چگونه چینی‌ها بازار فولاد روسیه را می‌بلعند؟
معدن ۲۴:پس از آغاز جنگ اوکراین، روسیه با چالش‌های متعددی در صنعت فولاد مواجه شد. در این میان، چین با بهره‌گیری از ظرفیت بالای تولید و سیاست‌های تهاجمی صادراتی، نه‌تنها سهم قابل‌توجهی از بازارهای صادراتی فولاد روسیه را به دست آورده، بلکه به بازار داخلی این کشور نیز راه یافته است.
بر اساس گزارش‌های World Steel Association، تولید فولاد روسیه در سال ۲۰۲۴ با کاهش ۷ درصدی نسبت به سال پیش به ۷۰.۷ میلیون تن رسید. این روند نزولی در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه یافت و در سه‌ماهه نخست سال، تولید فولاد با کاهش ۳.۸ درصد دیگر نسبت به مدت مشابه سال قبل، به ۱۷.۷ میلیون تن رسید.
در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۵، صادرات فولاد چین به روسیه با رشد ۱۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱.۶۳ میلیارد دلار افزایش یافت. در اغلب موارد، روسیه مخالفتی با ورود فولاد چینی ندارد، زیرا صنایع نظامی این کشور به انواع خاصی از فولاد نیاز دارند که تولید داخلی پاسخگوی آن نیست. با این حال، فولادهای معمولی، به‌ویژه فولاد ساختمانی، نیز در بازار داخلی روسیه حضور یافته‌اند و در برخی مناطق به دلیل قیمت مناسب‌تر، جایگزین محصولات داخلی شده‌اند.
قیمت رقابتی؛ برگ برنده چینی‌ها
چین با ارائه قیمت‌های پایین‌تر، توانسته بازارهای سنتی صادراتی روسیه و حتی بازار داخلی این کشور را تصاحب کند. برای نمونه، در بازار خلیج فارس، قیمت پیشنهادی چین برای ورق گرم حدود ۴۷۷ دلار در هر تن است که به‌مراتب کمتر از میانگین قیمت جهانی محسوب می‌شود.
چه خواهد شد؟
افزایش نفوذ چین در بازار فولاد روسیه پیامدهای متعددی به همراه دارد:
کاهش سهم بازار روسیه: با ورود چین به بازارهای سنتی روسیه، سهم این کشور در صادرات جهانی فولاد کاهش یافته؛ و این یعنی دلار کمتر برای کرملین.
مزیت اعتباری چین: تحریم‌های مالی، روسیه را از سیستم بانکی بین‌المللی محروم کرده و این امتیاز بزرگی به چین می‌دهد که می‌تواند معاملات را با شرایط آسان‌تری انجام دهد.
فشار بر تولیدکنندگان داخلی: محصولات ارزان‌قیمت چینی، سودآوری تولیدکنندگان فولاد روسی را کاهش داده‌اند. در کنار آن، تولیدکنندگان روس با سه مشکل جدی مواجه‌اند: هزینه بالای تأمین مالی، کاهش نیروی کار، و دشواری در تأمین تجهیزات پیشرفته.
افزایش وابستگی به چین: با تعمیق نفوذ اقتصادی چین، نقش روسیه در این شراکت استراتژیک از «برادر بزرگ» به «برادر کوچک» تغییر یافته است. وابستگی فزاینده به واردات فولاد چینی تنها یکی از جلوه‌های این تغییر استو قطعاً محدود به فولاد نخواهد ماند.