سلاح مقابله چین در جنگ تجاری با ترامپ: عناصر کمیاب
معدن۲۴: چین در پاسخ به تعرفه‌های متقابل دونالد ترامپ بر کالاهای وارداتی، محدودیت‌هایی بر صادرات عناصر کمیاب وضع کرده است که می‌تواند زنجیره تأمین جهانی مواد معدنی کلیدی مورد استفاده در تولیدات پیشرفته، از خودروهای برقی تا تجهیزات نظامی، را تحت تاثیر قرار دهد.
روز جمعه، پکن اعلام کرد که کنترل‌های سخت‌گیرانه‌ای بر صادرات هفت نوع از عناصر کمیاب اعمال خواهد کرد. چین بزرگ‌ترین تامین‌کننده این مواد معدنی است که شامل ۱۷ عنصر جدول تناوبی می‌شود.
اعمال این محدودیت‌ها باعث افزایش قابل توجه قیمت سهام شرکت‌های مرتبط در روز دوشنبه شد.
تسلط چین بر بازار جهانی عناصر کمیاب
بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا، چین تقریباً ۷۰ درصد از تولید جهانی عناصر کمیاب را در اختیار دارد. سلطه چین بر این دسته از مواد معدنی، مدت‌ها به‌عنوان یک ابزار بالقوه ژئوپلیتیکی تلقی شده است، به‌ویژه با توجه به وابستگی شدید آمریکا به این منابع.
طی دو سال گذشته، چین اقدامات مشابهی را برای کنترل صادرات مواد معدنی حیاتی دیگر مانند گالیم، ژرمانیوم، گرافیت و آنتیموان اتخاذ کرده بود.
جزئیات محدودیت‌های جدید
محدودیت‌های صادراتی جدید یک ممنوعیت کامل نیستند، اما به این معناست که هرگونه صادرات باید تحت نظارت دقیق قرار گیرد و مشخص شود که خریدار و هدف مورد نظر چیست. در موارد مشابه، صادرات برخی فلزات پس از اعمال این محدودیت‌ها به صفر رسیده است، چرا که زمان لازم برای دریافت مجوز صادرات طولانی بوده است.
به گفته تحلیلگران “Citic Securities Ltd.”، این سیاست ممکن است زنجیره جهانی تأمین را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد، در حالی که از امنیت ملی چین حفاظت کرده و ارزش استراتژیک سرمایه‌گذاری در صنعت عناصر کمیاب را افزایش می‌دهد.
فهرست عناصر کمیاب تحت تأثیر
لیست اعلام‌شده شامل عناصر کمیاب مانند ساماریوم، گادولینیوم، تربیوم، دیسپروزیوم، لوتتیوم، اسکاندیم و ایتریم است. اما دو عنصر رایج‌تر نئودیمیوم و پراسئودیمیوم که در تولید آهنرباهای قدرتمند استفاده می‌شوند، در این لیست قرار ندارند.
دیوید آبراهام، استاد دانشگاه بویس استیت، اظهار داشت که این عناصر به دلیل موجودی بیشتر خارج از چین، احتمالاً به این لیست اضافه نشده‌اند تا چین گزینه‌ای برای کنترل‌های آینده داشته باشد.
تأثیر بر زنجیره تأمین جهانی
طبق بیانیه انجمن صنایع فلزات غیرآهنی چین، محدودیت‌های صادراتی بر ثبات زنجیره تأمین بین‌المللی تاثیر قابل توجهی نخواهند گذاشت. این انجمن روز یکشنبه اعلام کرد: «تا زمانی که شرکت‌ها فعالیت‌هایی را که به حاکمیت ملی، امنیت و منافع توسعه چین آسیب می‌رساند انجام ندهند، این اقدامات کنترلی بر فعالیت‌ها و تجارت عادی آن‌ها اثری نخواهد داشت.»
وزارت تجارت چین نیز اعلام کرد که این اقدامات کنترلی بر اقلام دو منظوره با کاربردهای نظامی، در راستای منافع امنیت ملی، ثبات منطقه‌ای و صلح جهانی اتخاذ شده است.