سرمایه گذاری ۲۲ هزار میلیارد تومانی ایمیدرو در سراسر کشور/ ۲۰۰ معدن تعطیل شده در سال ۱۳۹۹ فعال سازی می شوند

 

معدن ۲۴– سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو/ IMIDRO) که سازمانی تحت پوشش وزارت صنعت، معدن و تجارت است و بیش از ۴۰ هزار نیرو دارد،  بر اساس قانون، وظایف توسعه ای از جمله در مناطق کمتر توسعه یافته و محروم کشور دارد.

این هلدینگ بزرگ دولتی، شامل ۸ شرکت بزرگ و ۵۵ شرکت عملیاتی بوده و از جمله شرکت فولاد مبارکه و شرکت صنایع مس ایران که دو شرکت پیشتاز ودرآمدزای حوزه معدنی بورس تهران هستند، جزو شرکت های ایمیدرو محسوب می شوند.

از سال ۱۳۹۷ و بعد از استعفا و کناره گیری مهدی کرباسیان از ایمیدرو، به دلیل اجرای قانون منع فعالیت مجدد بازنشستگان در مسئولیت های دولتی، خداداد غریب پور به ریاست هیات عامل این هلدینگ دولتی منصوب شد.

در گفت و گوی «معدن ۲۴» با خداداد غریب پور، به طور عمده بر فعالیت های ایمیدرو و اقدامات استراتژیک این سازمان توسعه ای، تمرکز شده است.

غریب پور که متولد سال ۱۳۴۹ روستای جهان آباد شهرستان بویر احمد است، هم اکنون فوق لیسانس مدیریت بازرگانی و دکتری مدیریت مالی دارد، در سال های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ نیز فرماندار شهرستان بویر احمد استان کهگیلویه و بویر احمد بوده و پس از آن و در مقاطع مختلف مدیر عامل «شرکت پتروشیمی شازند»، مدیر عامل «شرکت توسعه کشت و صنعت ملی»، مدیر عامل «شرکت سرمایه گذاری توسعه ملی» بوده است.

گفت و گوی ما با رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) را در ادامه می خوانید.

 

 

روز صنعت و معدن در تیر ماه ۱۳۹۹ در پیش رو هست و حدود یک و نیم سال از انتصاب شما به عنوان رئیس هیأت عامل ایمیدرو می گذرد. جنابعالی در مراسم معارفه، بر ایجاد ساختار در نظام مدیریتی و در نتیجه کاهش هزینه ها و تامین مالی تاکید کردید.

در این مدت مدیریت بر هلدینگ ایمیدرو، چه مقدار از اهداف مورد نظر در ساختار سازی اجرایی و چه دستاوردهایی حاصل شد؟

 

-بله. از زمان پذیرش مسئولیت، یکی از موضوعاتی که مورد تاکید قرار گرفت، ایجاد ساختار به منظور دستیابی به اهداف بوده است. از این رو، کمیته های تخصصی برای هر یک از بخش ها ایجاد شد.

از نیمه دوم سال ۱۳۹۷ کمیته های تخصصی از جمله زیرساخت، سرمایه گذاری، محیط زیست،‌ طرح های استانی و احیای معادن کوچک راکد یا نیمه فعال، مشغول به فعالیت هستند.

علاوه بر این، پایش طرح ها همواره مورد تاکید اینجانب و تیم مدیریتی بوده که این مهم نیز مانع ایجاد انحراف و برجای ماندن چالش ها می شود. من معتقدم چنانچه در مورد بسیاری از پروژه های کشور، به طور مستمر پایش انجام شود طرح ها در مدت زمان کمتری افتتاح خواهند شد.

ایمیدرو توانسته چنین امری را محقق کند. به عنوان مثال، طرح گندُله سازی سناباد که اخیر در مجتمع سنگان (استان خراسان رضوی) راه اندازی شد،‌ پیش از موعد مقرر بهره برداری بوده است. پروژه عظیم آلومینیوم جنوب نیز با سرمایه گذاری ۱.۲ میلیارد دلاری و با پایش های مستمر توانست از چالش های متعددی که داشت عبور کند.

همچنین، ایمیدرو طی یک و نیم سال گذشته در ساختار خود، توسعه را به معنای عام تری دیده است. همان طور که در اخبار و گزارش ها اعلام شده، این سازمان از سال ۱۳۹۸، ساختاری برای توسعه گوهرسنگ (سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی) و سنگ های تزئینی ایجاد کرده و کمیته ای مشغول پیگیری طرح جامع و حرکت در مسیر آن است.

طرح جامع گوهرسنگ ها به تازگی در یک اجماع گروهی نهایی شده. نکته قابل توجه این است که تمامی این کمیته ها با حضور تشکل های تخصصی،‌ نمایندگان بخش خصوصی،‌ اتاق بازرگانی، صنایع و معادن، اتاق اصناف، ‌دانشگاه ها و نهادهای دیگر برگزار می شود.

در همین حال، همکاری نزدیکی با نهادهای اثرگذار مثل گمرک و بانک مرکزی نیز در راستای اهداف کمیته ها داریم.

 

به طور مشخص، جنابعالی در مراسم معارفه، بر تعامل با بخش خصوصی و صادر کنندگان اشاره کردید. در عمل، جلسات متعددی بین مسئولان ایمیدرو و بخش خصوصی از جمله اتاق بازرگانی، صنایع و معادن اصفهان، خانه معدن ایران و کمیسیون طلا و جواهر اتاق اصناف ایران برگزار شده.

بر چه مبنا از همان ابتدای پذیرش مسئولیت ایمیدرو، تعامل با بخش خصوصی را ضروری دانسته و عملاً جلسات متعددی، با فعالان اقتصادی و بخش خصوصی کشورملن برگزار کرده اید؟

 

-در عمل ثابت شده که اگر تصمیم گیری ها به روال سنتی و خارج از گروه های ذی نفع بخش خصوصی انجام شود، اثرگذار نخواهد بود و به نتیجه مطلوب نمی رسد. از این رو تمامی اقدامات از جمله تشکیل کمیته های تخصصی و بازنگری و طراحی استراتژی ها، تنها با حضور نمایندگان بخش خصوصی انجام شده.

شاید بتوان گفت جذب سرمایه هایی که طی سال های گذشته محقق شده، در سایه همکاری و تعامل با بخش خصوصی بوده است.

ایمیدرو در همین راستا طی سال ۱۳۹۸، مبلغی در حد ۱۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از محل سود شرکت های تابعه را به سوی سرمایه گذاری در پروژه ها هدایت کرده است و هم اکنون این سازمان، روابط پویا و رو به توسعه ای با بخش خصوصی دارد.

 

ایمیدرو، هلدینگی متشکل از شرکت های بزرگی در حوزه های آلومینیوم، فولاد، مس و سرب و روی است. چه طرح هایی در دست اقدام دارید که در سال ۱۳۹۹ به عنوان سال جهش تولید، باعث شوند جهش تولید به معنای واقعی عملی شود؟

 

-بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته ۲.۲ میلیارد دلار پروژه در طول سال ۱۳۹۹ راه اندازی خواهد شد. به دلیل این که این طرح ها در زنجیره های فولاد، مس و ‌آلومینیوم بوده اند در عمل به تحقق جهش تولید کمک می کنند.

با طرح هایی که به تازگی در مجتمع سنگ آهن سنگان راه اندازی شد، ظرفیت تولید سالیانه کنسانتره و گندله سنگ آهن کُل کشور به ترتیب به ۶۲ میلیون و ۵۴ میلیون تن رسیده است.

از طرفی، ظرفیت تولید آلومینیوم نیز به ۷۸۵ هزار تن و ذوب مس به ۴۰۰ هزار تن رسیده است. همچنین امسال میزان تولید فولاد خام به ۲۸ میلیون تن خواهد رسید.

طرح های امسال زمینه ساز ایجاد ۴ هزار و ۱۰۰ شغل مستقیم در نقاط مختلف کشور به ویژه مناطق محروم می شود. این اقدامات در حالی صورت می گیرد که کاهش وابستگی به نفت، انتظارات از نقش آفرینی این حوزه در اقتصاد ملی را بالا برده است.

 

در اوایل سال ۱۳۹۸ با حفظ سمت، مسئولیت اجرای طرح احیای معادن راکد را پذیرفتید و در سال گذشته حدود ۱۵۰ معدن در مسیر فعال سازی قرار گرفته یا فعال شدند.

وضعیت کنونی این معادن چگونه است و آیا به غیر از معادن فعال شده، سایر معادن که در مسیر فعال سازی بودند، فعال شده و رونق گرفته اند؟

 

-طرح فعال سازی معادن کوچک و متوسط در نقاط مختلف کشور، با هدف فعال سازی معادن بخش خصوصی که به دلیل شرایط داخلی یا بین المللی نیمه فعال و یا تعطیل شده اند، از آذر ماه سال ۹۷ تعریف و در سال ۹۸ با راهبری ایمیدرو عملیاتی شد.

معادن کوچک و متوسط به دلیل گستردگی (۹۸ درصد از تعداد کل معادن کشور)، اشتغالزایی (۸۵ درصد از سهم اشتغال معادن کشور) و تولید (۶۵ درصد از سهم تولیدات معدنی کشور) دارای اهمیت هستند و می توانند در ایجاد اشتغال پایدار در بخش معدن و توسعه متوازن کشور نقش بسیار مهمی ایفا کنند.

با اجرای این طرح تا پایان سال ۹۸، تعداد  ۱۴۶معدن در مناطق کمتر توسعه یافته احیا شد. در ادامه اجرای برنامه های مرتبط با فعال سازی اینگونه معادن، احیای ۲۰۰ معدن و احداث ۲۵ واحد فرآوری در سال ۹۹ هدفگذاری شده است.

همچنین عملکردها تا اردیبهشت ۱۳۹۹ نشان می دهد که بررسی ۲۱۸۳ معدن در قالب ۳۷۵ پروژه انجام و اقدامات کلینیکی، روی ۱۰۵۸ معدن عملیاتی شده.

 

در سال گذشته موضوع دعوت از پیمانکاران بزرگ برای نوسازی و بازسازی تجهیزات و ماشین آلات معادن مطرح شد تا در ابتدا بانک اطلاعاتی از نیازهای معادن تهیه شود. آیا در حال حاضر، زمینه و امکانات لازم برای نوسازی معادن و تسریع این کار فراهم است و چقدر برای صادرات و اشتغال زایی هدفگذاری کرده اید؟

 

-بهبود مدیریت شرکت ها و نقش ایمیدرو در حفظ سود شرکت ها به منظور توسعه رویکردی است که به تسهیل در تامین مالی طرح های توسعه ای شرکت های معدن و صنایع معدنی منجر شده است.

در این راستا افزایش سرمایه شرکت ها نیز یک استراتژی دیگر است که توسط این سازمان هدفگذاری شده تا در یک چشم انداز چهار ساله، پروژه های توسعه ای این بخش راه اندازی شود.

برنامه سال ۱۳۹۹ در بخش صادرات این حوزه نیز نشان می دهد که صادرات ۳.۵ میلیارد دلاری شرکت های زیرمجموعه ایمیدرو رقم خواهد خورد که حاکی از رشد ۹ درصدی برنامه نسبت به عملکرد سال ۱۳۹۸ دارد.

افتتاح ۲.۲ میلیارد دلار طرح در سال ۱۳۹۹ با اشتغال مستقیم ۴۱۰۰ نفر و ۱۵ هزار نفر به طور غیر مستقیم هدفگذاری شده است.

همچنین علاوه بر این هدفگذاری، ایمیدرو به عنوان یک سازمان توسعه ای بستر کمک به افتتاح یک میلیارد دلار طرح های بخش خصوصی در سال جاری را فراهم خواهد کرد. در عین حال، از ۱۰۸ شهرستان کمتر توسعه یافته، ایمیدرو در ۴۸ شهرستان سرمایه گذاری کرده که  ۴۴ درصد شهرستان های کمتر توسعه یافته کشور را شامل می شود.

 

از سال ۱۳۹۷ که جنابعالی مسئولیت ایمیدرو را به عهده گرفته اید تا زمان فعلی ایده ها و برنامه های مختلفی از جمله حمایت از استارت آپ های معدنی تا توسعه صنعت گوهرسنگ ها و تکمیل طرح های توسعه و جذب سرمایه گذاری را مطرح کرده اید.

با توجه به گسترده بودن وظایف ایمیدرو، در مدیریت و راهبری این هلدینگ معظم دولتی و حاکمیتی، چه استراتژی مشخصی را انتخاب کرده اید که اهداف مختلف و متنوع مورد نظر را محقق سازید؟

 

-به طور کلی ایمیدرو، دو استراتژی کلان برای دستیابی به اهداف تعیین و اجرا کرده که شامل «توسعه» و «توانمندسازی» هستند.

توسعه، بر مواردی همچون سرمایه گذاری و افزایش تولید تاکید دارد و توانمندسازی، بر امور اکتشاف، زیرساخت ها، آموزش، پژوهش و فناروی و مناطق ویژه اقتصادی متمرکز است.

ایمیدرو در سایه استراتژی توانمندسازی، موضوع همکاری با دانشگاه و تقویت حوزه دانش را پیگیری می کند. نمایشگاه اینوماین ۲ و حمایت و توسعه استارت آپ های معدنی که حاصل همکاری های این سازمان با معاونت علمی و پژوهشی ریاست جمهوری و همچنین دانشگاه های تهران، امیرکبیر و صنعتی شریف بوده، در همین راستا اجرایی شده است.

اکتشاف نیز که جزو فعالیت های توانمندسازی ایمیدرو است به عنوان بخش تامین کننده آینده خوراک کارخانه های فرآوری و تولید کننده فولاد، مس، آلومینیوم، روی و‌ طلا مطرح بوده و از اهمیت به سزایی برخوردار است.

ایمیدرو از سال ۱۳۹۷ به این سو، مساحت پهنه های اکتشافی را از ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع به ۶۵۰ هزار کیلومتر مربع افزایش داده و فعالیت های قسمتی از این پهنه ها از سوی کنسرسیوم بخش خصوصی در حال انجام است.

 

در اوایل سال جاری، جنابعالی برای تامین مالی طرح ها، موضوع عرضه بخشی از سهام ایمیدرو را در بورس مطرح کردید.

با توجه به دشواری عرضه سهام ایمیدرو در بورس، دقیقاً برای جذب سرمایه و تامین مالی و در نهایت پیشبرد برنامه ها و پروژه های توسعه ای ایمیدرو در چارچوب برنامه زمانبندی ۴ ساله تا سال ۱۴۰۰، چه سیاست هایی را در پیش خواهید گرفت؟

 

-جذب سرمایه برای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی همواره با مشارکت بخش خصوصی عملی شده و ایمیدرو در راستای استراتژی های خود، پروژه ها را با این روش تامین مالی کرده است.

در واقع، یکی از اثرات جانبی و تنگ شدن مسیرهای جذب منابع خارجی و کمبود منابع سیستم بانکی، این بود که ایمیدرو توانست با همکاری هایی که با بخش خصوصی دارد، نسبت به تامین مالی اقدام کند.

بر این اساس، آن تهدید به یک نقطه قوت تبدیل شد. با چنین روشی، تمرکز از سیستم بانکی برداشته شده و بخشی توسط شرکت ها و از محل سود آن ها به سمت توسعه هدایت شده است.

این امر نیز از نیمه دوم سال ۱۳۹۷ کلید خورد. به بیان دیگر، افزایش سرمایه شرکت ها با هدف اجرای طرح های توسعه ای و تامین مالی آن ها انجام شده و در سال ۱۳۹۷ حدود ۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۸ نزدیک به ۱۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از سود شرکت ها به سمت تامین مالی هدایت شد.