مسیر بهینه برای صادرات محور شدن سنگ
معدن۲۴: به طور معمول به صادرات مواد خام، خام فروشی یا صادرات بد گفته میشود. از این رو هر ماده اولیه صادرات محور باید در یک فرایند فرآوری و ارزش افزوده قرار بگیرد تا صادرات آن دارای ارزش باشد. اصل بقای هر فعالیت صادراتمحور در دنیا، رسیدن به بیشترین ارزش افزوده ممکن از تحقیق تا طراحی و از تولید تا خدمات محصول است که گاه با کمترین میزان اشتغال و هزینه حاصل میشود و گاهی با بیشترین امکان شغلآفرینی و تولید ملی کسب میشود.
در واقع اگر مواد اولیه یا خام در کشور مصرف بالا، توجیه اقتصادی و بازار پایداری نداشته باشد، بهتر این است که با تشویق و تسهیل، به صادرات بیشتر آن ادامه داده شود. در مورد سنگهای ساختمانی نیز این وضعیت وجود دارد و این سوال مطرح است که آیا شرایط برای صادرات این محصول وجود دارد یا مصرف داخلی آن به صرفه تر است؟
کارشناسان معتقدند که مواد اولیه یا اساسی موردنیاز در داخل کشور باید شرایطی داشته باشد تا بتوان آنها را صادر کرد. اگر کالایی تمام این شرایط را به صورت پیوسته و کامل داشته باشد، آن کالا، ماده خام و اولیه موردنیاز داخل کشور محسوب میشود و صادرات آن خوب نیست و میشود عنوان صادرات بد را روی آن گذاشت. در نتیجه باید برای این گونه مواد اساسی که صادرات بد محسوب میشود محدودیت یا عوارض یا لغو معافیتهای مالیاتی اعمال کرد تا بشود درصد بیشتری را در داخل کشور نگه داشت و در تولید ملی به کار گرفت.
این در حالی است که اگر آن محصول صادراتی یک یا چند شرط از شروط لازم را نداشته باشد، ماده اولیه یا خام موردنیاز در داخل محسوب نخواهد شد و صادرات آن طبق روش و مدلهای مناسب، عنوان خامفروشی را نخواهد داشت و منجر به توسعه اقتصادی و صادراتی کشور خواهد شد. بنابراین این رویه باید در مورد سنگ ساختمانی نیز رعایت شود. چرا که ماده خام و مواد اولیه موردنیازی که در داخل کشور برای صنایع تکمیلی فرآوری میشود قطعا ارزشمندتر خواهد شد. اما در مورد سنگ ساختمانی؛ مجموعههای معدودی توان نهایی و صادراتی کردن این محصول را دارند و توان آنها نیز محدود است.
کارشناسان معتقدند شرایط باید به گونهای باشد که طی مدت کوتاهی، ترس و ریسک بالایی برای از دست رفتن بازار ماده خام ایجاد نشود که در مورد سنگ ساختمانی؛ ترس و ریسک به شدت بالاست و خارج از مد، رنگ و مطلوبهای زمانی، به سرعت نوع و حتی خود سنگ در پروژههای مختلف جایگزین میشود.