طرح ایجاد بورس ملی مواد معدنی هند؛ تغییری بنیادین در مقررات تجارت فلزات
معدن۲۴: دولت هند لایحه‌ای را به مجلس معرفی کرده که براساس آن بورس ملی مواد معدنی راه‌اندازی می‌شود؛ اقدامی که می‌تواند چارچوب شفاف‌تر و متمرکزی برای داد و ستد مواد معدنی و فلزات از جمله سنگ‌آهن فراهم کند و شکل بازار را دگرگون سازد.
وزارت معادن هند لایحه‌ای را به مجلس پایین (لوئر هاوس) ارائه کرده که هدف آن تأسیس «بورس ملی مواد معدنی» است. این طرح گامی برجسته در جهت بازنگری ساختار تجارت مواد معدنی و فلزات در کشور محسوب می‌شود و در صورت تصویب می‌تواند رویه‌های معاملاتی برای مواد کلیدی مانند سنگ‌آهن را متحول کند.
طبق متن لایحه، بورس پیشنهادی به‌عنوان سکویی متمرکز عمل خواهد کرد که معاملات مواد معدنی و فلزات تحت ضوابط تعیین‌شده توسط دولت مرکزی در آن انجام می‌شود. این اقدام نقطه‌عطفی در فاصله‌گیری از ساختار پراکنده و ناهمگن کنونی بازارهای معدنی به‌حساب می‌آید و سازوکاری منظم و شفاف برای مدیریت منابع فراهم می‌آورد.
یکی از مؤلفه‌های مهم لایحه، ایجاد یک منبع داده جامع است که همه فعالیت‌های معاملاتی را رصد می‌کند. به گفته مسئولان، این سیستم جمع‌آوری داده علاوه بر ارتقای رعایت مقررات، به‌عنوان منبعی ارزشمند برای استخراج بینش‌های بازار به‌کار خواهد رفت و هم برای دولت و هم برای فعالان صنعت اطلاعات مفیدی فراهم می‌کند.
لایحه همچنین با هدف مقابله با دستکاری بازار و معاملات درونی (insider trading) تنظیم شده و بندهایی برای پیشگیری از چنین رفتارهایی و تضمین شرایط منصفانه برای همه بازیگران بازار در آن پیش‌بینی شده است.
اهداف و انگیزه‌ها
• مدیریت راهبردی منابع: ایجاد بورس مواد معدنی همسو با راهبرد وسیع‌تر هند برای اعمال نظارت بیشتر بر منابع معدنی حیاتی کشور است. در پی تشدید رقابت جهانی برای مواد کلیدی، کشورها به‌دنبال مکانیزم‌هایی برای تثبیت زنجیره تأمین و کاهش آسیب‌پذیری هستند و این بورس می‌تواند بخشی از این پاسخ راهبردی باشد.
• بهبود کشف قیمت و شفافیت: بورس ملی می‌تواند با مکانیزم‌های مبتنی بر بازار، فرآیند کشف قیمت را بهبود بخشد و مشکل عدم شفافیت قیمتی را که معمولاً در بازارهای کالا مشاهده می‌شود کاهش دهد. این شفافیت می‌تواند به تخصیص بهینه‌تر منابع و کاهش نوسانات بازار کمک کند.
• ثبات برای تولیدکننده و مصرف‌کننده: با قانونمند شدن شیوه‌های معاملاتی، احتمال کاهش نوسانات و افزایش پیش‌بینی‌پذیری قیمت‌ها وجود دارد که برای برنامه‌ریزی صنعتی و جذب سرمایه‌گذاری اهمیت ویژه‌ای دارد.
• مزایای اقتصادی و مالیاتی: از منظر اقتصادی، بورس مواد معدنی می‌تواند موقعیت هند را در بازارهای جهانی تقویت کند. علاوه بر این، رسمی شدن کانال‌های معاملاتی می‌تواند به بهبود انطباق مالیاتی و افزایش درآمدهای دولت کمک کند و معاملات غیرمستند یا غیرقانونی را کاهش دهد.
گزارش‌های پیشین نشان می‌دهد یک پنل دولتی پیشنهاد راه‌اندازی نخستین بورس سنگ‌آهن هند را داده بود تا قیمت‌گذاری در مقیاس داخلی برای این ماده مهم در صنعت فولاد تعیین شود؛ نشانه‌ای از اهمیت استراتژیک ایجاد مکانیزم‌های شفاف قیمتی برای مواد اولیه کلیدی صنعت.