توسعه صنعت فلزات غیرآهنی در ایران؛ یک ضرورت استراتژیک برای تنوع بخشی اقتصادی
معدن۲۴- مدیر عامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: توسعه صنعت فلزات غیرآهنی در ایران نه تنها یک ضرورت استراتژیک برای تنوع بخشی اقتصادی و مقاومت در برابر تحریم‌هاست، بلکه یکی از اصول اساسی برنامه‌ریزی اقتصادی نیز محسوب می‌شود
به گزارش معدن۲۴، سید مصطفی فیض اردکانی روز دوشنبه در جریان برگزاری نخستین کنفرانس طلا، نقره و مس استیل پرایس در محل هتل المپیک تهران با تحلیل تقاضای جهانی مس در راستای گذار به انرژی پاک اظهار داشت: تقاضا برای انرژی پاک به طور فزاینده‌ای به یک نیاز غیرقابل اجتناب تبدیل شده است و این گذار مستلزم سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش منابع است.
وی گفت: برآوردها نشان می‌دهد که برای دستیابی به اهداف توافق پاریس، سالانه به ۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری اضافی تنها در این بخش نیاز است. پیش‌بینی می‌شود که تقاضا برای مواد معدنی از سوی فناوری‌های انرژی پاک تا سال ۲۰۴۰ بین ۲ تا ۴ برابر افزایش یابد. در این میان، خودروهای الکتریکی و ذخیره‌سازی باتری به عنوان محرک‌های اصلی شناخته می‌شوند و تقاضا برای مواد معدنی از این بخش به تنهایی بین ۳ تا ۱۰ برابر خواهد شد.
فیض اردکانی ادامه داد: کاربردهای مشخصی که این تقاضا را هدایت می‌کند شامل انرژی‌های تجدیدپذیر، مس در توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی، ذخیره‌سازی انرژی، زیرساخت‌های شبکه برق، خودروهای الکتریکی و مراکز داده است.
وی بیان داشت: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تقاضای جهانی مس از ۲۸.۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ به ۴۹ میلیون تن در سال ۲۰۴۰ افزایش خواهد یافت. همچنین، برآورد دیگری حاکی از رشد ۴۰ درصدی تقاضا تا سال ۲۰۴۰ است.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع مس ایران اضافه کرد: انقلاب دیجیتال و اقتصاد داده‌محور به عنوان دومین موتور تقاضا در این زمینه مطرح هستند. ظهور هوش مصنوعی، ارتباطات نسل پنجم و ساخت مراکز داده عظیم، یک بردار تقاضای جدید و به سرعت در حال رشد برای مس ایجاد کرده است.
وی اظهار داشت: فلزات غیرآهنی برای تقویت ارتباطات و فناوری‌های الکترونیکی ضروری هستند. عناصر خاکی کمیاب که اغلب با مس یافت می‌شوند، برای محصولات مصرفی با فناوری بالا مانند تلفن‌های همراه و هارد دیسک‌های کامپیوتری و همچنین سیستم‌های دفاعی حیاتی هستند.
فیض اردکانی خاطرنشان کرد: در این راستا، شکاف در عرضه به یک کسری ساختاری تبدیل شده است و نه یک کمبود چرخه‌ای. برای دستیابی به اهداف انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۳۰، جهان ممکن است نیاز به توسعه تقریبا ۸۰ معدن مس جدید داشته باشد که این امر مستلزم سرمایه‌گذاری تا سقف ۵۰ میلیارد دلار است. زمانبندی توسعه پروژه‌ها معمولاً طولانی است و اغلب از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری بین ۱۵ تا ۲۵ سال به طول می‌انجامد که این امر تأخیر قابل توجهی در پاسخگویی به تقاضا ایجاد می‌کند.
وی گفت: این چالش با کاهش عیار سنگ تشدید می‌شود، به این معنی که برای تولید همان مقدار مس، باید سنگ بیشتری استخراج کرد که این امر هزینه‌ها و اثرات زیست‌محیطی را افزایش خواهد داد. همچنین، یافتن منابع مس دشوارتر شده و عیار آن کاهش یافته است که به طور کلی به معنای توسعه گران‌تر است.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع مس ایران تاکید کرد: این واقعیت‌ها به یک نتیجه‌گیری مهم منجر می‌شود: کسری ساختاری یک مزیت رقابتی پایدار برای تولیدکنندگان تثبیت شده و مقیاس‌پذیر ایجاد می‌کند. داده‌ها به وضوح نشان‌دهنده یک موج عظیم تقاضا و بلندمدت همراه با محدودیت‌های شدید و زمان‌بر در عرضه هستند.
** تحلیل نبود تعادل ساختاری در بازار مس و تأثیرات ژئوپلیتیکی آن
وی در ادامه بیان داشت: فقدان تعادل در بازار مس به هیچ وجه یک پدیده موقتی نیست که تنها با افزایش قیمت‌ها قابل جبران باشد. واقعیت این است که زمان طولانی برای راه‌اندازی یک معدن جدید، که معمولاً بین ۱۵ تا ۲۵ سال به طول می‌انجامد، به این معناست که حتی با وجود سرمایه‌گذاری نامحدود، تغییر در عرضه در میان‌مدت اساساً غیرعملی است. این وضعیت به شرکت‌هایی که در حال حاضر دارای ذخایر بزرگ معادن فعال و برنامه‌های توسعه مشخص هستند، یک موقعیت فوق‌العاده قدرتمند می‌دهد.
فیض اردکانی افزود: این شرکت‌ها نه تنها در تولید فعلی خود ارزشمند هستند، بلکه توانایی اثبات‌شده‌ای برای مقیاس‌پذیری در مواجهه با کسری ساختاری دارند. این امر باعث می‌شود که برنامه‌های توسعه ملی مس نه تنها به عنوان یک داستان رشد بلکه به عنوان یک پاسخ استراتژیک به یک شکست بازار جهانی تلقی شوند. در واقع، این برنامه‌ها به عنوان یکی از معدود نهادهایی که قادر به پر کردن معنادار این شکاف هستند، شناخته می‌شوند.
وی ادامه‌داد: مس به عنوان یک فلز ژئوپلیتیک و دارایی استراتژیک، بحث را از حوزه اقتصاد به ژئوپلیتیک ارتقا می‌دهد. دولت‌ها به طور فزاینده‌ای مس را نه تنها به عنوان یک کالای تجاری بلکه به عنوان یک عنصر کلیدی برای امنیت ملی و اقتصادی خود می‌بینند. به عنوان مثال، دولت ایالات متحده رسماً مصر را به عنوان یکی از ۵۰ ماده حیاتی برای امنیت اقتصادی و ملی خود تعیین کرده است.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع مس ایران یادآور شد: تاریخ نشان می‌دهد که نبود دسترسی به فلزات غیرآهنی می‌تواند به آسیب‌پذیری‌های جدی منجر شود. برای مثال، آلمان نازی عدم دسترسی به فلزات غیرآهنی را نقطه ضعف اقتصاد جنگی خود می‌دانست. در حال حاضر، قدرت‌های جهانی مانند چین با سرمایه‌گذاری‌های کلان دولتی در استخراج و توزیع منابع معدنی، به دنبال تسلط بر زنجیره‌های تأمین هستند. این وضعیت موجب شده تا سایر کشورها، از جمله ایالات متحده، تلاش کنند تا تاب‌آوری زنجیره تأمین خود را تقویت کنند.
وی اظهار داشت: این رقابت ژئوپلیتیکی منجر به مداخلات فزاینده دولت‌ها، از جمله اعمال تعرفه‌ها و سیاست‌های حمایتی شده است. این مداخلات ریسک شرکت‌های دارای منابع را که همسو با منافع ملی هستند، کاهش می‌دهد. برای شرکت‌هایی مانند ملی مس ایران، همسویی با برنامه‌های ملی یک مزیت استراتژیک محسوب می‌شود. این همسویی به معنای دسترسی بیشتر به سرمایه داخلی و تسهیل فرآیندهای تصویب و حمایت از زیرساخت‌های کلیدی مانند آب و برق است.
فیض اردکانی گفت: از نظر سرمایه‌گذاران، همسویی با برنامه‌های حاکمیت یک لایه قابل توجه از ریسک سیاسی و نظارتی را نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که ممکن است از ثبات کمتری برخوردار باشند، کاهش می‌دهد. ایران با اتخاذ یک استراتژی سنجیده و بالا به پایین برای بهره‌برداری از منابع فلزی، محیطی حمایتی و قابل پیش‌بینی برای سرمایه‌گذاری در این بخش ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: توسعه صنعت فلزات غیرآهنی در ایران نه تنها یک ضرورت استراتژیک برای تنوع بخشی اقتصادی و مقاومت در برابر تحریم‌هاست، بلکه یکی از اصول اساسی برنامه‌ریزی اقتصادی نیز محسوب می‌شود. حاکمیت بخش معدن به عنوان یکی از محرک‌های اصلی رشد شناسایی شده و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران پیشگام برنامه‌هایی برای افزایش ظرفیت تولید و توسعه صنایع دستی به منظور حداکثر کردن ارزش افزوده و کاهش وابستگی به صادرات مواد خام است.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع مس ایران تاکید کرد: توسعه پایدار صنعت فلزات غیرآهنی در ایران می‌تواند به عنوان یک الگو برای سایر کشورهای در حال توسعه مطرح شود و نقش حیاتی در تأمین مواد اولیه برای زیرساخت‌ها و توسعه اقتصادی ایفا کند.
پایان خبر/////