با وجود ادعای صادرکنندگان سرب و روی مبنی بر توقف صادرات این محصولات، اما مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت اذعان دارند صادرات این مواد بدون مشکل و به شرط عرضه در بورس ادامه دارد.
در ماه‌های گذشته افزایش نرخ ارز، تولیدکنندگان سرب و روی را به افزایش صادرات این محصولات به جای تامین داخلی ترغیب کرد، این رویه سبب بروز مشکلاتی برای تامین مواد اولیه واحدهای داخلی و صنایع پایین دستی شد تا اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم گرفت با مصوبه‌ای از خروج بی‌حساب و کتاب این محصولات به خارج جلوگیری کرده و تولیدکنندگان را در وهله نخست به تامین نیاز داخلی‌ها ترغیب کند.
با این حال «حسین حسینقلی» رئیس هیات مدیره انجمن صادرکنندگان سرب و روی در گفت‌وگویی، از توقف صادرات سرب و روی در چهار ماه گذشته خبر داد و علت آن را تصمیم دولت مبنی بر تامینبازار داخل اعلام کرد در حالی‌که به گفته وی، مصرف داخل این محصول در حدود ۲۰ درصد از کل تولید سرب و روی کشور است.
در این پیوند، «بهرام شکوری» رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: در آخرین جلسه‌ای که با «جعفر سرقینی» معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت داشتیم، اعلام کردیم که صنعت سرب و روی با ۲۰ درصد مصرف داخلی، قابلیت خوبی برای صادرات دارد و به همین دلیل ضرورتی ندارد که آن را در بورس وارد کرده و برای صادرات آن مانع تراشی کنیم.
وی افزود: این صنعت متفاوت از سایر صنایع است و خریداران خرد و کوچکی در آن فعالیت دارند که از توان مالی بالایی برای خرید در بورس برخوردار نیستند.
شکوری تاکید کرد: امروز فقط مصرف‌کنندگان واقعی محصولات به عنوان صنایع پایین دستی می‌توانند در بورس وارد شوند و این مسئله کار را برای فعالان سرب و روی سخت می‌کند.
وی بیان کرد: به معاون معدنی وزیر صنعت اعلام کردیم که انجمن سرب و روی قادر است نرخ عادلانه‌ای که از قیمت‌های جهانی تبعیت می‌کند را برای این محصولات اعلام کند، به طوری که از این طریق نیاز صنایع پایین دستی نیز تامین شود.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران اظهارکرد: عمده خاکی که برای فرآوری سرب و روی استفاده می‌شود از معدن «انگوران» و با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی تهیه می‌شود و دولت بر این نرخ تاکید دارد تا محصول نهایی با نرخ ارزان تر به‌دست مصرف‌کنندگان برسد؛ اما اینگونه نیست.
وی اظهارکرد: در عمل، کنترل و رصد اینکه محصول نهایی سرب و روی که در صنایع مختلف کاربرد دارد به نرخ دولتی یا آزاد به‌دست مصرف‌کنندگان می‌رسد سخت بوده و چنین نرخ ارزی فساد زاست؛ بر این اساس به دولت پیشنهاد کردیم تا خاک معدن انگوران را با ارز آزاد بفروشد.
شکوری تاکید کرد: وقتی نرخ ارز آزاد باشد، آنگاه فقط مصرف‌کنندگان حقیقی برای خرید اقدام می‌کنند و مکانیزم عرضه و تقاضا عمل خواهد کرد و به‌تدریج قیمت‌ها کاهش خواهد یافت.
وی در عین حال «ارائه آمار اشتباه به دولتی ها» در زمینه سرب و روی را در اخذ این تصمیم‌ها بی‌تاثیر ندانست و یادآور شد: متاسفانه آمار خوبی در زمینه معدن و ظرفیت‌ها وجود ندارد و آخرین آمارهای مرکز آمار ایران نیز مربوط به ۲ سال پیش است.
طبق گزارش‌ها معدن انگوران در نوع خود از بزرگ‌ترین معادن خاورمیانه و از پرعیارترین کانسارهای روی و سرب جهان به شمار می‌آید.
ظرفیت تولید این معدن، سالیانه ۷۰۰ هزار تن اکسید سرب و روی و مخلوط سولفوره سرب و روی است که این میزان تولید برای کارخانه‌های تولید شمش سرب و روی به کار گرفته می‌شود.
اکنون ۷۸ کارخانه سرب و روی خریدار مواد معدنی انگوران هستند و استخراج از معدن سرب و روی این معدن به ۲ صورت روباز و زیرزمینی انجام می‌گیرد.
** صادرات به شرط عرضه در بورس
با وجود ادعای صادرکنندگان سرب و روی مبنی بر توقف صادرات این محصولات در ماه‌های گذشته، اما مسئولان وزارت صنعت اعلام کردند که اکنون هیچ مشکلی بر سر راه صادرات این محصولات به شرط عرضه در بورس وجود ندارد.
در این پیوند، مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت به خبرنگار ایرنا گفت: هیچ توقفی در صادرات سرب و روی در کشور نداشته ایم، بلکه به دستور وزیر صنعت و مصوبه ستاد تنظیم بازار، صلاح کار را در آن دیدیم که این محصولات در بورس عرضه شود.
«سیف اله امیری» افزود: مطابق این دستورالعمل، تولیدکنندگان سرب و روی به ازای هر یک تن عرضه محصولات در بورس، تا چهار برابر آن اجازه صادرات می‌یابند.
وی توضیح داد: این تصمیم با هدف حمایت از تولید داخل و تامین نیاز واحدهای داخلی اخذ شده است، زیرا تا پیش از این تولیدکنندگان با طمع صادرات و تحصیل ارز و کسب درآمد بیشتر، به راحتی به صادرات به عراق، افغانستان و سایر کشورها اقدام می‌کردند و واحدهای داخلی و صنایع پایین دستی برای تامین این مواد با مشکل مواجه شده بودند.
امیری با بیان اینکه این رویه همچنان ادامه خواهد یافت، تاکید کرد: در غیر این صورت داخلی‌ها مجبورند با قیمت‌های بالاتر این مواد را از خارج کشور وارد کنند.
به گزارش ایرنا، مطابق آمارهای منتشر شده وزارت صنعت، معدن و تجارت در هفت ماهه امسال روی با کاهش ۲۴ درصدی و سرب با افت ۳۷ درصدی صادرات در مقایسه با هفت ماهه پارسال مواجه شده است.
** عملکرد پنج ساله صادرات سرب
بررسی میزان صادرات سرب در دوره پنج ساله ۹۶- ۱۳۹۲ نشان می‌دهد مجموع ارزش حاصل از عملکرد این بخش ۷۴۵ میلیون دلار بوده و بیشترین حجم صادرات در سال گذشته با ۲۱۴ میلیون دلارو کمترین آن در سال ۹۲ به میزان ۱۰۴ میلیون دلار رقم خورد.
** صدور بیش از یک میلیارد دلار شمش روی
بررسی عملکرد صادرات شمش روی بر پایه جداول آماری گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد سال‌های ۹۶- ۱۳۹۲ در مجموع یک میلیارد و ۷۳ میلیون دلار صادرات این بخش ثبت شد و بیشترین سهم و رشد صادرات مربوط به سال ۹۶ با رقم ۳۶۰ میلیون دلار بود که نسبت به عملکرد سال ۹۵ رشد ۵۹ درصدی را نشان می‌دهد.