تغییر معادلات اقتصادی با ترور هنیه

بنیامین نجفی

معدن۲۴:حادثه تلخ ترور اسماعیل هنیه رییس دفتر سیاسی حماس به عنوان یکی از مهمترین چهره های محور مقاومت احتمالا ابعاد گسترده ای از جنبه های سیاسی و اقتصادی در سطح منطقه و حتی سطح بین المللی خواهد داشت. در عرصه داخلی اما درست در زمانی که دولت مسعود پزشکیان رسما آغاز به کار کرده و اولویت های خود را در مراسم تحلیف اش اعلام کرد حالا با یک چالش امنیتی جدی مواجه شده است. 

نشانه های این حادثه از صبح امروز در برخی بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه دیده شد و تابلوی بورس قرمز پوش شد. طبیعتا اینکه در آینده سمت سوی اقتصاد و فضای کلی بازارها به چه سمتی برود به نحوه واکنش ها به این اتفاق نیز بستگی دارد. در شروع سال ۱۴۰۳ یعنی زمانی که رژیم اسراییل به کنسولگری ایران در سوریه حمله تروریستی کرد و در گام بعد ایران نسبت به حمله موشکی در اسراییل اقدام کرد، بازارها از جمله بازار ارز و بازار بورس به صورت مستقیم از این اتفاق تاثیر پذیرفت، اما به دلیل اینکه دامنه واکنش ها در سطح محدود باقی ماند خیلی زود روند عادی به فضای اقتصاد بازگشت. اما حادثه ترور هنیه با ماجرای حادثه تروریستی کنسولگری تا حدود زیادی متفاوت است. در وهله اول این حادثه در پایتخت ایران رخ داده و درست در زمانی که رییس دفتر سیاسی حماس برای مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به ایران سفر کرده بود، این اتفاق رخ داد. از این منظر ابعاد این اتفاق را باید بر اساس مولفه ها و متغیرهای متفاوتی بررسی کرد، به طوری که احتمالا تا مدت ها بعد هم تبعات آن در فضای داخلی و منطقه ای باقی خواهد ماند. حادثه تروریستی امروز را در عین حال باید به عنوان یک پیام مشخص از طرف رادیکال های منطقه و جهان به دولت جدید ایران هم  تعبیر کرد. دولتی که به صراحت از بازگشت دوباره به میز گفت و گوها و تنش زدایی و رفع تحریم ها سخن گفته بود حالا با مانع جدی رژیم اسراییل و هم پیمانان آن در سطح جهانی روبرو شده است. رژیمی که هر گونه عادی سازی روابط کشورهای غربی با ایران را به ضرر خود می داند. رژیم نتانیاهو از هم اکنون بر پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا قمار کرده است و به نظر می رسد که منتظر است که بار دیگر با روی کار آمدن یک دولت تندرو در ایالات متحده فشارها بر ایران تشدید شود و تحریم ها به صورت گسترده تری علیه آن اعمال شود. در این شرایط دشوار دولت ایران باید به سناریوهای جایگزین رفع تحریم ها و احیاء برجام هم در آینده بیاندیشد. چرا که به نظر می رسد از هم اکنون معادلات به سمتی رفته که رفع تحریم ها حتی در بلندمدت بسیار پیچیده شده و اقتصاد در مسیر سختی قرار گرفته است.