کاهش تولید آهن اسفنجی ایران دلیل اصلی افت تولید در منطقه MENA
معدن ۲۴:منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، یکی از مهم‌ترین مناطق تولید آهن اسفنجی در جهان، در دو ماهه نخست سال ۲۰۲۵ شاهد کاهش قابل توجهی در تولید این محصول کلیدی بود. بر اساس داده‌های منتشرشده توسط انجمن جهانی فولاد (worldsteel)، مجموع تولید آهن اسفنجی کشورهای اصلی این منطقه در ژانویه و فوریه ۲۰۲۵ به ۶ میلیون تن کاهش یافت که نشان‌دهنده افت ۱۱.۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.
ایران؛ عامل اصلی کاهش تولید
ایران، بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات فلزی در منطقه، بیشترین سهم را در روند کاهشی تولید آهن اسفنجی ایفا کرد. تولید این کشور با افت چشمگیر ۲۵.۲ درصدی به ۲.۵ میلیون تن رسید. این کاهش عمدتاً به دلیل مشکلات تامین انرژی بود.
یکی از منابع آگاه در گفتگو با «متال اکسپرت» عنوان کرد:
«جمهوری اسلامی طی ماه‌های اخیر با محدودیت‌های جدی در تامین برق و گاز مواجه شده است که توان عملیاتی کارخانه‌های تولیدی آهن اسفنجی را مختل کرده. علاوه بر این، محدودیت صادرات و اختلالات داخلی نیز مزید بر علت شده است.»
وضعیت عربستان سعودی: افت ناشی از کاهش تقاضا
عربستان سعودی نیز با کاهش ۱۵.۷ درصدی در تولید آهن اسفنجی مواجه شد. به گفته نمایندگان صنایع فولاد این کشور، افت تولید عمدتاً نتیجه کاهش تقاضا برای فولاد در بازار داخلی بوده است. عواملی مانند کندی در اجرای پروژه‌های عمرانی و زیربنایی تأثیر مستقیم بر این کاهش داشته‌اند.
یکی از مسئولان یک کارخانه عربستانی گفت:
«پروژه‌های بزرگی مثل نئوم و پروژه دریای سرخ، بخشی از برنامه‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰ هستند که با تأخیر در اجرا و مشکلات تأمین مالی مواجه شده‌اند. این امر باعث کاهش تقاضای فولاد و به‌تبع آن آهن اسفنجی شده است.»
رشد تولید در سایر کشورهای منطقه
در حالی که ایران و عربستان سعودی کاهش تولید داشتند، کشورهایی مانند قطر، امارات و لیبی در همان دوره با افزایش عملکرد روبرو شدند. قطر با رشد چشمگیر ۳۷.۱ درصدی و تولید ۴۰۲,۷۳۴ تن، پیشتاز منطقه بود. امارات نیز رشد ۱۱.۱ درصدی را با مجموع تولید ۶۳۶,۰۰۰ تن گزارش داد و لیبی با افزایش ۱۹.۴ درصدی به تولید ۲۹۶,۹۹۱ تن رسید.
یک فعال صنعت گفت:
«کاهش تولید در ایران فرصتی برای افزایش سهم بازار آهن اسفنجی برای کشورهای دیگر منطقه فراهم کرده است. کارخانه‌های تولیدی در قطر و امارات به دلیل سیاست‌های تجاری مطلوب بسیار فعال باقی مانده و توانسته‌اند با افزایش ظرفیت تولید خود، جایگاه مستحکمی در بازارهای جهانی کسب کنند.»
چشم‌انداز آینده تولید در منطقه MENA
بررسی آمار ماه فوریه نیز نشان‌دهنده ادامه همین روند بود. تولید ماهانه آهن اسفنجی در این ماه با کاهش ۴.۱ درصدی به ۲.۹ میلیون تن رسید. سهم عمده این کاهش متعلق به ایران و عربستان سعودی بود، اما در مقابل امارات با رشد ۳۳.۹ درصدی، قطر با ۳۱.۹ درصد، و لیبی با ۱۵.۱ درصد، همچنان روند صعودی خود را حفظ کردند.
کارشناسان معتقدند که ادامه مشکلات انرژی در ایران و کاهش تقاضا در عربستان ممکن است بر روند تولید در ماه‌های آینده نیز اثرگذار باشد. از سوی دیگر، کشورهای با رشد مثبت مانند قطر و امارات احتمالاً سهم بیشتری از بازار جهانی آهن اسفنجی کسب خواهند کرد.