صادرات سنگ طبیعی هند در سال ۲۰۲۳ و جایگاه صادرات محصولات فرآوری شده سنگ ساختمانی آن / راه حل صادرات سنگ ایران

یادداشتی از سیامک اخطاری مشاور و کوچ توسعه صادرات سنگ های ساختمانی ایران – آلمان

معدن ۲۴:در سال ۲۰۲۳، صادرات هند از سنگ مرمریت، گرانیت، اسلیت و سنگ های طبیعی از نظر ارزش – در مقایسه با سال ۲۰۲۲ – به میزان ۸.۶ درصد (به ارزش کل حدود ۱۸۸۴ میلیون دلار آمریکا و ۷.۹ درصد کاهش در حجم) کاهش یافت.

لازم به ذکر است که رتبه اول در مجموع محصولات هندی که بیشترین صادرات به خارج از کشور صادر می شود، توسط سنگ طبیعی کار شده تایید شده است که بیش از ۶۲.۸٪ از ارزش کل صادرات سنگ های طبیعی هند (-۱۰.۷٪ نسبت به سال ۲۰۲۲) را نشان می دهد و پس از آن خام در رتبه بعدی قرار دارد. گرانیت با بیش از ۳۲.۷ درصد از کل صادرات هند (-۵.۷ درصد نسبت به سال قبل).

جالب توجه است که متوسط قیمت هر تن کل صادرات سنگ طبیعی هند (۱۵۸.۸۹ دلار آمریکا در هر تن) نسبت به سال قبل ۰.۸ درصد کاهش داشته است.

به یاد میاوریم که در سال گذشته میانگین قیمت”نهایی” به ازای هر تن سنگ طبیعی صادر شده عبارت بود از: هند (۱۵۸.۸۹ دلار آمریکا در هر تن)، پرتغال (۲۸۳.۷۶ دلار آمریکا در هر تن)، ترکیه (۳۰۷.۰۴ دلار آمریکا در هر تن)، اسپانیا (۵۵۸.۱ دلار آمریکا). در هر تن، برزیل (۶۱۰.۳۷ دلار آمریکا در هر تن)، چین (۸۱۵.۵۶ دلار آمریکا در هر تن) و ایتالیا (۱۰۹۲.۷۴ دلار آمریکا در هر تن).

به نظر نگارنده هند با توجه به رشد جمعیت و شاخص های اقتصادی در حال یک دگردیسی اقتصادی در زمینه سنگهای طبیعی – ساختمانی است .مزیتهای ذاتی و زیبایی سنگهای گرانیت هند در دنیا توانسته است نفوذ خود را افزایش داده و جهتگیری دست اندرکاران صنعت سنگ ساختمانی هند به سمت صادرات محصولات فرآوری بسیار مشهود است .نکته حائز اهمیت در این مساله نگاه دولتمردان و تصمیم سازان هند به بحث اشتغال مولد و توسعه پایدار است.زمانی یکی از موانع در راه توسعه صادرات محصولات هند استفاده از کودکان کار در معادن بوده که با مرور با اتخاذ تدابیر گمرکی سختگیرانه و گواهی های سلامت و بهداشت در مبانی وارداتی کشورهای وارد کننده عملا این مساله بر طرف شده است .

نگاه هند به بازارهای خلیج فارسی با حضور فیزیکی دائمی در بازارهای هدف مانند امارات متحده نشان از یک استراتژی بلند مدت برای ایجاد دسترسی آسان سنگ در بازارهای مصرف دارد .این در حالیست که صنعت سنگ ساختمانی ایران مدتهاست که با ضریب نسبتا پایین ریسک پذیری از سرمایه گزاری و حضور فیزیکی در بازارهای هدف خود داری کرده و در نتیجه ضریب سهم خواهی از بازار به همان نسبت کاهش یافته است.

هند از طرفی یکی از درگاه های صادراتی ایران برای محصولات مرمریتی است و ترجیح می دهد با اتخاذ سیاستهای گمرکی واردات بلوک های خام را در اولویت قرار دهد زیرا از این نظر در جستجوی ایجاد ارزش افزوده و اشتغال مولد در داخل کشور هند است و از طرفی قابلیت تولید ارزان سنتی را نیز داراست .

چنانچه صنعت سنگ ساختمانی ایران از فرصت های توسعه صادراتی و تلاش برای حضور فیزیکی در بازارهای هدف استفاده نکند در بازه زمانی میان مدت و بلند مدت جایگاه خود را به عنوان یکی از اهرمهای تاثیرگذار در منطقه و بازارهای جهانی از دست داده و جبران این فقدان حضور به سادگی میسر نخواهد شد زیرا مسیریابی خریداران به سمت کانالهای فروشی متمرکز هستند که دسترسی به سنگهای ساختمانی را تسهیل نموده و در بازار هدف حضور دارند از دید یک صاحب پروژه حصول اطمینان از تامین به موقع سنگ و کنترل کیفی از نزدیک بسیار حائز اهمیت است .

به نظر می رسد صنعت سنگ ساختمانی ایران مادامی که در خصوص این مساله تغییر نگرشی نداشته باشد ما راه دشواری برای توسعه صادرات سنگهای ساختمانی ( به خصوص محصولات فرآوری شده ) پیش رو داریم و متاسفانه همیشه باید سیاست دیکته شده خام فروشی را که توسط کشورهای وارد کننده غیر مستقیم تحمیل می شود دنبال کنیم.این به این مفهوم است که مسیر برگشت سرمایه برای توسعه صنعتی و شکوفایی در تولید رفته رفته رنگ باخته و ایران در این بخش دچار عدم توسعه یافتگی صنعتی و به ناچار به سمت خام فروشی مطلق خواهد رفت.

با آرزوی تحولات در نگرش انگیزشی در توسعه صادرات صنعت سنگ ساختمانی ایران .