یادداشتی از سیامک اخطاری مشاور و کوچ توسعه صادرات سنگهای ساختمانی ایران – آلمان در معدن۲۴
مقدمه
معدن ۲۴:شایسته است که متولیان اجرایی صنعت سنگ ساختمان ایران به حرفه پر اهمیت معدن و فرآوری سنگ ساختمانی شخصیت داده و در ارتقا جایگاه ارزش اجتماعی آن سرمایه گذاری کنند زیرا حفظ سرمایه اجتماعی برای آینده این صنعت منوط به مولفه های تشویقی و جذب نیرو های کارامد در این حوزه است .
صنعت سنگ ساختمانی ایران به‌عنوان یکی از صنایع مهم و با پتانسیل اقتصادی بالا، نیازمند تحولاتی بنیادین در حوزه منابع انسانی است. توسعه پایدار این صنعت وابسته به نیروی کاری ماهر، آموزش‌دیده و متناسب با نیازهای تخصصی در بخش‌های مختلف تولید، فرآوری، نگهداری، و بازرگانی است. در این مقاله، به اهمیت تربیت نیروهای انسانی در مقاطع مختلف، از هنرستان‌های فنی تا آموزش‌های تخصصی بازرگانی پرداخته می‌شود.
یکی از ضعفهای این صنعت معدنی جذب نیروی کار بدون دانش یا تجربه اولیه و کم هزینه بوده است که ضرر های ناشی از این به کارگیری در محصول نهایی به شکل ملموس قابل رصد است به تعبیری عدم به کار گیری نیروی کارآمد در مسیر تولید جنبه سو مدیریتی داشته و صرفه جویی اقتصادی در جذب نیروی کارآمد تبعات خود را در کیفیت محصول نهایی نمایان می سازد.
۱. نقش هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای در تأمین نیروی کار ماهر
اهمیت نیروی کار دیپلمه: نیروهای دیپلم فنی که از هنرستان‌ها فارغ‌التحصیل شده‌اند، می‌توانند نقش کلیدی در عملیات روزانه معادن و کارگاه‌های فرآوری ایفا کنند.
آموزش‌های مقدماتی: تمرکز بر آموزش‌هایی مانند کار با ماشین‌آلات سنگبری، اصول استخراج معدن، و نگهداری تجهیزات می‌تواند از همان مقاطع اولیه تحصیلی آغاز شود.
همکاری با صنایع: همکاری نزدیک میان هنرستان‌ها و واحدهای صنعتی برای کارآموزی عملی و پروژه‌های مشترک ضروری است.
۲. تربیت تکنسین‌های فنی و متخصص در تعمیر و نگهداری
چالش نگهداری ماشین‌آلات: یکی از چالش‌های بزرگ در صنعت سنگ، خرابی مکرر ماشین‌آلات و هزینه‌های بالای تعمیرات است.
آموزش تخصصی تکنسین‌ها: استفاده از مراکز فنی و حرفه‌ای برای آموزش تکنسین‌ها در زمینه نگهداری، تعمیرات و ارتقای ماشین‌آلات سنگبری می‌تواند به بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند.
برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت: دوره‌های عملی برای ارتقای مهارت‌های شاغلان فعلی نیز باید در دستور کار قرار گیرد.
۳. حضور مسئول فنی در معادن
ضرورت حضور زمین‌شناسان و مهندسان معدن: حضور مسئول فنی متخصص در معادن برای بهبود بهره‌وری و مدیریت بهتر استخراج بسیار حیاتی است.
ارتقای دانش تخصصی: دوره‌های آموزشی برای زمین‌شناسان و مهندسان معدن باید شامل موضوعاتی مانند مدیریت منابع، تحلیل زمین‌شناسی و فناوری‌های نوین استخراج باشد.
نظارت و استانداردسازی: مسئولان فنی نقش نظارتی بر عملکرد معادن و تضمین رعایت استانداردهای زیست‌محیطی را بر عهده دارند.
۴. تربیت مدیران میانی و آینده‌نگر
اهمیت مدیران میانی: مدیران میانی با توانایی مدیریت عملیاتی و ارتباط مؤثر با کارکنان می‌توانند پل ارتباطی میان استراتژی‌های کلان و فعالیت‌های روزانه باشند.
برنامه‌های آموزشی مدیریتی: برگزاری دوره‌های مدیریتی با تمرکز بر تفکر استراتژیک، مدیریت منابع انسانی، و بهبود بهره‌وری از اولویت‌ها است.
توسعه آینده‌نگری: آموزش‌های خاص برای توسعه مهارت‌های برنامه‌ریزی بلندمدت و تحلیل روندهای بازار سنگ ضروری است.
۵. آموزش تخصصی در بازرگانی صنعت سنگ
چالش بازاریابی در صنعت سنگ: فروش محصولات سنگ ساختمانی نیازمند درک عمیق از ویژگی‌های فنی سنگ‌ها و نیازهای بازار است.
دوره‌های کوتاه‌مدت بازرگانی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای بازرگانان با تمرکز بر آشنایی با سنگ‌ها، فرآیندهای فرآوری، و استانداردهای صادراتی می‌تواند به بهبود عملکرد آن‌ها کمک کند.
بازاریابی فنی: آموزش بازاریابان در زمینه ویژگی‌های فنی محصولات، مانند مقاومت، زیبایی، و کاربردهای متنوع، می‌تواند به توسعه بازار کمک کند.
۶. محورهای تکمیلی پیشنهادی
توسعه فرهنگ کار تیمی: ایجاد محیط‌های کاری که همکاری و تبادل دانش میان کارکنان را تشویق کند.
آموزش‌های زیست‌محیطی: آموزش کارکنان در مورد کاهش اثرات زیست‌محیطی و مدیریت پسماندهای سنگ.
دیجیتالی‌سازی و نوآوری: آموزش کارکنان در زمینه استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت معدن و فرآوری سنگ.
همکاری‌های بین‌المللی: برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها با حضور متخصصان خارجی برای تبادل دانش و ارتقای استانداردها.
۷. پایداری و ماندگاری در صنعت سنگ
توسعه پایدار: تمرکز بر بهره‌وری انرژی، کاهش ضایعات و استفاده بهینه از منابع طبیعی.
نگهداشت نیروی کار: ایجاد انگیزه برای نیروی انسانی از طریق بهبود شرایط کاری، ارائه مزایای شغلی و ایجاد مسیر رشد حرفه‌ای.
نوآوری و فناوری: حمایت از تحقیق و توسعه (R&D) برای معرفی روش‌های جدید در استخراج، فرآوری و فروش محصولات سنگی.
نتیجه‌گیری
توسعه منابع انسانی، ستون فقرات پیشرفت صنعت سنگ ساختمانی ایران است. تربیت نیروی کار متخصص در همه سطوح، از هنرستان‌ها تا مدیران ارشد، به همراه آموزش‌های تخصصی در حوزه‌های فنی و بازرگانی، می‌تواند این صنعت را در مسیر پایداری، بهره‌وری و رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی قرار دهد. هماهنگی میان مراکز آموزشی، صنایع و دولت برای اجرای برنامه‌های آموزشی و سرمایه‌گذاری در منابع انسانی، کلید تحقق این اهداف خواهد بود. شایسته است که متولیان این بخش به حرفه پر اهمیت معدن و فرآوری سنگ ساختمانی شخصیت داده و در ارتقا جایگاه ارزش اجتماعی آن سرمایه گذاری کنند زیرا حفظ سرمایه اجتماعی برای آینده این صنعت منوط به مولفه های تشویقی و جذب نیرو های کارامد در این حوزه است .