چرایی تعامل سنگ آهنی ها و فولاد سازان در نرخ گذاری زنجیره تامین

نویسنده :علی جبل عاملی، فعال بخش صنایع معدنی

معدن ۲۴:امروز تولید کنندگان زنجیره فولاد کشور با مشکلات داخلی و خارجی بسیاری دست و پنجه نرم می کنند. از سویی کاهش قیمتهای جهانی صادرات را با تردید مواجه کرده و از سوی دیگر کاهش قیمتهای داخلی در کنار محدودیتها آینده مبهمی را برای این صنعت تصویر کرده است.
قیمت شمش سی آی اس از اوج خود در ۷۳۸ دلار ماه آپریل به محدوده ۵۱۴ دلار در آگوست رسیده است. در آخرین پیش بینی بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس قیمت سنگ آهن تا پایان سال ۲۰۲۲ میلادی می تواند با حدود ۲۰ دلار افت دیگر از قیمتهای امروز تا محدوده ۸۵ دلار پایین بیاید و مازاد انبار ها هم به ۶۷ میلیون تن برسد و شاید تنها امید در این زمینه تغییر سیاستهای چین در حوزه مسکن و افزایش تقاضای محصولات فولادی باشد که امیدوارم در هفته های پیش رو شاهد آن باشیم.
در حوزه داخل اما تولید کنندگان با مصائب بیشتری روبرو هستند. میانگین قیمت معاملات شمش در بورس کالا از کانال ۱۵ هزارتومان در فروردین ماه جاری به کانال ۱۲ هزارتومان نزول کرده همچنین نرخ کدال هم از محدوده ۱۶ هزارتومان تا محدوده ۱۳ هزارتومان پایین آمده است و این در حالی است که بهای تمام شده محصولات تولیدی با افزایش چشمگیری روبرو بوده است چرا که ما علاوه بر تحریمهای ظالمانه و محدودیتها با تورم بسیار زیادی در نهاده های تولید روبرو هستیم و سطح قیمتی اکثر کالاها با افزایش زیادی روبرو بوده اما قیمتهای زنجیره روز به روز پایین تر آمده است. همچنین طی هفته های اخیر براساس آمار معاملات در بورس کالا ما با کاهش تقاضا نسبت به ماههای گذشته در زنجیره بخصوص در ابتدای آن مواجه هستیم که نتیجه آنرا در افزایش بیش از حد موجودی انبارها می بینیم. همانطور که گفته شد ازسوی دیگر افزایش حقوق و دستمزد به میزان ۵۷ درصد، افزایش هزینه های حمل بیش از ۵۰ درصد، افزایش قیمت مواد اولیه و کمکی، روانکارها و تجهیزات همه و همه موجب شده که بهای تمام شده در سال جاری بسیار بیشتر از سال گذشته باشد که فشار مضاعفی به تولید کنندگان بخصوص در ابتدای زنجیره یعنی تولید کنندگان کنسانتره و گندله سازان وارد می شود تا جاییکه خبرهایی در خصوص عدم فعالیت برخی از خطوط گندله به گوش می رسد و به نظر می رسد که در صورت تداوم این روند و با توجه به نبود نقدینگی مناسب و کمبود سرمایه درگردش، کاهش فعالیت ها می تواند تسری پیدا کند.
بعد از الزام عرضه کلیه محصولات زنجیره فولاد در بورس کالا در دی ماه سال گذشته و البته قبل از آن هم هیچگاه شیوه و فرمول قیمت گذاری توسط بورس کالا افشا نشد و تولید کنندگان نمی دانستند که بر چه مبنایی قیمت گذاری انجام می شود. اما آنچه که مسلم است ضرایبی که در نظر گرفته می شد همواره متغییر و همچنین با فاصله معناداری از نرخ های جهانی بود. همانطور که می دانیم از سالیان گذشته به طور مثال ضریب قیمت کنسانتره ۱۶ درصد کدال شمش فولاد خوزستان بود اما در ابتدای امسال ما شاهد ضریب ۲۰ درصد بودیم و البته طی مردادماه این ضریب به ۱۴ درصد کدال برای کنسانتره و ۱۸ درصد برای گندله هم رسید و این در حالی است که بر اساس محاسبات کارشناسی در همین مدت در چین این نسبت برای کنسانتره ۲۴ تا ۲۶ درصد و برای گندله ۲۸ الا ۳۰ درصد بوده که بررسی میانگین ۵ ساله ضرایب در سطح جهان هم این اعداد را تأیید می کند. در طی هفته های اخیر قیمتها در بورس کالا بالاخص ابتدای زنجیره آنچنان پایین آمده که در کمال ناباوری در سطحی کمتر از بهای تمام شده برخی محصولات تولیدکنندگان است. البته امیدواریم با تصمیم جدید وزارت صمت در خصوص واگذاری تعیین تکلیف فرمول ها به انجمن های تخصصی زنجیره از قیمتگذاری دستوری در بورس کالا جلوگیری شود و فعالان بازار با در نظر گرفتن منافع ملی و سود تولیدکنندگان و منافع مصرف کنندگان به نتایج خوبی برسند. نکته دیگر محدودیت های صادراتی بود که با وضع عوارض در ابتدای سال فرصتهای صادراتی را در بهترین زمان ازبین برد و البته به حمدالله امروز این محدودیتها کم رنگ و بعضا لغو شده است.
لذا با توجه به شرایط گفته شده برای عبور از بحران و جلوگیری از سرریز شدن انبارها و اصلاح قیمت باید علاوه بر اینکه نباید شاهد صدور هفتگی و روزانه انواع بخشنامه ها و تغییرات قوانین صادراتی و معاملاتی باشیم باید در اسرع وقت تدابیری اندیشیده شود تا شاهد فشار بیشتر بر تولیدکنندگان بخصوص بخش خصوصی و تعطیلی کارخانجات کشور نباشیم. این تدابیر می تواند از مسیر اعتماد به فعالان بازار و انجمن های تخصصی مانند انجمن سنگ آهن یا انجمن فولاد و تعامل با آنها، تسهیل هر چه سریع تر صادرات محصولات زنجیره و تخصیص سهمیه ویژه به آن واصلاح فرمول قیمت گذاری متناسب با شرایط روز و بهای تمام شده محصولات صورت پذیرد. گرچه راه دیگری وجود دارد و آن کاهش ظرفیت تولید است که به نظر نمی رسد مطلوب هیچ یک از ذینفعان زنجیره باشد.