شاخص ساز ها در گروه معدنی و فلزی

بورس تهران سال ۱۳۹۹ را با رکوردشکنی¬های قابل توجه، افت و خیزهای شدید شاخص کل بورس، فتح قله های جدید و در نهایت ثبت بازدهی بیش از ۱۴۲درصدی سپری کرد. این امر که تثبیت جایگاه بورس به عنوان برترین بازار سرمایه گذاری در میان دیگر بازارها را به دنبال داشت، با رکوردشکنی و برتری برخی صنایع همراه بود. به طوریکه شاخص گروه معدنی فعال در بورس و توانست جایگاه برتر خود نسبت به دیگر بازارهای سرمایه گذاری موازی را حفظ کند که در چنین شرایطی دو گروه معدنی و فولادی فعال در بورس توانستند عملکردی به مراتب بهتر از شاخص کل بازار سهام ثبت کنند. به طوریکه در این میان شاخص صنعت معدنی عملکرد خیره¬کننده با ثبت بازدهی ۲۰۰درصدی را به نمایش گذاشت.

در همین راستا گروه فلزات اساسی نیز با ۱۸۴درصد رشد شاخص همراه شد. بررسی عملکرد شاخص کل در سال ۱۳۹۹ نشان میدهد که بازار سرمایه علی رغم فراز و نشیب های زیادی که در سال ۱۳۹۹ داشت ؛ توانسته بازدهی قابل قبولی به نسبت بازارهای موازی ایجاد کند. عوامل متعددی بر بازار سرمایه ایران تاثیرگذار است که بررسی برخی از اصلی ترین آنها از جمله قیمتهای جهانی، انتخابات ریاست جمهوری، نرخ ارز، مناقشات سیاسی داخلی و مسائل بین المللی میتواند چشم انداز مناسبی از روند آتی بورس به سهامداران ارائه دهد.

صعود بیشتر فولادی-معدنی ها؟

در این میان تقریباً تمام کارشناسان بازار سرمایه، سهام شرکت‌های فولادی و معدنی را جزو سهم‌های بنیادی می‌دانند که ریسک کمتری آن‌ها را تهدید می‌کند. شرکت‌های این گروه در چند سال اخیر عملکرد خوبی را داشته‌اند و با وجود مشکلات و تحریم‌ها توانسته‌اند روند رو به رشد خود را حفظ کنند. همانطور که عنوان شد با وجود چنین مسائل و مشکلاتی این دو گروه توانستند، از بورس تهران سبقت گرفته و بازدهی بالاتری را در کارنامه امسال خود ثبت کنند. در این میان برخی عوامل نظیر بهبود قیمت ها در بازار جهانی و چشم انداز مثبت پیش¬بینی شده برای آن توسط موسسات معتبر بین المللی و کاهش مناقشات سیاسی داخلی و خارجی که منجر به کاهش ریسک سیستماتیک و در نهایت نوید بخش رفع تحریم ها خواهد بود را می توان به عنوان فرصتی مناسب برای تداوم روند رشد این دو گروه دانست.

از سوی دیگر به نظر می رسد نرخ ارز نیز میتواند تحت تاثیر کاهش ریسک سیستماتیک، روند با ثباتی را طی سال ۱۴۰۰ طی کند که این موضوع بر کلیت اقتصاد کشور و همچنین گروه های وابسته به این موضوع از جمله کامودیتی محورهای بورسی تاثیرگذار است. در کنار این موارد، گزارشات خوب شرکت ها را نمی توان نادیده گرفت؛ عملکردی که در صورت های مالی آنها منعکس شده و میتواند سوخت مناسبی برای تقویت رشد قیمتی سهام فولادی و معدنی به شمار آید. البته همچنان برخی عوامل که در راس آن رفتارهای هیجانی فعالان بازار سهام قرار دارد، می تواند به عنوان بزرگترین تهدید برای بازار سهام و همچنین دو گروه فولادی و معدنی به شمار آید. به طوریکه همانطور که در ماه های اخیر مشاهده شد، به رغم مساعد بودن عوامل بنیادی و روند صعودی حاکم بر بازارهای جهانی، قیمت سهام دو گروه مزبور با افت مواجه شد. در راستای چرایی این موضوع، تنها دلیل را می توان همان واکنش هیجانی سهامداران به اخبارهای سیاسی و نه لزوما اقتصادی عنوان کرد.

انتظار برای پایان کرونا

از سوی دیگر این روزها انتشار اخبار مثبت از اثرگذاری واکسن های کرونا در کشورهای مختلف، امید به رونق گرفتن دوباره کسب وکارها و بازگشت مردم به زندگی عادی افزایش یافته است.

بر همین اساس، کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی نیز معتقدند که پایان بحران کرونا خیلی دور نیست و به زودی تقاضا برای انواع کالا با رشد چشمگیری روبه رو خواهد شد. در همین راستا انتظار تحلیلگران برای رشد تقاضا، به پیش بینی آنها مبنی بر افزایش قیمت بسیاری از کامودیتی ها منجر شده است.

فولادی ها زیر ذره بین

صنعت فولاد یکی از تاثیرگذارترین صنایع کشور است که حدود ۹ درصد ارزش بازارسرمایه ایران را تشکیل می دهد. در همین راستا روند تولید محصولات فولادی بر اساس آمار منتشر شده از انجمن تولیدکنندگان فولاد در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ صعودی بوده است. به طوری که رشد ۱۱ درصدی در محصولات میانی و رشد ۸ درصدی در کل محصولات نهایی فولاد به ثبت رسیده است.

در این میان به نظر می رسد یکی از مهمترین دلایل رشد مزبور، چشم انداز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ است. در بازار سهام نیز عملکرد مطلوب نمادهای گروه با رشد ۱۸۴درصدی شاخص صنعت فلزات اساسی همراه شد. در این میان دلایل متنوعی زمینه ساز رشد مطلوب این نمادها شده است؛ تاثیرپذیری صنعت فولادد از نرخ دلار سبب شد تا روندی مناسب در این زمینه تشکیل شود. همچنین با توجه به اتفاقات رخ داده به ویژه صحبت های مطرح شده در زمینه سیاست های بین المللی، میتوان نتیجه گرفت که بازار در حال انتظار ثبات در نرخ دلار است. از سوی دیگر روند قیمتی در بازارهای جهانی نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار بر نمادهای این گروه است؛ با شروع سال نو در کشور چین، شاهد بازگشت خریداران به بازارها بودیم. در این میان بازگشت رونق ساخت و ساز، رشد نرخ فولاد در بازار جهانی را به دنبال داشت. البته در بازار داخلی قیمت شمش حدود ۲۰ درصد پایین تر از قیمتهای جهانی در حال معامله است. به این ترتیب انتظار می رود با تداوم رشد قیمت ها در بازارهای جهانی و قیمت های مناسب کنونی سهام گروه فلزی، در سال ۱۴۰۰ شاهد ادامه رشد قیمتی در سهام این گروه باشیم.

در این راستا باید تاکید شود که سهام گروه فلزات اساسی با توجه به نسبت قیمت به درآمد (P/E) مناسب و پایین آنها، می تواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری باشد؛ یک سرمایه گذاری بنیادی و کم ریسک.

نگاهی به لیدرهای گروه

بررسی عملکرد نمادهای گروه فلزات اساسی از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پایان روز یکشنبه ۲۴ اسفندماه نشان از آن دارد که لیدر اصلی گروه یعنی فولاد مبارکه با ۱۷۶درصد بازدهی همراه شده است. در این میان یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین موارد بر عملکرد فولادی ها، قیمت گذاری دستوری محصولات فولادی بود که از سوی وزارت صمت اعلام شد. هر چند در نهایت با مخالفت های زیادی سیاست گذاران ، مدیران و تولیدکنندگان فولاد کشور، به سرانجام نرسید و منتفی شد، اما تاثیر قابل توجهی بر عملکرد نمادهای مرتبط داشت. به طوریکه افت قیمت سهام مزبور را به تصویر کشید. علیرضا رزم‌حسینی، طی نامه‌ای در دی ماه امسال نرخ دستوری برای فولاد در بورس کالا را ابلاغ کرد. این نامه سرآغاز اعتراض جمعی از فعالان این صنعت و همچنین سهامداران فولادی شد؛ درحالی که با افزایش قیمت فولاد در بازار کشمکش میان وزارت صمت و وزارت اقتصاد بالا گرفته، بورس کالا نیز دستورالعمل وزارت صمت را درخصوص قیمت گذاری دستوری فولاد نپذیرفت.

مقاومت بورس کالا در برابر اجرای قیمت گذاری صنایع تولیدی از جمله فولاد از سوی وزارت صمت تا جایی پیش رفته که ابلاغیه وزارت صمت را به شورای عالی بورس ارجاع داد. سرانجام بعد از حدود یک ماه کشمکش، وزیر صمت از موضع خود کوتاه آمد و قیمت گذاری دستوری محصولات فولادی منتفی شد.

حرکت مس به سمت قله های جدید

دیگر لیدر گروه یعنی ملی مس ایران نیز با فراز و نشیب های زیادی در این سال همراه شد و در نهایت ۸۰درصد سوددهی قیمت را به نمایش گذاشت. پاندمی کرونا تاثیر مخرب شدیدی بر عرضه مس گذاشت چرا که بسیاری از معادن در آمریکای لاتین و کشورهای شیلی و پرو قرار دارند و وضعیت کرونا در آن مناطق رو به وخامت رفت.

همچنین قرنطینه و تعطیلی کارخانجات چین نیز بر شدت این امر افزود و این عوامل باعث شد که در اوایل شیوع کرونا، قیمت جهانی مس تا ۴۶۰۰ دلار کاهش یابد. اما با گذشت زمان و بهبود نسبی اوضاع چین و جهان قیمت آن افزایش یافت و در پایان سال میلادی ۲۰۲۰ به حدود۸ هزار دلار رسید. این اواخر نیز رکوردشکنی قیمت جهانی مس به قله های جدید رسید. در همین شرایط قیمت جهانی مس به سوی قیمت ۱۰ هزار دلار در تن خیز برداشته است. به این ترتیب میتوان ادعا کرد که چشم انداز این صنعت برای چند سال آینده کاملا مثبت باشد. بانک گولدمن ساکس در تازه ترین برآورد خود از قیمت مس در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که با بهبود اقتصاد جهان و رشد تقاضا، این فلز تا سطح ۱۰ هزار و ۵۰۰ دلار در هر تن افزایش خواهد یافت.

گولدمن ساکس درباره دلایل این پیش بینی گفت: کاهش اکتشافات معدنی بزرگ که به احتمال کمبود این فلز دامن میزند، در کنار افزایش چشمگیر تولید خودروهای برقی و دیگر کاربردهای مس، از جمله عواملی هستند که به رشد قیمت آن کمک خواهند کرد. در همین حال، مدیر دارایی و کالایی شرکت CPM معتقد است، در سال ۲۰۲۱ قیمت فلزات پایه روندی جهشی خواهند داشت. کارلوس سانچز گفت: در حال حاضر شاهد بازگشت عرضه و تقاضا به سطوح قبل از بحران کرونا هستند.در سال ۲۰۲۲ هم با رشد قیمت ها، البته محدودتر، روبه رو خواهیم شد. در این میان، مس جایگاه ویژه ای دارد و انتظار میرود که از مرز ۱۰ هزار دلار در هر تن عبور کند. یادآور می شود ایران با داشتن بیش از ۵۷ میلیارد تن ذخایر معدنی متفاوت دوازدهمین کشور بزرگ معدنی جهان است که با ۳۶.۶ میلیون تن ذخایر مس، ۴.۲ درصد مس دنیا در را در اختیار دارد و در جایگاه هفتم دنیا ایستاده است. این امر می تواند جایگاه مناسبی برای آینده این صنعت را نوید دهد.

۲۰۰درصد بازدهی در یک سال

همانطور که عنوان شد گروه معدنی فعال در بورس تهران ، عملکردی درخشان را در سال جاری ثبت کرد و با شاخص این گروه با ۲۰۰درصد رشد، خوش درخشید. در این میان عملکرد دوقلوهای سنگ آهنی نیز بسیار قابل توجه بود. به طوریکه چادرملو از ابتدای سال جاری تا پایان ۲۴ اسفندماه ۱۳۹۹ ، بالغ بر ۲۲۵درصد سود نصیب سهامداران کرد. در همین راستا گل گهر نیز توانست بازدهی بیش از ۹۲درصدی را به نمایش گذارد.

این در حالی است که امسال رکود۱۳ساله تولیدگندله در چادرملو شکسته شد؛ در تاریخ ۲۳ اسفند ماه سال جاری بیش از سه میلیون و ششصد و شصت هزار تن گندله در چادرملو تولید شده که این میزان تولید از زمان راه اندازی این واحد، بی سابقه بوده است. بررسی های عملکرد گروه معدنی نشان می دهد که توسعه معدنی و صنعتی صبانور نیز دیگر نماد این گروه بود که توانست بازدهی ۲۳۲درصدی را در این مدت کسب کند و عنوان برترین نماد صنعت شناخته شود. از سوی دیگر در حالی گروه معدنی در اوایل اسفندماه پذیرای نماد جدید فرآوری معدنی اپال کانی پارس بود که نماد تازه وارد «اپال» در همین ۱۲ روز کاری فعالیت بیش از ۴۳درصد سوددهی را به نمایش گذاشت.

در میان رویدادهای مهم این صنعت در سال جاری می توان به صدور ۵۶۶ فقره پروانه بهره برداری معدنی از ابتدای امسال تا پایان بهمن ماه اشاره کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۷.۶درصد رشد نشان می دهد. همچنین در دوره ۱۱ ماهه امسال ۸۸۷ فقره پروانه اکتشاف نیز صادر شده است. همچنین هزینه عملیات اکتشاف در این مدت با رشد ۲۸.۲ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به یک‌هزار و ۳۰۲ میلیارد ریال رسیده است.

از سوی دیگر بررسی آمارهای منتشر شده از سوی وزارت صمت حاکی از تصویب یک میلیارد و ۸۲۱ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های صنعت، معدن و تجارت در ۱۱ ماهه امسال و رشد ۱۱۳.۲ آن در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۸ است. این میزان سرمایه‌گذاری مربوط به ۱۳۵ طرح و پروژه است که از این نظر نیز در هم‌سنجی با سال گذشته رشد ۶۴ درصدی نشان می‌دهد. ضمن اینکه بررسی آمارهای منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از تولید ۴۶ میلیون و ۱۸۰ هزار و ۵۴۲ تن کنسانتره آهن از ابتدای امسال تا پایان بهمن‌ماه است که ۶ درصد رشد نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. بیشترین تولید کنسانتره آهن بین شرکت های بزرگ معدن و صنایع معدنی کشور در این مدت به شرکت معدنی و صنعتی گل گهر تعلق گرفت که با تولید ۱۵ میلیون و ۴۸۰ هزار و ۸۵۶ تنی رکورد دار شد.