سیاست تقسیم سود در صنعت فولاد/ آزمون تعادل میان بازدهی و بقا در عصر رکود
معدن۲۴: سیاست تقسیم سود شرکت‌های فولادی همواره یکی از پیچیده‌ترین تصمیمات راهبردی در این صنعت سرمایه‌بر و به شدت چرخه‌ای است. برخلاف صنایعی با درآمد پایدار، فولادسازان باید بین پاداش‌دهی به سهامداران و تأمین منابع برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و عبور از رکود، تعادلی ظریف برقرار کنند. به همین دلیل، خبری از یک «درصد تقسیم سود ثابت» در بین همه شرکت‌های فولادی دنیا نیست و رویکردها بسته به شرایط مالی، بلوغ شرکت، منطقه جغرافیایی و وضعیت بازار کاملاً متفاوت است.
اصل راهبردی فولادسازان: انعطاف‌پذیری و حفظ ترازنامه قدرتمند
سودآوری شرکت‌های فولادی به فاکتورهایی مانند قیمت جهانی فولاد، هزینه مواد اولیه و تقاضای جهانی بستگی دارد و هر سال می‌تواند متغیر باشد. پافشاری بر نسبت پرداخت سود بالا، در دوران رکود می‌تواند شرکت را به بحران نقدینگی بکشاند. از این رو تدوین سیاست سود بر مبنای انعطاف‌پذیری، پرداخت واقعی و پرهیز از نمایش سودهای حسابداری، به استانداردی مشترک بدل شده است. شرکت‌ها به دنبال ایجاد تعادل بین حفظ سودآوری پایدار، خلق ثروت بلندمدت برای سهامداران و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری خود هستند.
رویکرد جهانی: اولویت با جریان نقد آزاد
غول‌های فولادی اروپا و شرق آسیا (مانند آرسلورمیتال و پوسکو) معمولاً به جای تکیه صرف بر سود خالص، درصدی از جریان نقد آزاد (Free Cash Flow) را به عنوان پایه تقسیم سود تعیین می‌کنند. آرسلورمیتال پس از تحقق اهداف مالی، بخشی از جریان نقد آزاد خود را از طریق سود نقدی یا بازخرید سهام میان سهامداران توزیع می‌کند. پوسکو، غول کره‌ای نیز با سیاست تقسیم سود نسبتاً پایدار اما منعطف، بازخرید سهام را به ابزار مکمل تبدیل کرده است.
در مدل آمریکایی (نمونه نیوکور)، تأکید نه بر نسبت پرداخت سود، بلکه بر رشد پایدار و پیش‌بینی‌پذیر مبلغ سود هر سهم است؛ حتی اگر در سال‌های رکودی نسبت پرداخت سود از ۱۰۰ درصد هم عبور کند. این مدل اعتماد بلندمدت بازار را به دنبال داشته است.
ببرهای آسیایی همچون تاتااستیل هند و بائواستیل چین، عموماً منابع بیشتری را به سرمایه‌گذاری مجدد و توسعه اختصاص داده‌اند تا سوددهی کوتاه‌مدت. سیاست تقسیم سود بائواستیل نیز تحت تأثیر سیاست‌های کلان دولت چین، کمتر قابل پیش‌بینی است.
چشم‌انداز صنعت فولاد در ۲۰۲۴–۲۰۲۵؛ رویکرد محافظه‌کارانه در سایه رکود
با توجه به تقاضای ضعیف جهانی ناشی از کاهش مصرف چین، تشدید جنگ تجارت و تحریم روسیه، پیش‌بینی می‌شود سیاست تقسیم سود فولادسازان دنیا در سال ۲۰۲۵ کاملاً محافظه‌کارانه باشد:
• مدیریت بهینه نقدینگی برای عبور از دوران رکود در اولویت است.
• کاهش برنامه‌های بازخرید سهام در دستور کار قرار گرفته است.
• ثبات سود نقدی و عدم افزایش چشمگیر علیرغم بالا رفتن مصنوعی نسبت تقسیم سود (ناشی از افت سودآوری).
درس‌هایی برای فولادسازان ایرانی؛ محوریت جریان نقد آزاد
بررسی رفتار غول‌های جهانی فولاد نشان می‌دهد نسخه واحدی برای تقسیم سود وجود ندارد اما روند جهانی به سمت استراتژی‌های منعطف و مبتنی بر جریان نقد آزاد و بازخرید سهام حرکت می‌کند. برای فولادساز ایرانی نیز حفظ قدرت سرمایه‌گذاری در فناوری‌های آینده و عبور از دوران رکود، ارجحیتی بالاتر از تقسیم سود بالای کوتاه‌مدت دارد.
مثالی ملموس از صورت‌های مالی فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۳: نسبت جاری این شرکت از ۲.۱۱ به ۱.۸۶ و نسبت آنی از ۱.۱۴ به ۱.۰۴ کاهش یافته و دوره وصول مطالبات به طور میانگین ۱۹ روز افزایش یافته است؛ کاهش ۳۲.۵ درصدی جریان نقد عملیاتی شرکت نیز مؤید تنگنای نقدینگی در دوران رکود است. در چنین شرایطی، سیاست تقسیم سود فولاد مبارکه نیز بایستی بر پایه توان عملی شرکت در خلق جریان نقد آزاد تدوین شود. در صورت بهبود نسبت‌های نقدینگی در ماه‌های پیش رو، امکان تقویت صندوق بازارگردانی و حمایت از سهم برای ارتقای بازدهی سهامداران نیز وجود خواهد داشت.
مسیر شرکت‌های فولادی دنیا در دوره‌های پرچالش اقتصادی، مبتنی بر انعطاف‌پذیری، تمرکز بر جریان نقد آزاد و تخصیص هوشمندانه منابع به سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت است. سهامداران و سیاست‌گذاران ایرانی نیز بهتر است به جای تمرکز صرف بر درصد تقسیم سود، به راهبرد کلان شرکت در تخصیص سرمایه و حفظ توان رقابت‌پذیری توجه کنند.
با همکاری استیل‌پرایس، بزرگ‌ترین کنفرانس بین‌المللی فولاد و مواد اولیه خاورمیانه در روزهای نهم و دهم سپتامبر ۲۰۲۵ (مصادف با ۱۸ و ۱۹ شهریور ۱۴۰۴) در دوبی، امارات متحده عربی برگزار خواهد شد.
این رویداد برجسته، علاوه بر نشست‌های تخصصی با حضور فعالان و تصمیم‌سازان صنعت فولاد، میزبان پنل تخصصی صنعت فولاد ایران و نمایشگاه جانبی خواهد بود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر، لطفاً با شماره ۰۹۳۶۱۵۸۴۷۸۸ تماس حاصل فرمایید یا درخواست خود را به نشانی ایمیل info@steelpriceevents.ir ارسال نمایید.
با ما باشید.