توسعه پایدار و ایجاد ارزش افزوده در زنجیرهی تولید این مادهی معدنی است.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در آیین یادبود چهلمین روز درگذشت جانباختگان حادثه معدن معدنجوی طبس به ظرفیت ومیزان ذخایر معادن زغالسنگ در کشور، میزان برق و فولاد تولید شده از ذخایر زغالسنگ در جهان، ناترازی انرژی و مشکلات مواجهه با قطعی برق و گاز فقدان بهرهمندی از ظرفیت معادن زغالسنگ در کشور و همچنین مشکلات قیمت گذاری در این صنعت و ناایمن بودن تعداد زیادی از معادن زغالسنگ کشور اشاره کرد و اصلاح سیاستگذاریها و رفع مشکلات با توجه بیشتر به برنامهریزیها و اصلاحات بلندمدت را مورد تاکید قرار داد.
در حال حاضر با وجود ۳ میلیارد تن ذخایر قطعی زغالسنگ در ایران، تنها ۳.۵ میلیون تن زغالسنگ خام، معادل ۱.۷ میلیون تن کنسانتره در کشور تولید میشود که بیش از ۴۰ درصد از این میزان توسط شرکت زغالسنگ پروده طبس(کزغال) از شرکتهای تابعه “تاصیکو” تولید میشود.
سهم زغالسنگ به عنوان بزرگترین منبع در سبد انرژی جهان در سال ۲۰۲۳ به میزان ۳۲ درصد اعلام شده و بر اساس پیش بینی آژانس بینالمللی انرژی، این سهم تا سال ۲۰۳۰ به ۳۸ درصد افزایش خواهد یافت.
تاصیکو با دنبال کردن استراتژی توسعهی شرکتهای تابعه در راستای خلق ارزش، اعلام آمادگی نموده است که با در اختیار گرفتن و سرمایهگذاری در نیروگاه برق زغالسوز نیمه کاره مزینو طبس با ظرفیت ۶۵۰ مگاوات و با بهره گیری از زغالسنگ حرارتی و با درنظر گرفتن ناترازی انرژی کشور و فشار بر صنعت گاز طبیعی، در تامین ۲% از برق کشور، و صرفه جویی در ۲.۵ میلیارد متر مکعب مصرف گاز طبیعی، ایفای نقش نماید.
علی رغم وجود توافقهای اقلیمی نظیر توافقنامه پاریس، که طی آن بسیاری از کشورها متعهد شدهاند تا دهههای ۲۰۳۰ و ۲۰۴۰ مصرف زغالسنگ را بهشدت کاهش دهند امروز شاهد این هستیم که زغالسنگ همچنان جایگاه خود در سبد انرژی جهان را حفط و حتی میزان مصرف آن با افزایش همراه بوده است، بدین صورت که بر اساس بررسی آماری انرژی جهانیِ اعلام شده در سال ۲۰۲۴ توسط موسسه انرژی، همچنان زغالسنگ در صدر تامین کنندگان عمده انرژی ۳۲ درصد از انرژی سبد انرژی جهان را تامین می کند.
با جمع بندی این مطالب مشخص است که اگرچه یک برنامه زمانی دقیق وجود ندارد، اما انتظار میرود که در بسیاری از کشورهای پیشرفته تا سال ۲۰۴۰ مصرف زغالسنگ محدود یا کنار گذاشته شود.
با این حال، در برخی از کشورهای در حال توسعه که همچنان فضای زیادی برای سرمایه گذاری و افزایش میزان بهرهبرداری از ذخایر زغالسنگ و افزایش میزان تولید این عنصر در مصارف مختلف وجود دارد، ممکن است این روند طولانیتر باشد و تا سال ۲۰۵۰ یا بیشتر ادامه یابد.
بنابراین توسعه زنجیره زغالسنگ با هدف بهرهگیری از ذخایر غنی زغالسنگ کشور، ایجاد اشتغال، تامین پایدار نیازِ صنایع داخلی و کاهش واردات و ارزبری، ایجاد تنوع در سبد انرژی کشور و توسعه صادرات محصولات تکمیلی میبایست پیش از انقضای فرصت بهرهبرداری از این صنعت و نعمت خدادادی در دستور کار قرار داده شود.