نحوه بسته‌بندی سنگهای ساختمانی برای صادرات و استانداردهای مربوطه
یادداشتی از سیامک اخطاری مشاور و کوچ توسعه صادرات سنگهای ساختمانی ایران – آلمان در معدن۲۴
مقدمه
بسته‌بندی سنگهای ساختمانی برای صادرات یکی از مراحل حیاتی در زنجیره تأمین این محصولات است که تأثیر مستقیم بر کیفیت نهایی و رضایت مشتری دارد. سنگهای ساختمانی به دلیل وزن بالا، حساسیت به ضربه و شرایط محیطی در طول حمل و نقل، نیازمند روش‌های بسته‌بندی خاص و رعایت استانداردهای دقیق هستند. در این مقاله، به بررسی جامع روش‌های بسته‌بندی سنگهای ساختمانی با تمرکز ویژه بر اسلب‌ها، استانداردهای ابعادی، استفاده از پالت‌ها و خرک‌های چوبی، و فرآیندهای فومینگ و سم‌زدایی می‌پردازیم.
اصول کلی بسته‌بندی سنگهای ساختمانی برای صادرات
حفاظت از محصول: جلوگیری از خراشیدگی، شکستگی و آسیب‌های دیگر به سنگ‌ها.
تسهیل حمل و نقل: استفاده از روش‌هایی که جابجایی سنگ‌ها را ساده و ایمن کنند.
رعایت استانداردهای بین‌المللی: اطمینان از پذیرش بسته‌بندی توسط مراجع گمرکی و مشتریان خارجی.
حفاظت محیطی: استفاده از مواد بسته‌بندی سازگار با محیط زیست و رعایت الزامات سم‌زدایی و فومینگ.
بسته‌بندی محصولات مختلف سنگی
۱. محصولات طولی
محصولات طولی شامل نوارهای سنگی بلند و باریک هستند که عمدتاً برای نما، کف‌پوش و پله‌ها استفاده می‌شوند.
روش بسته‌بندی: هر نوار سنگی با ورق‌های نایلونی یا پارچه‌های مخصوص پوشانده و سپس در پالت‌های چوبی محکم قرار می‌گیرد. از تسمه‌های پلاستیکی یا فلزی برای ثابت نگه داشتن سنگ‌ها استفاده می‌شود.
استانداردها: استفاده از پالت‌های مطابق با استاندارد ISPM 15 که پوشش چوبی آن‌ها با سم‌زدایی و فومینگ مناسب است، الزامی است.
۲. محصولات متر مربعی (تایل‌ها)
تایل‌ها به عنوان محصولات با ابعاد منظم و ضخامت کم، نیازمند بسته‌بندی دقیق برای جلوگیری از آسیب‌های سطحی هستند.
روش بسته‌بندی: تایل‌ها در جعبه‌های چوبی یا کارتنی مقاوم قرار می‌گیرند. هر تایل به‌طور جداگانه با فوم یا مواد نرم دیگری محافظت می‌شود تا از تماس مستقیم و ایجاد خراشیدگی جلوگیری شود.
استانداردها: رعایت استانداردهای مقاوم به رطوبت و ضربه مانند ASTM C1552 برای تضمین سلامت تایل‌ها در طول حمل و نقل.
۳. اسلب‌ها (Slabs)
اسلب‌ها از سنگهای بزرگ و پهن هستند که به دلیل ابعاد و وزن بالای خود نیازمند بسته‌بندی و حمل و نقل ویژه‌ای هستند.
ابعاد استاندارد اسلب‌ها
ابعاد استاندارد اسلب‌ها معمولاً به‌صورت طول × عرض × ضخامت مشخص می‌شوند که بسته به نوع سنگ و نیاز بازار می‌تواند متفاوت باشد. برای صادرات، ابعاد استاندارد معمولاً به گونه‌ای تنظیم می‌شود که بتوانند به‌طور بهینه در کانتینرهای حملی جای بگیرند. ابعاد معمول اسلب‌ها عبارتند از:
طول: ۲ تا ۳ متر
عرض: ۱ تا ۱.۵ متر
ضخامت: ۲ تا ۳ سانتیمتر
روش‌های بسته‌بندی اسلب‌ها
پالت‌بندی: اسلب‌ها بر روی پالت‌های چوبی مخصوص قرار می‌گیرند. این پالت‌ها باید مقاوم و دارای ابعاد استاندارد باشند (معمولاً ۱۲۰×۱۰۰ سانتیمتر) تا با کانتینرهای حمل سازگار باشند.
استفاده از خرک‌های چوبی: اسلب‌ها به وسیله خرک‌های چوبی محکم به پالت‌ها متصل می‌شوند. خرک‌های چوبی به دلیل انعطاف‌پذیری بالاتر، جذب شوک بهتر و کاهش احتمال آسیب به سنگ‌ها، نسبت به خرک‌های فلزی ترجیح داده می‌شوند.
فومینگ و پوشش محافظ: بین اسلب‌ها و پالت‌ها، از فوم‌های مخصوص یا مواد نرم دیگری برای جذب شوک و جلوگیری از لغزش سنگ‌ها استفاده می‌شود.
سم‌زدایی و فومینگ: پالت‌های چوبی و خرک‌های چوبی باید قبل از استفاده سم‌زدایی شده و فومینگ (حفظ مرطوبیت یا خشک‌سازی چوب بسته به شرایط محیطی) شوند تا از ورود حشرات و آفات جلوگیری شود و همچنین از تغییر ابعاد چوب در حین حمل‌ونقل جلوگیری گردد.
پالت‌ها و خرک‌های چوبی
پالت‌ها: پالت‌های چوبی باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی مانند ISPM 15 باشند. این استاندارد شامل سم‌زدایی و فومینگ مناسب چوب برای جلوگیری از ورود آفات و حشرات است.
خرک‌های چوبی: ابعاد خرک‌های چوبی باید متناسب با پالت‌ها و ابعاد اسلب‌ها باشد. معمولاً خرک‌ها به‌صورت افقی و عمودی در جهت‌های مختلف قرار می‌گیرند تا پایداری بالایی برای بار ایجاد کنند. خرک‌ها باید از چوب با کیفیت و سم‌زدایی شده ساخته شوند.
فومینگ و سم‌زدایی
فومینگ: فرآیند فومینگ شامل مرطوب کردن یا خشک‌سازی چوب‌های بسته‌بندی (پالت و خرک) است تا از تغییر ابعاد چوب در طول حمل‌ونقل جلوگیری شود. این کار باعث می‌شود که پالت‌ها و خرک‌ها ثابت باقی بمانند و از آسیب به سنگ‌ها جلوگیری شود.
سم‌زدایی: طبق استاندارد ISPM 15، تمامی بسته‌بندی‌های چوبی باید تحت فرآیند سم‌زدایی قرار گیرند. این فرآیند معمولاً شامل حرارت‌دهی، پرداخت با بخار یا استفاده از سموم شیمیایی برای از بین بردن حشرات و آفات است.
لشینگ و نحوه بستن بار
لشینگ به معنای بستن و محکم نگه داشتن بار بر روی پالت و کانتینر است. برای اسلب‌ها، از تسمه‌های پلاستیکی یا فلزی استفاده می‌شود، اما ترجیحاً از تسمه‌های پلاستیکی بهره‌گیری می‌شود تا انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند و از آسیب به سنگ‌ها جلوگیری کنند. خرک‌های چوبی نیز به دلیل انعطاف‌پذیری و جذب شوک، در بستن بار بسیار مناسب هستند.
استفاده از خرک‌های فلزی به دلیل عدم انعطاف‌پذیری و سختی بیشتر، ممکن است منجر به ایجاد فشار نامناسب روی سنگ‌ها و در نتیجه آسیب به آن‌ها گردد. خرک‌های چوبی با قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتر و جذب شوک مناسب، گزینه بهتری برای بسته‌بندی اسلب‌ها محسوب می‌شوند.
استانداردهای مربوطه
بسته‌بندی سنگهای ساختمانی برای صادرات باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی باشد. برخی از مهم‌ترین استانداردها عبارتند از:
ISPM 15: استاندارد جهانی برای بسته‌بندی چوبی که شامل سم‌زدایی و فومینگ چوب می‌شود.
ASTM C1552: استاندارد مربوط به بسته‌بندی مقاوم به ضربه و رطوبت برای تایل‌ها و محصولات متر مربعی.
IMO (International Maritime Organization): استانداردهای مربوط به حمل و نقل ایمن بارها از جمله روش‌های مناسب لشینگ و استفاده از کانتینرهای مناسب.
نحوه حمل و نقل
برای صادرات سنگهای ساختمانی، از کانتینرهای حملی استفاده می‌شود که باید ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
ظرفیت مناسب: کانتینر باید بتواند وزن سنگ‌ها را تحمل کند و فضای کافی برای قرار دادن پالت‌ها و خرک‌های چوبی داشته باشد.
مقاومت به رطوبت و خوردگی: استفاده از کانتینرهای مناسب که از نفوذ رطوبت جلوگیری کند تا از آسیب به سنگ‌ها جلوگیری شود.
استفاده بهینه از فضای کانتینر: قرارگیری پالت‌ها به گونه‌ای که فضای کانتینر به‌صورت بهینه استفاده شود و از حرکت بار در طول حمل‌ونقل جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
بسته‌بندی صحیح و استاندارد سنگهای ساختمانی برای صادرات یکی از عوامل کلیدی در تضمین کیفیت و سلامت این محصولات در مسیر حمل‌ونقل است. استفاده از پالت‌های چوبی مطابق با استانداردهای بین‌المللی، خرک‌های چوبی انعطاف‌پذیر و مقاوم، فومینگ و سم‌زدایی مناسب، و روش‌های مناسب لشینگ و حمل و نقل می‌تواند به کاهش آسیب‌های احتمالی، افزایش کارایی و رضایت مشتریان خارجی کمک کند. رعایت استانداردهای بین‌المللی و استفاده از تکنیک‌های بسته‌بندی پیشرفته نقش مهمی در موفقیت صادرات سنگهای ساختمانی دارد.
منابع
استاندارد ISPM 15 – International Standards for Phytosanitary Measures.
ASTM C1552 – Standard Specification for Packaging of Ceramic Tile.
دستورالعمل‌های IMO برای حمل و نقل بارهای سنگین و شکننده.
با ما در یازدهمین کنفرانس بین المللی استیل پرایس همراه باشید.
تهران، ۲۲ مهرماه ۱۴۰۳
۰۲۱-۸۸۹۹۴۶۸۵/ ۰۹۳۶۱۵۸۴۷۸۸
با ما باشید