قدرت‌گیری تولیدکنندگان فولاد با مقررات تازه معاملات شمش و آهن اسفنجی
معدن۲۴: بورس کالای ایران با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، مقررات جدیدی را برای معاملات شمش فولادی و آهن اسفنجی به اجرا گذاشته است که طبق آن، تولیدکنندگان دارای مجوز می‌توانند بدون محدودیت سهمیه این محصولات را خریداری کنند، اما بازرگانان ملزم به اخذ تأییدیه قبلی از بورس کالا خواهند بود؛ تغییری که توازن قدرت بازار را به سود کارخانه‌ها تغییر داده و به گفته کارشناسان، آثار آن به تدریج در عرضه، قیمت و رقابت داخلی نمایان خواهد شد.
بر اساس مقررات تازه، نقش بازرگانان در زنجیره تأمین فولاد کمرنگ‌تر می‌شود و تولیدکنندگان آزادی بیشتری در تأمین مواد اولیه خواهند داشت. این امر به کاهش واسطه‌گری، کاهش رانت، افزایش شفافیت و پیش‌بینی‌پذیرتر شدن هزینه‌های صنایع پایین‌دست کمک می‌کند. با این حال، تحقق کامل اهداف این طرح نیازمند شفافیت در معاملات، نظارت دقیق و کنترل هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل، انرژی و نرخ ارز است.
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در روز ۲۴ شهریور ۱۴۰۴ نشان می‌دهد حجم عرضه شمش فولاد نسبت به هفته قبل ۲۸.۶ درصد کاهش یافته و از ۷۴ درصد به ۴۳ درصد معامله نسبت به عرضه رسیده است.
در این روز، ۱۴۷ هزار و ۴۵۰ تن شمش با ثبت تقاضایی معادل ۰.۸ برابر عرضه روانه بازار شد که تنها ۴۳ درصد آن معامله شد. میانگین موزون قیمت شمش ۳۰ هزار و ۵۹۲ تومان به‌ازای هر کیلوگرم بود که افت ۰.۸ درصدی را نسبت به هفته گذشته نشان می‌دهد. قیمت پایه شمش در بازه ۲۹ هزار و ۲۰۰ تا ۳۰ هزار و ۹۶۹ تومان تعیین شد که میانگین آن رشد ۱.۹ درصدی نسبت به هفته قبل داشت.
در روز ۲۳ شهریور، بورس کالا میزبان عرضه ۱۹۱ هزار و ۳۰۰ تن آهن اسفنجی بود که تنها ۳۹ درصد آن به فروش رسید. نسبت تقاضا به عرضه ۰.۵ ثبت شد. میانگین موزون قیمت این محصول با ۰.۳ درصد رشد نسبت به هفته قبل، به ۱۶ هزار و ۶۴۹ تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسید.
کارشناسان معتقدند مقررات جدید، با فراهم کردن دسترسی مستقیم کارخانه‌ها به مواد اولیه و کاهش نقش واسطه‌ها، می‌تواند به واقعی‌تر شدن قیمت‌ها و تعادل بیشتر در زنجیره فولاد منجر شود. با این حال، در شرایط کمبود نقدینگی و افت حجم معاملات، افزایش صادرات می‌تواند به بازگشت رونق کمک کند.