بازدهی فلزی‌ها به بیش از ۱۰۰درصد رسید؛ معدنی‌ها تا پایان دی‌ماه ۶۰درصد سود کسب کردند
بورس تهران در ادامه روند پرشتابی که از ابتدای سال جاری در پیش گرفته بود، توانست رکوردهای جدیدی را در کارنامه خود ثبت کند. به این ترتیب با کسب بازدهی بیش از ۱۲۹درصدی تا پایان دی‌ماه سال جاری، عنوان برترین بازار سرمایه‌گذاری در سال ۹۸ را حفظ کرد. در همین راستا کارنامه صنایع فعال در این بازار نیز درخشان بود. به‌طوری‌که گروه فلزی سودی بالغ بر ۱۰۱درصد و معدنی‌ها نیز بازدهی ۶۰درصدی را در این بازه زمانی کسب کردند.
بررسی های صورت گرفته نشان می‌دهد که در ماه‌های ابتدایی سال ۹۸ بنا بر دلایلی از جمله وضعیت نامساعد حاکم در بازارهای جهانی و رکود حاکم در این بازارها ، دو صنعت فلزی و معدنی نتوانستند رشد قابل‌توجهی را در بورس تجربه کنند. هر چند انتظار می‌رفت با توجه به پتانسیل موجود در این دو گروه بزرگ کالایی، روندی مناسب‌تر و رشد‌های به مراتب بالاتری را در این دو گروه شاهد باشیم، ولی عوامل مزبور مانعی در جهت تحقق این امر شد. این در حالی است که از اواخر شهریورماه زمزمه‌هایی از توافق تجاری آمریکا و چین در بازارها مخابره شد و این امر سیگنالی مثبت در جهت تشدید رشد گروه‌های مرتبط با موضوع بود. به‌طوری‌که روند صعود شاخص گروه فلزات اساسی با شیب تندتری همراه شد. بر این اساس بازدهی ۵۰درصدی این گروه در مهرماه با جهش قابل‌توجهی روبرو شد و در نهایت با افزایش ۲برابری در ۳ماه بعد به بیش از ۱۰۰درصد تا پایان دی‌ماه رسید.
در کنار وضعیت بازارهای جهانی ، تشدید شرایط تحریمی نیز در نوسانات ایجاد شده بر این صنایع بی‌تاثیر نبود. به‌طوری‌که وزارت خزانه‌داری آمریکا در اواخر دی‌ماه از اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خبر داد. در این لیست که بزرگترین تولیدکننده‌های فولاد، فلزات و شرکتهای معدنی ایران قرار دارند، سبب شده تا نیاز به همبستگی بیشتر در صنایع و توجه بیشتر به توانمندی‌های داخلی بیش از هر زمان دیگری جلوه کند. بر این اساس به‌نظر می‌رسد تنها راه عبور از دور جدید محدودیت‌های بین‌المللی اعمال شده علیه ایران به تسهیل قوانین و مقررات صادراتی باز می‌گردد و متولیان این بخش باید در این خصوص گام‌های اساسی بردارند.
هر چند براساس آمار اعلام‌شده، ایران با وجود اعمال محدودیت‌های جدید، توانسته به صادرات ۱۰ تا ۱۱میلیون تنی فولاد به ارزش ۵ میلیارد دلار دست پیدا کنند ولی برای توسعه این مسیر کاهش مقررات به منظور توسعه بازارهای صادراتی ضروری است. همچنین باید عنوان کرد که براساس سند چشم انداز ۱۴۰۴، می‌بایست زمینه صادرات ۲۰ میلیون تنی فولاد فراهم شود. بر اساس آمارها، امسال به ظرفیت تولید ۳۷ تا ۳۸میلیون تن فولاد می‌رسیم و میزان تولید نیز ۲۶میلیون تن خواهد بود. این موارد سیگنالی مثبت و امیدوار کننده در ایجاد شرایط مساعدتر برای دو صنعت فلزی و معدنی فعال در بازار سهام خواهد بود.
رصد فعالیت ۱۰ماهه فولادی‌ها
همانطور که عنوان شد گروه فلزات اساسی فعال در بورس از ابتدای سال جاری تا پایان دی‌ماه توانست با ثبت بازدهی بیش از ۱۰۱درصدی، عملکردی مناسب را در بین دیگر صنایع بورسی به ثبت رساند. در این میان آخرین گزارش مالی ارسالی شرکتهای فعال در این صنعت مربوط به صورت‌های مالی پاییز و همچنین عملکرد یک ماهه دی این شرکت‌هاست. ولی بررسی کلی گزارش‌های پاییزی این صنعت چندان مطلوب نبود. البته در فصل پاییز نه تنها شرکتهای کوچک فعال در بازار سهام بلکه بزرگان کالایی نیز از روند مطلوب سودآوری فاصله گرفتند. به این ترتیب شرکتهای بزرگ فولادی نیز از این روند مستثنا نبوده‌اند. تنها یک نماد مطرح فولادی (فولاد ارفع) توانست در پاییز سودی بیشتر از فصل تابستان ثبت کند.
در راستای چرایی این موضوع باید عنوان کرد که افت قیمت فولاد در بازار جهانی، رکود دادوستدهای کالایی در بازار داخلی و اصلاح نسبی نرخ دلار نیمایی (به خصوص در ماه آبان) از یک سو درآمدهای فولادسازان را متاثر ساخته و از سوی دیگر افزایش نرخ سنگ‌آهن و مواد مصرفی و رشد دیگر هزینه‌ها حاشیه سود این صنعت را باریک‌تر ساخته است. این موارد در عملکرد شرکتهای فولادی بی‌تاثیر نبود. با این حال باید گفت که بعید نیست سود این شرکت‌ها در فصل پایانی سال به طور محسوسی بهبود یابد. از یک طرف نرخ دلار نیمایی به بیش از ۱۱۸۰۰ تومان رسیده (این عدد در پاییز در نزدیکی ۱۱۰۳۰ تومان بوده است) و از سوی دیگر قیمت فولاد در بازارهای مرجع به طرز محسوسی بهبود یافته و این مساله شامل فولاد صادراتی کشور نیز می‌شود. معاملات بورس کالا نیز دست‌کم در رابطه با محصولات فولادی به رونق نسبی بازگشته و همه این موارد می‌تواند در رشد سود زمستان این شرکت‌ها موثر باشد.
هر چند که تحریم‌ها در شرکتهای فولادی تشدید شد ولی باید عنوان کرد که ۱۱ شرکت بزرگ فولاد ساز از ابتدای فروردین تا پایان دی امسال، ۵ میلیون و ۸۸۴ هزار و ۱۳۰ تن انواع فولاد صادر کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته حدود ۴ میلیون و ۷۱۵ هزار تن بوده است. این شرکت‌ها شامل فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، فولاد اکسین، فولاد آلیاژی ایران، فولاد هرمزگان، فولاد خراسان، فولاد کاوه جنوب، صبا فولاد، فولاد بناب، ذوب آهن اصفهان و چادرملو هستند.
بررسی نمادهای فعال در گروه فلزی نشان از آن دارد که در این گروه فولاد مبارکه هر چند توانسته است تا پایان دی‌ماه بازدهی بیش از ۷۵درصدی را کسب کند، ولی سود خالص آن در فصل پاییز به ۲هزار و ۶۹۵میلیارد تومان رسید که در مقایسه با میزان سود کسب شده در تابستان، ۳۸درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین «فولاد» در فصل پاییز فروشی بالغ بر ۹هزار و ۵۷۹میلیارد تومان داشته است. البته باید عنوان کرد که فولاد مبارکه در دوره ۹ماهه نخست سال جاری سود خالصی بالغ بر ۱۰هزار و ۸۳۸میلیارد تومان کسب کرده که در مقایسه با عملکرد مشابه سال قبل، ۵۵درصد رشد نشان می‌دهد. این ارقام با سرمایه جدید «فولاد» محاسبه شده است. بر این اساس فولاد مبارکه در آذرماه موفق شد تا مجوز افزایش سرمایه ۶۰.۷۶ درصدی را از سازمان بورس کسب کند. به‌طوری‌که سرمایه «فولاد» از ۱۳هزار میلیارد تومان به ۲۰.۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. افزایش سرمایه مزبور از محل سود انباشته بوده و به‌منظور تأمین سرمایه در گردش به منظور ذخیرۀ الکترود مورد نیاز، جبران مخارج سرمایه‌ای انجام شده بابت تکمیل طرح‌های توسعه‌ای، مشارکت در افزایش سرمایه شرکتهای سرمایه‌پذیر و جبران مخارج انجام شده بابت تملک سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت صرف خواهد شد.
فولاد خوزستان نیز از دیگر نمادهای فعال در گروه فولادی بود که توانست بازدهی ۴۰درصدی را از ابتدای سال جاری تا پایان دی‌ماه در کارنامه خود ثبت کند. در همین راستا «فخوز» نیز در فصل پاییز سود خالصی بالغ بر ۲۳۲میلیارد تومان را کسب کرد که در مقایسه با سود ۱۰۳۵میلیارد تومانی فصل تابستان، کاهش ۷۸درصدی را تجربه کرد. البته سود خالص «فخوز» در دوره ۹ماهه نخست سال جاری به ۲.۴ هزار میلیارد تومان رسیده و در مقایسه با ۹ماهه سال ۹۷ رشد ۵درصدی یافته است.
فولاد کاوه جنوب کیش نیز در حالی توانست از ابتدای سال جاری تا پایان دی‌ماه سودی بالغ بر ۱۰۲درصد نصیب سهامداران کند که قرار است فاز دوم « کاوه » در بهار ۹۹ به بهره‌برداری برسد. میزان ظرفیت تولید این طرح جدید یک میلیون و ۲۰۰هزار تن است و با افتتاح این طرح، ظرفیت تولید فولاد در این شرکت به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن خواهد رسید.
معدنی‌ها چه عملکردی داشتند؟
در گروه معدنی نیز فعالان این بازار معتقدند که تشدید تحریم‌های آمریکا و وضع عوارض صادراتی بر تولیدات معدنی و همچنین پیش‌بینی استمرار رشد منفی اقتصادی در سال آینده، موانعی بزرگ در رشد آتی بخش معدن خواهد بود، ولی در چنین شرایطی ایجاد راهکارهایی مشخص می‌تواند شرایط را تعدیل کند. در این راستا تعدیل در عوارض صادراتی و حقوق دولتی معادن یکی از مهمترین گزینه‌ها در جهت دستیابی به رشد این بخش است. البته طبق گفته کارشناسان این بخش، ایران به لحاظ ظرفیت معدنی از جمله کشورهای پرپتانسیل در سطح دنیاست و امروز بیش از ۶۰ نوع ماده معدنی در کشور شناسایی شده است و حداقل ۵۰ میلیارد تن ذخیره قطعی در سطح کشور وجود دارد.
در همین راستا بررسی روند معاملات گروه معدنی نیز نشان می‌دهد که این صنعت از ابتدای سال جاری تا پایان دی‌ماه توانست بازدهی ۶۰درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران کند. در این میان رصد فعالیت دوقلوهای سنگ‌آهنی قابل توجه است.
نگاهی به عملکرد چادرملو در این بازه زمانی نشان می‌دهد که این شرکت از ابتدای سال جاری نوسانات زیادی را تجربه کرده و در نهایت به بیش از ۴۳درصدی بازدهی در دوره ۱۰ماهه نخست سال جاری دست یافت. در این میان چادرملو در آبان‌ماه شاهد افتتاح کارخانه احیای مستقیم بود. پیش‌بینی شده است با افتتاح این کارخانه، میزان تولید آهن اسفنجی دراین واحد بزرگ فولادی به ظرفیت اسمی خود یعنی یک میلیون و ۵۵۰ هزارتن برسد. همچنین «کچاد» در آذرماه شاهد ثبت افزایش سرمایه مرحله دوم خود و رسید سرمایه از ۴.۴ هزار میلیارد تومان به ۶ هزار میلیارد تومان بود. این افزایش سرمایه ۳۷درصدی از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی بوده و صرف جبران مخارج سرمایه گذاری های انجام شده و احداث و بهره‌برداری از معادن جدید و جبران مخارج مشارکت در افزایش سرمایه‌های شرکت های سرمایه‌پذیر خواهد شد .
همچنین بررسی عملکرد دوره ۹ماهه چادرملو نشان از رشد ۶۰درصدی سودسازی این شرکت نسبت به دوره مشابه سال قبل دارد. بر این اساس «کچاد» تا پایان آذرماه سال جاری سود عملیاتی بالغ بر ۳.۴ هزار میلیارد تومان را محقق کرده که در مقایسه با عملکرد مشابه سال قبل، ۶۰درصد رشد یافته است.
نگاهی به عملکرد دیگر شرکت معدنی فعال در بازار سهام یعنی گل‌گهر نیز نشان می‌دهد که این شرکت نیز در دوره ۱۰ماهه نخست سال جاری بازدهی ۳۱درصدی کسب کرده است. همچنین برنامه افزایش سرمایه ۱۰۸ درصدی در دستور کار این شرکت قرار دارد. ضمن اینکه شنیده‌ها از عرضه اولیه یکی از زیرمجموعه‌های «کگل» در بازار سهام خبر می‌دهد. در حالی سرمایه «کگل» در تیر ماه سال جاری از ۳.۶ هزار میلیارد تومان به ۴.۸ هزار میلیارد تومان افزایش یافت که حال افزایش سرمایه ۱۰۸درصدی این شرکت در راه است. بر این اساس قرار است سرمایه این شرکت از ۴.۸ هزار میلیارد تومان کنونی به ۱۰هزار میلیارد تومان افزایش یابد. افزایش سرمایه مزبور از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی بوده و برای مشارکت در افزایش سرمایه شرکتهای سرمایه پذیر به منظور اجرای طرح های توسعه ای در شرکتهای فرعی و وابسته و جبران مخارج مشارکت در افزایش سرمایه شرکتهای سرمایه پذیر صرف خواهد شد. ضمن اینکه تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز جهت خرید سنگ آهن و اجرای طرح‌های توسعه‌ای، زیر ساختی و بهبود کیفیت از جمله دیگر مصارف این افزایش سرمایه است.
همچنین بررسی عملکرد «کگل» در دوره ۹ماهه نخست سال جاری نشان می‌دهد که این شرکت موفق به تحقق سود خالصی بالغ بر ۳.۶ هزار میلیارد تومان شده که نسبت به دوره مشابه سال قبل، رشد ۳۱درصدی یافته است.
نویسنده: هدیه لطفی
