کریدور زنگزور، تهدیدی جدی برای ترانزیت ایران
معدن۲۴: رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و لجستیک اتاق بازرگانی ایران، با هشدار نسبت به تبعات راه‌اندازی کریدور زنگزور، اعلام کرد این مسیر می‌تواند ترانزیت ایران را تضعیف کرده و مسیرهای ارتباطی کشور با اروپا را با مشکل جدی مواجه سازد.
رضا رستمی، اظهار داشت: «اجرای این طرح، عملاً جایگاه ترانزیتی ایران در منطقه را به چالش می‌کشد و در صورت محدود شدن دسترسی زمینی ایران به اروپا، صادرات از مسیر جایگزین یعنی ترکیه انجام خواهد شد که هزینه‌بر و غیراقتصادی است.»
کریدور موسوم به زنگزور قرار است سرزمین اصلی آذربایجان را از طریق ارمنستان به منطقه نخجوان متصل کند. این مسیر در پی توافق صلح بین نخست‌وزیر ارمنستان و رئیس‌جمهور آذربایجان با میانجی‌گری دونالد ترامپ در کاخ سفید مطرح شده است و تحلیلگران معتقدند که اجرای آن، معادلات منطقه‌ای در حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت را به شدت تغییر خواهد داد.
رستمی افزود: «ترکیه و آذربایجان از اصلی‌ترین ذی‌نفعان این کریدور خواهند بود. این در حالی است که ایران با ناوگانی متشکل از حدود ۶۰ هزار کامیون ترانزیتی، پیش از این نیز با چالش‌هایی از جمله تعلیق بیمه سبز مواجه بوده و در صورت اجرایی شدن زنگزور، فشار مضاعفی را تجربه خواهد کرد.»
به گفته وی، راه‌اندازی این مسیر جدید، نه‌تنها بر ترانزیت شرق به غرب بلکه بر کریدور شمال – جنوب نیز تأثیرگذار خواهد بود. وی تصریح کرد: «افزایش فاصله حمل و محدودیت مسیر، مستقیماً بر کرایه حمل تأثیر می‌گذارد و این موضوع می‌تواند کشورها را به سمت مسیرهای جایگزین با نرخ حمل پایین‌تر سوق دهد.»
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد که کرایه حمل ۱۲ تا ۱۵ درصد بر قیمت تمام‌شده کالا تأثیرگذار است و افزایش این هزینه‌ها، جذابیت مسیر ایران را برای ترانزیت کاهش می‌دهد.
او همچنین با اشاره به تداوم تعلیق بیمه سبز ایران گفت: «دلیل اصلی این تعلیق، پاسخگو نبودن به‌موقع بیمه مرکزی و همچنین تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های بانکی در پرداخت خسارت‌هاست. هنوز شرایط لازم برای بازگشت ایران به این سامانه فراهم نشده است.»
گفتنی است شورای بیمه سبز کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد، از ابتدای سال ۲۰۲۴، به دلیل تبعات ناشی از تحریم‌ها، شبکه بانکی محدود و مقررات بازدارنده اتحادیه اروپا، امکان استفاده از خدمات بیمه سبز برای ناوگان حمل‌ونقل ایران را به حالت تعلیق درآورده است.