سوریه: آیا بازار فولاد نصیب ترک ها خواهد شد؟/ متال اکسپرت: برای قضاوت هنوز زود است
تحولات سیاسی سوریه فرصت‌های جدیدی برای تجارت فولاد ایجاد می‌کند، اما نه به‌زودی
معدن ۲۴:تحولات ژئوپلیتیکی مهم در سوریه راه را برای مرحله جدیدی از تجارت فولاد در خاورمیانه باز کرده است، با این حال بازسازی پس از جنگ می‌تواند باعث افزایش تقاضا شود. اگرچه انتظار می‌رود تحول اقتصادی این کشور سال‌ها طول بکشد تا صنعت فولاد محلی بتواند قدرت بگیرد، تأمین‌کنندگان خارجی ممکن است زودتر از این وضعیت بهره‌مند شوند. با این حال، نتیجه‌گیری در این مرحله زود است، زیرا چالش‌های بسیاری، به‌ویژه با توجه به تجربیات کشورهای همسایه مانند عراق، باقی مانده است.
سقوط رژیم بشار اسد در سوریه بحث‌های گسترده‌ای درباره چشم‌انداز این کشور در بخش‌های مختلف، از جمله فولاد، به وجود آورده است. یک منبع آگاه به Metal Expert گفت: «پایان احتمالی درگیری‌ها هم چالش‌های بزرگی را به همراه دارد و هم پتانسیل‌های عظیمی برای سوریه ایجاد می‌کند.»
از جمله فرصت‌های قابل توجه، تأمین احتمالی فولاد برای نیازهای بازسازی پس از ویرانی گسترده ناشی از سال‌ها جنگ است. انتظار می‌رود مصرف فولاد به میلیون‌ها تن برسد. طبق ارزیابی بانک جهانی که دو سال پیش منتشر شد، خسارات وارده به شهرها و صنایع سوریه از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ بین ۸.۷ تا ۱۱.۴ میلیارد دلار تخمین زده شده است، که بیش از دو سوم این رقم به زیرساخت‌های فیزیکی نسبت داده می‌شود.
جامعه تجاری ترکیه این کشور همسایه را به‌عنوان بازاری امیدبخش برای تأمین فولاد، مصالح ساختمانی و خدمات ساخت‌وساز می‌بیند. یک منبع بازار به Metal Expert گفت: «جایگاه ترکیه اکنون در سوریه بسیار قوی‌تر است، بنابراین احتمالاً این کشور بازار را به دست خواهد گرفت.» همچنین گفته شد که کارخانه‌های مستقر در اسکندرون ترکیه از مزیت تأمین فولاد برای پروژه‌های ساخت‌وساز سوریه بهره‌مند خواهند شد.
ایران نیز، با وجود کاهش نفوذ ژئوپلیتیکی خود در سوریه، فرصت دارد سهمی از این بازار را به دست آورد. به گفته یک تاجر ایرانی: «ما به تقاضای زیاد از سوی آن‌ها باور داریم و تلاش خواهیم کرد از آن‌ها حمایت کنیم و محصولات را تأمین کنیم.»
علاوه بر این، تأمین‌کنندگان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) و شمال آفریقا نیز ممکن است جایگاهی در بازار سوریه پیدا کنند. یک منبع از منطقه مغرب گفت: «ما وضعیت را به دقت دنبال خواهیم کرد تا فرصت‌های تجاری را از دست ندهیم.»
با وجود این خوش‌بینی، چالش‌های زیادی پیش روی این انتظارات قرار دارد. مهم‌ترین مانع، بازسازی سیستم‌های سیاسی و اقتصادی سوریه برای پیشرفت است. یک کارشناس توضیح داد: «بازسازی یک دولت کارآمد نیازمند بازگرداندن تمامیت ارضی سوریه است، که این امر به تمایل ذینفعان مختلف برای تقسیم قدرت و قربانی کردن خودمختاری‌شان در راستای وحدت ملی بستگی دارد. چالش دیگر ایجاد یک قرارداد اجتماعی جدید است که امنیت و فرصت‌های اقتصادی کافی برای مردم سوریه فراهم کند.»
چالش‌های مربوط به سیستم مالی نیز یک مسئله مهم خواهد بود. در آغاز جنگ داخلی سوریه، این کشور ۲۰ بانک تجاری داشت که ۷ تای آن دولتی بودند و بقیه سرمایه‌گذاری‌های مشترک بودند که معمولاً با مشارکت لبنان، اردن یا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تأسیس شده بودند. اما با تشدید جنگ، بیشتر آن‌ها سرمایه‌گذاری‌های خود را به صفر رساندند و فاصله گرفتند. تحریم‌های بین‌المللی نیز همچنان یک نگرانی است. یک تاجر جهانی به Metal Expert گفت: «صحبت درباره صادرات فولاد به سوریه زود است تا زمانی که ثباتی حاصل شود و بانک‌ها بازگشایی شوند.» یکی دیگر از منابع بازار تأکید کرد: «اکنون زمان مناسبی برای بحث درباره تأمین فولاد به سوریه نیست. تحریم‌ها باید ابتدا لغو شوند، که ممکن است سال‌ها طول بکشد.»
در چنین شرایطی، مزایای واقعی همکاری با سوریه ممکن است تنها پس از یک تأخیر قابل توجه به دست آید. تجربه عراق نیز این موضوع را تأیید می‌کند، چرا که اجرای برنامه‌های بازسازی در آن کشور سال‌ها طول کشید. علاوه بر این، باید توجه داشت که صنعت فولاد داخلی سوریه نیز بر احیای خود تمرکز خواهد کرد و حمایت از آن می‌تواند نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی کشور و تلاش‌های بازسازی ایفا کند. یک منبع در پایان افزود: «کارخانه‌های خودشان و تعدادی از تجار داخلی و بین‌المللی دوباره در سوریه فعالیت خواهند کرد. آن‌ها احتمالاً در مراحل اولیه بر برخی از مراکز تجاری، مانند لبنان، متمرکز نخواهند شد.»