بازدید رییس جمهور از معدن زغالسنگ و دونکته مهم
در اخبار آمده بود: آقای رییسی به پیمانکاران معدن زغال سنگ طبس برای تعیین تکلیف وضعیت زندگی و مسکن کارگران این معدن ۲۰ روز مهلت داد.
واقعیت این است که ارگران معادن مانند بسیاری از مردم ایران به‌لحاظ معیشتی در شرایط بسیار نامناسبی به‌سر می‌برند. تردیدی هم وجود ندارد که زمامداران باید دغدغه‌ی مشکلات مردم را داشته باشند و اولین و مهم‌ترین وظیفه‌ی حاکمیت پرداختن به توسعه‌ی کشور و فراهم کردن زمینه و زیرساخت‌های لازم برای آرامش همراه با عزت شهروندان و ایجاد محیط مناسب برای رشد، آزادی و بالندگی آن‌ها است. با این همه درباره‌ی اظهارنظر آقای رییسی نکاتی وجود دارد که به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌شود:
1- تعهدات پیمانکاران محدود به انجام تکالیف ذکر شده در قرارداد با کارفرمایان است و فراتر از آن نمی‌توان از آن‌ها انتظار دیگری داشت. این تعهدات معطوف به نوع کاری است که پیمانکار باید انجام دهد، و در مورد معادن معمولاً میزان ماده‌ی معدنی یا باطله‌ی استخراجی است، و وضعیت زندگی و مسکن کارگران فراتر از حداقل تکالیف تعیین شده در قوانین موضوعه مانند قانون کار و تأمین اجتماعی در تعهد آن‌ها نیست. به این ترتیب، دادن مهلت ۲۰ روزه به پیمانکاران بابت چیزی که در تعهد آن‌ها نیست، فاقد وجاهت قانونی و حقوقی است.
2- پیمانکاران مستقل بخش خصوصی که از رانت استفاده نمی‌کنند، خودشان با مشکلات فراوانی مواجه‌اند که قیمت‌های پایین قرارداد با توجه به وضعیت بازار و تأخیر در پرداخت حق‌الزحمه‌ی آن‌ها توسط کارفرمایان نوعاً دولتی یا شبه‌دولتی، نمونه‌ای از این مشکلات است. شایسته نیست این بنگاه‌های کم‌توقع و تحت فشار مقصر وضعیتی معرفی شوند که دلیل آن بی‌کفایتی زمامداران و سیاست‌های کلی نادرست کشور است.
3- این نوع کنش‌ها که از وفاداری کامل آقای رییسی به روش‌های عوام‌فریبانه‌ی دولت‌های نهم و دهم ناشی می‌شود، نه‌تنها مشکلی را رفع نمی‌کند، بلکه ممکن است به چالش‌ها و ناآرامی‌های جدیدی در محیط‌های کسب‌وکار منجر شود.
علی اصغر خدایاری
استادیار معدن دانشگاه تهران