خطر وجود افراد غیر علمی و غیر متخصص در مدیریت تخصصی ترین و بزرگ‌ترین شرکت های معدنی / تولید ۱ میلیون تن کاتد مس در چهار سال باقی مانده شدنی ست؟
معدن۲۴:عضو هیات مدیره شرکت ملی صنایع مس ایران و شرکت سنگ آهن گهرزمین حضور افراد غیرعلمی و غیرمتخصص در مدیریت تخصصی‌ترین شرکت‌های حوزه معدن و صنایع معدنی را مخاطره‌ای برای این حوزه‌های تخصصی دانست.
دکتر احد علیخانی در کنفرانس عصر امید با حضور شرکت های دانش بنیان کشور با موضوع الزامات توسعه پایدار صنایع معدنی سخنران کلیدی بود.
به گزارش معدن ۲۴، علیخانی اظهار کرد: به طور کلی توسعه پایدار، نیازهای حال حاضر را برآورده می‌کند بدون اینکه نسل‌های آینده را برای برآوردن نیازهای‌شان به خطر بیندازد. ما در کشورمان باید ببینیم در چه زمینه‌ای از توسعه می توانیم رشد ۸ درصدی را که در برنامه های ۵ ساله لحاظ شده محقق کنیم. به نظر بنده این حوزه، حوزه معدن است که می تواند این مهم را انجام دهد.
او افزود: در چرخه معدنکاری برای اینکه توسعه پایدار داشته باشیم باید موارد مختلفی را لحاظ کنیم. از اقتصاد تا محیط زیست. کشور ایران در کمربند MENA است. منا کشورهای نفت‌خیز هستند و همین‌طور ایران در کمربند تتیس قرار دارد که کمربند فلززائی است. در هر دو کمربند، فقط کل گستره ایران پوشش داده شده است که خود بزرگ‌ترین نعمت و موهبت الهی برای این سرزمین است . تمامی معادن فعال فعلی در ایران، دارای سابقه و پیشینه معدنکاری باستانی‌اند. ولیکن شوربختانه هنوز در کشورمان هیچ محدوده معدنی بزرگی که فاقد رخنمون و بدون سابقه شدادی یا باستانی را نتوانسته‌ایم شناسائی و اکتشاف نمائیم. علت چیست؟ مهمترین علت این کاستی و عقب‌ماندگی، فقدان بهره‌مندی از نیروهای عالم_ دانش‌آموخته_ و متخصص در مدیریت تخصصی‌ترین شرکت‌های مربوطه است.
دکتر علیخانی با بیان اینکه در جای جای ایران ظرفیت‌های معدنی وجود دارد اظهار کرد: یک سری پهنه‌های اکتشافی خارج از ضوابط علمی و بدون تامل در پتانسیل‌های معدنی تعریف شده بود که این پهنه‌ها، خروجی اکتشافی قابل‌توجهی ندارند. این در حالی‌ست که خوشبختانه کشورمان، هیچ کمبودی در وجود متخصصین دانشگاهی، منابع مالی و تعدد شرکت‌های اکتشافی و معدنی نداریم.
او تصریح کرد: ما اولین بحث‌مان این است که توسعه پایدار ایران از طریق معدن محقق می‌شود. معدن هم اکتشافات می‌خواهد. اکتشافات هم این نیست که فقط دستگاه حفاری بیاوریم. اول باید از فکر و دانش استفاده کنیم. ما آدم‌های بزرگی را در ایران داریم. وقتی از نیروهای خبره در ایران استفاده نکنیم دانشمندان و خبرگان ما به دانشگاه ها و موسسات و مراکز تحقیقاتی کشورهای تراز اول دنیا مهاجرت می کنند.
یکی از مشکلات در این زمینه تصور اشتباه‌مان از ارتباط صنعت و دانشگاه است. برداشت‌مان، این بوده است که یک صنعتگر بالا بنشیند و به دانشگاهی سفارش دهد که یک قطعه بسازد یا طرح های غیر علمی را توسط دانشگاه توجیه کنند. ارتباط صنعت و دانشگاه باید هم تراز و دو طرفه باشد.
عضو هیات مدیره شرکت ملی صنایع مس ایران و شرکت سنگ آهن گهرزمین ادامه داد: وقتی می خواهیم یک پروژه تعریف کنیم باید از دانشگاه کمک بگیریم. نه اینکه یک مشکلی را در صنعت ایجاد کنیم بعد به دانشگاه بگوئیم که این مشکل لاینحل را حل کند.
نمی شود یک شرکتی را تاسیس کرد و افراد غیرمتخصص در جای جای شرکت گذاشته شوند و بعد توقع داشته باشیم که شرکت کار خود را درست انجام دهد. تعریف پروژه‌ها باید بر مبنای سود و زیان باشد. وقتی مبنا، سیاسی یا غیر علمی می‌شود فرایند و خروجی درست نخواهد بود.
علیخانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: همکاران ما یک طرحی را ۱۴ ماه گذشته در شرکت ملی مس پیشنهاد کردند و دنبال می‌کنند. بسیار عالی و به‌جاست که اساتید دانشگاه‌ها و اندیشمندان این طرح را نقد کنند. وقتی که در یک مجموعه هستیم باید از نقد استقبال کنیم. هم‌اکنون طرحی که شرکت ملی مس ارائه کرده است، تولید یک میلیون تن کاتد در پنج سال بوده که یک سال آن گذشته است. شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌های ما باید ببینند که تولید یک میلیون تن کاتد در ۵ سال چه الزاماتی دارد و به‌طور کلی باید روی این موضوع فکر کرد. اگر این کار در ۵ سال امکان‌پذیر نیست مجموعه ما را نقد کنند و راهکار های اجرایی برای توسعه متوازن را ارائه کنند.
او ادامه داد: ما برای یک میلیون تن کاتد، نیاز به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن آند و نیاز به ۵ میلیون تن کنسانتره داریم و در حال حاضر نزدیک یک میلیون و سیصد هزار تن تولید کنسانتره داریم. برای ۵ میلیون تن کنسانتره ما نیاز به عملیات خاکی حدود یک میلیارد تنی در سال داریم. الان عملیات خاکی شرکت ملی مس ایران حدود ۲۰۰ میلیون تن در سال است.
باید در حوزه معدنی اساتید و دانشگاهیان‌مان بررسی و اعلام‌نظر کنند که در عرض ۴ سال باقی مانده چگونه می‌شود عملیات استخراج معدنی را به یک میلیارد تن برسانیم و این حجم عملیات خاکی را چگونه می‌خواهیم در مجموعه سه معدن استخراج و باطله آن را دپو کنیم.
عضو هیات مدیره شرکت ملی صنایع مس ایران با اشاره به اهمیت موضوع آب عنوان کرد: ما برای تولید فعلی حدود ۲۸۰ هزار تن کاتد در «شهربابک» و سرچشمه ۳۳ میلیون متر مکعب آب تازه مصرف می کنیم و باتوجه به ابلاغیه های وزارت نیرو برای عدم مصرف از چاه آب و رودخانه ها برای صنعت باید راهکارهای جدید را بررسی کنیم. کل سهمیه شرکت ملی مس ایران ۴۴ میلیون متر مکعب از خط آب خلیج فارس است. ما برای یک میلیون تن کاتد مس نیاز به حدود ۱۵۲ میلیون متر مکعب آب تازه داریم که با احتساب آب موجود نیاز به ۱۲۲ میلیون متر مکعب ظرفیت آب داریم . باید ببینیم این طرح با چقدر سرمایه گذاری و اینکه چند سال طول می کشد.
او در ادامه افزود: ما برای پروژه یک میلیون تن کاتد نزدیک به ۸۲۰ مگاواگات برق نیاز داریم. درحالی‌که، هم‌اکنون در پروژه‌های صنعتی‌مان کمبود و قطعی برق داریم. شرکت ملی مس ایران الان حدود ۲۴۰ مگاوات مصرف برق دارد که قطعی برق به دلیل عدم توسعه در زیرساخت برق کشور قطعی برق باعث عدم النفع تولید می‌شود.
دکتر علیخانی عضو هیات مدیره شرکت ملی مس و شرکت سنگ آهن گهرزمین ادامه داد: بحث بعدی فولاد سبز یا کاتد سبز است. اتحادیه اروپا الزام کرده تا سال ۲۰۳۵ نسبت به سال ۱۹۹۰ باید ۵۰ درصد کربن را کاهش دهیم و تا سال ۲۰۵۰ باید کربن را صفر کنیم. الان در طرح های توسعه فولاد و مس چقدر به این موضوع توجه داریم؟
علیخانی تصریح کرد: اینکه شرکتی دانش‌بنیان یک قطعه‌ای را برای صنعتگر بسازد تاثیری روی اقتصاد کشور نمی‌گذارند. وقتی مقام معظم رهبری می‌گویند مردمی‌سازی اقتصاد منظور این نیست که یک طرح عجیب و غریبی را تعریف کنیم و بعد درصدی از سهام را به افرادی در بازار سرمایه واگذار کنیم. مردمی‌سازی اقتصاد این است که مردم یعنی اندیشمندان و متخصصان را برای تعریف این طرح‌ها، به اتاق فکر دعوت کنیم و با نظرات نخبگان طرح ها و پروژه ها را تعریف نماییم. دانشگاه نباید از ما خواهش کند و پروژه بگیرد.