پیمان افضل صاحب نظر اکتشافات معدن:
افزایش گرایش ها به سمت بخش معدن/ لزوم تغییر رویه‌های موجود و سرعت بخشی به توسعه بخش
یک کارشناس و صاحبنظر اکتشافات معدن گفت: با توجه به شرایطی که کشور در سال‌های گذشته به ویژه در موضوع فروش نفت داشته و از طرفی رشد قیمت مواد معدنی، گرایش‌ها به سمت بخش معدن افزایش پیدا کرده است، اما مباحث توسعه‌ای همپای این مساله در این بخش رشد نداشته است.
پیمان افضل افزود: با وجود این مساله، اما شرکت‌ها و هلدینگ‌های خصولتی که در این راستا ایجاد شده، در کنار شرکت‌های دولتی مثل شرکت ملی مس، تهیه و تولید یا ایمیدرو در حال انجام کار تیپیک و معمول خود بودند و تغییر خاصی در ساختار آنها رخ نداده است.
افضل بیان‌داشت: همچنین مدیران مجموعه هایی مثل ایمیدرو، مس، تهیه و تولید و غیره نیز تغییر نکردند و کماکان به برنامه‌های خود ادامه دادند.
وی ادامه‌داد: در این میان یک سری کارها نیز انجام شد، به‌طور مثال تجهیزات و ماشین آلاتی خریداری شد، اما در شرکت‌هایی همچون چادرملو، مس، گل‌گهر و غیره، اکتشافات به روال سابق ادامه یافت. هرچند بخش خصوصی و خصولتی نیز فعال هستند اما تا رسیدن به نقطه مطلوب همچنان فاصله بسیار است.
این صاحبنظر اکتشافات معدن خاطرنشان‌کرد: با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد معدنی در سال ۱۴۰۱ به دلیل جنگ روسیه و اوکراین و تحریم هایی که علیه روسیه اعمال شده -که همچنان ادامه دارد- قیمت مواد معدنی در جهان افزایش بیشتری نیز خواهد داشت.
** حضور مدیران سیاسی در بخش معدن
وی اظهار داشت: نکته‌ای که در این میان باید مد نظر داشت، متاسفانه مدیران سیاسی و بیسوادی که تنها هنرشان چاپلوسی قدرت و نظام حاکم است اکنون که بخش معدن را بخش پُرسودی یافته اند، در حال ورود به این بخش هستند و شاهدیم برخی کارهای نابخردانه همچون جدا کردن صنایع معدنی از بخش معدن در حال اتفاق افتادن است.
افضل گفت: در این میان دستگاه‌ها و تجهیزاتی نیز وارد کشور شده و حتی برخی شرکت‌ها دستگاه‌های حفاری عمیق را وارد کرده‌اند، همچنین برخی تجهیزات مثل دستگاه های حفاری – تا چند صد متر- در داخل کشور ساخته می‌شود که عملکرد خوب و ارزنده‌ای هم داشته اند و اتفاق میمون و مبارکی محسوب می‌شود و می‌توان به آینده امیدوار بود.
وی تصریح‌کرد: با وجود موارد یاد شده، اما نیاز داریم تا انتقال فناوری دستگاه های ژئوفیزیک به کشور انجام شود، همچنین در بخش هایی مثل آزمایشگاه های مرجع و آزمایشگاه‌های سوگند خورده (به دلیل تحریم‌های بین‌المللی)، همچنین آزمایشگاه‌های ایزوتوپی و دستگاه های خوب ICP همچنان مشکلاتی وجود دارد که باید برطرف شود.
این کارشناس اکتشافات معدنی بیان داشت: امروز در کشور کانسارهای عمیق تر و پیچیده تر را در دست اکتشاف داریم و باید تجهیزات مان را برای این اکتشافات به روز رسانی کنیم.
** فرهنگ غلط اکتشاف
وی گفت: مشکل اکتشاف در ایران فقط موضوع حفاری عمیق نیست و این فقط یکی از معضلات موجود است و شرکت‌هایی نظیر گل گهر و مس در حال حل و فصل این معضل هستند، اما این تلاش‌ها هم کافی نیست.
افضل افزود: مشکل دیگری که وجود دارد فرهنگ غلط اکتشاف است به طوری که ما فکر می‌کنیم که باید معدن را در اسرع وقت و با کمترین کار اکتشافی به بهره‌برداری رسانید.
وی اضافه‌کرد: امروز معدن‌کاران ما در حال بحث های سنتی هستند که زودتر اکتشاف انجام شود تا به این ترتیب یک بخش از ماده معدنی که در دسترس است استفاده شده و به فروش برسد و به بخش دیگر ماده معدنی کار نداشته باشند که این مسئله به نوعی خراب کردن معدن است.
این صاحبنظر اکتشافات گفت: اگر می‌خواهیم مشکلات اکتشافات مان را حل و فصل کنیم باید فرهنگ‌سازی در موضوع اکتشافات داشته باشیم، امروز در زمینه دستگاه های آنالیز و آزمایشگاه های سوگند خورده مشکل داریم و هنوز امکانات لازم را برای فعالیت شرکت‌های بزرگ فراهم نکرده‌ایم.
وی یادآور شد: در سال‌های گذشته شرکت‌های سطح بالای بین المللی تقاضای اکتشاف مان را به شدت بالا بردند، اما چند سالی است که ارتباطشان با کشورمان قطع است و جای آنها را شرکت‌های ضعیف و رانتی روسی گرفته‌اند که به هیچ عنوان جالب نیست و نمی توانند به ما «سواد اکتشافی» بدهند.
افضل با اشاره به پایین بودن عمق نفوذ دستگاه‌های ژئوفیزیک در کشور، ادامه‌داد: در بحث شبکه اکتشافی، در بسیاری مواقع چگالی شبکه اکتشافی ما کم بوده و به مقدار لازم و کافی نیست و این موضوع برای ایران که کشوری معدنی محسوب می‌شود کافی نبوده و باید بیش از این باشد.
وی تاکید کرد: همچنین دولت به یک فرهنگ سازی نیاز دارد و نهادهایی همچون صدا و سیما به بخش معدن احترام نمی‌گذارند و به نوعی وجهه بدی به این بخش داد‌اند؛ این رویه ها باید اصلاح شود.