تصویر آماری از رقابت فولادی ایران و ترکیه

معدن۲۴: امیر علیقلی زاده صاحبنظر حوزه فولاد در افتتاحیه کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی Metal Expo 2025 که در استانبول برگزار می شود، تازه‌ترین آمار تولید، مصرف و تجارت فولاد ترکیه و ایران به عنوان هشتم و دهمین تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان ارائه کرد. این داده‌ها تصویری روشن از رقابت و تفاوت‌های ساختاری دو کشور در مسیر توسعه صنعت فولاد ترسیم می‌کند.

علیقلی زاده گفت: بر اساس آمار سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴، تولید فولاد خام در هر دو کشور با روندی باثبات همراه بوده است. مصرف ظاهری فولاد ایران از ۱۷.۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ به ۲۰.۲ میلیون تن در ۲۰۲۴ رسیده است؛ افزایشی تدریجی که بازتاب نیاز بازار داخلی و پروژه‌های زیرساختی است. در همین بازه، ترکیه جهش مصرف از ۲۹.۵ میلیون تن در ۲۰۲۰ به بیش از ۳۸.۳ میلیون تن در ۲۰۲۴ را تجربه کرده که نشان‌دهنده رشد سریع بسترهای صنعتی و صادراتی است. در شاخص سرانه مصرف، ترکیه با ۴۴۳ کیلوگرم در سال ۲۰۲۴ بیش از دو برابر ایران با ۲۲۴.۸ کیلوگرم قرار دارد، که بیانگر جایگاه متفاوت فولاد در اقتصاد دو کشور است.

وی با اشاره به روند صادرات این دو کشور اظهار داشت: در بازار بین‌المللی، ایران عمدتاً به عنوان صادرکننده خالص فولاد شناخته می‌شود؛ در سال ۲۰۲۴ صادرات فولاد ایران به ۱۰.۸ میلیون تن رسید، در حالی که واردات تنها ۱.۸ میلیون تن بوده است.
ترکیه، به‌رغم توان تولید بالا، نیاز قابل توجهی به واردات دارد: واردات فولاد این کشور در ۲۰۲۴ به ۱۹.۷ میلیون تن رسیده، اما صادرات نیز رشد یافته و به ۱۷ میلیون تن رسیده است؛ فاصله‌ای که نشان‌دهنده تنوع‌طلبی ترکیه در منابع تأمین و ساختار تولید است.

علیقلی زاده تصریح کرد: تکنولوژی تولید فولاد در دو کشور نیز متفاوت است؛ در ایران ۹۲ درصد تولید فولاد خام از طریق کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) انجام می‌شود، که با ظرفیت بالای احیای مستقیم آهن (DRI) در کشور همخوانی دارد. ترکیه اما ترکیبی متعادل‌تر دارد: ۷۰ درصد تولید با کوره‌های قوس الکتریکی و ۳۰ درصد از طریق کوره بلند (BOF)، که به آن امکان بهره‌برداری از مواد خام متنوع را می‌دهد.

او با اشاره به شاخص CUR در صنعت فولاد تصریح کرد: نرخ بهره‌برداری از ظرفیت تولید فولاد در هر دو کشور در سال ۲۰۲۴ بیانگر فشار بازار و پایداری تولید است. شاخص‌های اختصاصی ارائه‌شده در نمایشگاه حاکی از آن است که ایران با تمرکز بر تولید پایدار و صادرات هدفمند، به دنبال تثبیت جایگاه خود در جمع ده‌تولیدکننده برتر است، و ترکیه نیز با نگاه به بازارهای اروپا و خاورمیانه، در حال افزایش ظرفیت عملیاتی است.