فولاد ایران زیر تیغ خاموشیها؛ آسیبپذیری اقتصاد در برابر بحران انرژی
معدن۲۴: غزل غفاریان- قطع مکرر برق در تابستان و گاز در زمستان، به مسئلهای مزمن در زیرساختهای انرژی کشور بدل شده است؛ مشکلی که طی سالهای اخیر نهتنها رفع نشده، بلکه آثار مخرب آن بر بخشهای کلیدی اقتصاد، از جمله صنایع انرژیبر، تشدید شده است. در این میان، صنعت فولاد به عنوان یکی از ستونهای تولید صنعتی ایران، بیش از سایر بخشها از این بحران آسیب دیده است.
در مواجهه با کمبود انرژی، به جای اصلاحات ساختاری و افزایش ظرفیت تولید نیروگاهی، تصمیمگیریها اغلب معطوف به انتخاب میان تامین برق خانوارها یا صنایع بوده است. این تصمیمگیریهای کوتاهنگرانه که گاه با ملاحظات سیاسی و پوپولیستی نیز همراه میشوند، پیامدهای اقتصادی گستردهای در پی دارند.
صنعت فولاد به عنوان صنعتی راهبردی که هم در تامین نیازهای داخلی و هم در صادرات غیرنفتی نقش دارد، نیازمند تامین پایدار برق و گاز است. کاهش تولید در این بخش، که عمدتاً ناشی از محدودیتهای انرژی است، صرفنظر از میزان تقاضا، میتواند تبعات عمیقی بر اقتصاد کشور داشته باشد.
محصولات فولادی در بخشهای مختلفی نظیر ساختمانسازی، خودروسازی، تولید لوازم خانگی و بسیاری دیگر از صنایع پاییندستی کاربرد دارند. کاهش عرضه این محصولات، حتی در شرایط ثبات تقاضا، منجر به افزایش قیمت تمامشده در این حوزهها و به تبع آن، رشد قیمت مسکن، خودرو و کالاهای اساسی خواهد شد. افزون بر آن، افت تولید فولاد، حجم صادرات این بخش را کاهش داده و منجر به کاهش ارزآوری کشور میشود؛ موضوعی که در شرایط کنونی اقتصادی، فشار مضاعفی بر نرخ ارز و تورم وارد میکند.
بنابراین، پرسش اصلی اینجاست که تا چه زمانی سیاستگذاران قصد دارند بار کمبود تولید انرژی را با کاهش مصرف در بخشهای تولیدی جبران کنند؟
راهحل پایدار، افزایش ظرفیت تولید انرژی متناسب با رشد تقاضای صنعتی و مسکونی است، نه ادامه سیاست ناکارآمد مدیریت تقاضا از طریق خاموشیهای گسترده. تداوم این روند میتواند نهتنها به تضعیف بخش تولید، بلکه به تعمیق رکود و افزایش فشارهای تورمی در اقتصاد ایران منجر شود.