صفر تا ۱۰۰ تشکیل کنسرسیومی برای تامین سنگ آهن مورد نیاز تولید فولاد در افق ۱۴۰۴

 

در سند چشم انداز ۱۴۰۴، ظرفیت فولاد کشور ۵۵ میلیون تن پیش بینی شده که مهمترین نکته آن تامین سالیانه ۱۶۴ میلیون تن سنگ آهن است اما اکنون در این بخش فقط حدود ۴۷ میلیون تن ظرفیت وجود دارد.

به گفته کارشناسان، چنانچه در آینده معادن سنگ آهن جدیدی کشف نشود، بعد از افق ۱۴۰۴ یعنی در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده با کمبود منابع سنگ آهن روبرو می شویم و ناگزیر از واردات خواهیم شد.

آنگونه که ایمیدرو اعلام کرده است از هفت طرح فولادی که سال ۱۳۸۵ کلید آنها زده شد اما به دلیل مشکل مالی سال ها متوقف ماند، پنج طرح راه اندازی شده است و انتظار می رود ۲ طرح دیگر تا پایان دولت دوازدهم فعال شود.
فولادهای سپیددشت (چهارمحال و بختیاری)، نی ریز (فارس)، شادگان (خوزستان)، میانه (آذربایجان شرقی)، قائنات (خراسان جنوبی)، سبزوار (خراسان رضوی) و بافت (کرمان) هفت طرح فولادی به شمار می رود که برای آنها ظرفیت های ۸۰۰ هزار تن تا یک میلیون تن پیش بینی شده است.

در این زمینه، در سال های گذشته تشکیل کنسرسیومی برای تامین سنگ اهن مورد نیاز تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد هدفگذاری شده برای چشم انداز ۱۴۰۴ پیش بینی شده است. در خصوص چند و چون راه اندازی این کنسرسیوم و عملیاتی شدن آن با معاون برنامه ریزی و نظارت بر شرکت های شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات به گفت وگو نشستیم که در ادامه می آید.

«محمدحسین قائمی راد» امروز (پنجشنبه) در گفت وگو با خبرنگار سایت خبری- تحلیلی معدن ۲۴ افزود: برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد برنامه ریزی شده در افق ۱۴۰۴، در حال حاضر ۳۸ میلیون تن کسری سنگ آهن وجود دارد، این در حالی است که برداشت های سطحی شرکت هایی مثل گل گهر، چادرملو و غیره به اتمام رسیده و به سمت اکتشافات عمقی خیز برداشته اند.

به گفته وی، عیار سنگ آهن در برخی شرکت ها نیز در حال کاهش است، این در حالی است که زنجیره فولاد از سنگ آهن آغاز می شود و اگر در تامین آن مشکل داشته باشیم، کل زنجیره با مشکل مواجه می شود.

قائمی راد به احتمال افزایش سرانه مصرف فولاد در کشورهای پرجمعیتی مثل چین و هند اشاره کرد که در این صورت با بازار بزرگی مواجه خواهیم بود و به همین دلیل باید به افزایش تولید سنگ آهن بپردازیم.

وی به زمان حضور مهدی کرباسیان در راس ایمیدرو اشاره کرد و گفت: در آن زمان عقیده بر این بود که به دلیل تکنولوژی و سرمایه بر بودن اکتشافات در عمق هر شرکتی توان ورود به این حوزه را ندارد، ضمن اینکه باید منابع مالی اولیه را در اختیار داشت و بتوان ریسک عدم دستیابی به ذخایر لازم را هم تحمل کرد.

معاون شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات ادامه داد: پس از آن اعلام شد که این موضوع از توان دولت و شرکت ها به صورت تک تک خارج است، زیرا یک استدلال این بود که هر شرکتی خودش پهنه در اختیار بگیرد و در مزایده ها شرکت کند.

وی اضافه کرد: پس از آن اعلام کردند که وجود پهنه های بزرگ سبب می شود تا برای استخراج آنها نیازمند منابع مالی و فناوری جدید باشیم که دستیابی به تکنولوژی خود نیازمند منابع مالی است، در نتیجه نیاز به وجود تشکلی قوی در این زمینه است.

قائمی راد خاطرنشان کرد: به این ترتیب توافق شد که یک تشکل اکتشافی ایجاد شود و آن را «کنسرسیوم اکتشاف» نامگذاری کردند و در اسفندماه ۹۶ موضوع با حضور ۱۰ شرکت بزرگ در این حوزه شامل فولاد مبارکه، معادن و فلزات، غدیر، سرمایه گذاری امید، گل گهر، چادرملو، ارفع، صبانور و میدکو مطرح شد که مورد استقبال همه این شرکت ها قرار گرفت.

وی بیان داشت: در جلسه دوم، هیات اجرایی کنسرسیوم متشکل از نمایندگان پنج شرکت تشکیل شد و اینجانب به عنوان دبیر کنسرسیوم انتخاب شدم، همچنین آقای دکتر شعله که در مباحث زمین شناسی و معدن فردی توانمند و در ایمیدرو نیز شناخته شده است، به عنوان مدیر اجرایی انتخاب شد.

این مسئول خاطرنشان کرد: پس از آن قرارداد اجرایی و چارچوب اولیه تفاهم نوشته شد و همه ۱۰ شرکت یاد شده آن را امضا کردند، همچنین هیات اجرایی به برگزاری جلساتی با ایمیدرو و وزارت صمت اقدام کرد تا بتواند با در اختیار گرفتن پهنه هایی، از این ظرفیت جدید استفاده کند.

وی گفت: همچنین این پیش فرض وجود داشت که تا زمانی که پهنه ای را در اختیار نگرفته ایم، کنسرسیوم تبدیل به شرکت نشود.

قائمی راد ادامه داد: رایزنی ها با رئیس وقت ایمیدرو (دکتر کرباسیان) برای رفع موانع قانونی ادامه داشت، زیرا مطابق قانون سپردن پهنه ها به شرکت های خصوصی بدون برگزاری مزایده ممنوع بود و از طریق دکتر کرباسیان به دنبال اخذ مجوز از وزیر صمت یا هیات وزیران در این زمینه بودیم، زیرا از طرفی بازگشت مجدد تحریم ها را نیز شاهد بودیم.

وی افزود: پس از تغییر مدیریت ایمیدرو و رفتن دکتر کرباسیان از مجموعه، این موضوع مسکوت ماند، اما آنچه می توانست این کنسرسیوم را تبدیل به شرکت کند در دست ایمیدرو بود، یعنی ایمیدرو و وزارت صمت باید به این نتیجه می رسیدند که این کار انجام شود، اما در عمل با تغییر مدیریت در ایمیدرو سرعت کار کم شد.

معاون شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات اظهار داشت: پس از حضور دکتر جمشید ملارحمانبه عنوان سرپرست ایمیدرو، بلافاصله جلسه ای با ایشان در همین موضوع برگزار و مقرر شد طی دو تا سه هفته پس از مطالعه موارد، نتیجه را اطلاع رسانی کنند، اما ایشان نیز جای خود را به دکتر خداداد غریب پور دادند.

وی ادامه داد: کنسرسیوم یاد شده با استقبال خوبی از سوی دکتر غریب پور مواجه شد و حتی به کرات در جلسات شورای استان ها از این کنسرسیوم یاد می کردند، اما هماهنگی بین ایمیدرو و وزارت صمت آنطور که باید نبود و در نهایت اوایل امسال توانستیم جلسه دیگری با دکتر غریب پور برگزار کنیم و ایشان به ایمیدرو دستور اکید دادند که این کار عملیاتی و اجرایی شود.

** تشکیل صندوق جسورانه

قائمی راد بیان داشت: در نهایت معاونان ایمیدرو جلساتی با اعضای کنسرسیوم برگزار کردند که ماحصل این جلسات ارائه چند پیشنهاد از جمله تاسیس یک صندوق جسورانه بود تا تشکل وارد این صندوق شده و پهنه در اختیار بگیرد.

وی توضیح داد: این صندوق یک صندوق دولتی بود که پهنه ها را می گرفت و ما به عنوان سرمایه گذار این صندوق بودیم که منابع را به آن می دادیم، اما در نهایت از آنجایی که گرایش صندوق به سمت خرید و فروش سهام بود و همه تشکل ها نیز زیر نظر بورس اوراق بهادار بودند، هیات اجرایی کنسرسیوم رای داد که این صندوق از کارایی لازم برخوردار نخواهد بود و در نتیجه منتفی شد.

معاون شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات گفت: این پیشنهادت پیرو آن بود که دکتر سرقینی معاونت معدنی وزارت صمت اعلام کرد که سه پهنه ۱۰۰ هزار کیلومتر مربعی در اختیار کنسرسیوم قرار می دهد، اما عصاری مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات مطرح کرد که وقتی قرار است کار ملی انجام شود نیاز به مجوز مستقل دارد و در نتیجه باید از وزیر صمت یا هیات وزیران مجوز گرفته شود تا این پهنه ها به دلیل تحریم ها بطور مستقیم در اختیار کنسرسیوم قرار بگیرد.

وی اضافه کرد: با توجه به انتقادات وارد شده، آقای سرقینی حدود ۲ هفته پیش اعلام کرد که به این تشکل ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع پهنه می دهد و مجوز آن را از وزیر صمت یا هیات وزیران اخذ و بدون برگزاری هیچ گونه مزایده و غیره در اختیار این کنسرسیوم قرار می دهد.

قائمی راد اظهار داشت: این خبر خوشحال کننده بود و از همان زمان هیات اجرایی نیز مصوب کرد که شرکت با محوریت شرکت معادن و فلزات تشکیل شود.

وی گفت: در یک سال اخیر، شرکت ذوب آهن نیز برای ورود به کنسرسیوم به عنوان یازدهمین شرکت درخواست داد و هیات اجرایی با آن موافقت کرد، همچنین شرکت سرمایه گذاری صدر تامین نیز به عنوان دوازدهمین شرکت عضو کنسرسیوم شد.

** سرمایه اولیه شرکت ۱۲ میلیارد تومان

این مسئول خاطرنشان کرد: هفته گذشته و با تشکیل مجمع موسس، مصوب شد هر یک از ۱۲ شرکت یاد شده یک میلیارد تومان به عنوان آورده اولیه داشته باشند و بر این اساس سرمایه اولیه شرکت ۱۲ میلیارد تومان است.

وی افزود: وقتی پهنه را در اختیار گرفتیم، هر شرکتی که بخواهد پول بیشتری بیاورد سرمایه اش افزایش خواهد یافت، به عنوان مثال اگر پهنه ای را در یزد در اختیار گرفتیم، به دلیل پایین بودن هزینه های حمل و نقل به نفع شرکتی مثل چادرملو است که سرمایه گذاری بیشتری داشته باشد.

قائمی راد ادامه داد: در مجمع همچنین بر وجود هفت هیات مدیره بجای پنج هیات مدیره توافق شد و مقرر شده که نام شرکت را شنبه هفته آینده ثبت و رسانه ای کنیم تا پس از آن واریزی شرکت ها انجام شود، همچنین برای تعیین مدیرعامل شرکت با شرکت های عضو کنسرسیوم مکاتبه شد.

وی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد استارت عملیاتی این شرکت از اواخر مردادماه امسال زده شود.

** منعی برای ورود معدن داران برای مشارکت با این شرکت نیست

این مقام مسئول در ادامه با اشاره به ظرفیت بالای این شرکت گفت: هرچند پهنه ای که مقرر شده در اختیار شرکت قرار بگیرد ۳۰۰ هزار کیلومتر مربع است، اما هیچ منعی در ورود معدن داران یا دارندگان پروانه های اکتشافی به این شرکت وجود ندارد و در این زمینه هیات مدیره تصمیم گیر نهایی خواهد بود.

وی همچنین افزود: تاکنون بحثی درخصوص ورود این کنسرسیوم به معادن کوچک و متوسط انجام نشده، اما با تاکیدی که رئیس هیات عامل ایمیدرو بر ورود شرکت های بخش خصوصی به معادن کوچک دارند، شاید در آینده یکی از حوزه های کاری کنسرسیوم همین موضوع باشد.

قائمی راد بیان داشت: کنسرسیوم یک شخصیت حقوقی است که معادن به آن سپرده می شود و در ادامه ذخایری را کشف کرده و مورد استخراج قرار می دهد؛ این ذخایر باید مانند یک شخصیت حقوقی کشف قیمت انجام دهد یا در بورس کالا به فروش برسد؛ درخصوص مکانیسم کار در زمان خود بحث و تصمیم گیری خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: برخی از شرکت های عضو کنسرسیوم نظیر ذوب آهن که به دلیل کمبود کنسانتره و مواد اولیه به ظرفیت اصلی تولید نمی رسیدند، با کمک این کنسرسیوم می توانند هزینه های جذب نشده خود را کاهش دهند.

معاون شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات تاکید کرد: «مهم این است که این کنسرسیوم ظرفیت پولی، مالی، تکنولوژیکی، سرمایه ای و عقلی در اختیار اعضای خود قرار می دهد که می توان با استفاده از آنها کارهای بزرگ انجام داد».

وی یادآور شد: هرچند هدف از تشکیل این کنسرسیوم تامین سنگ آهن مورد نیاز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ است، اما شاید به فلزات غیر آهنی در برخی پهنه ها دست یابیم که در این صورت طبق تصیمم هیات مدیره، در اختیار شرکت های عضو قرار گرفته یا به سایر شرکت های داخلی و خارجی فروخته خواهد شد.