معدن۲۴: سفر اخیر هیأت عالی‌رتبه ایمیدرو به چین، که با حضور رئیس هیئت عامل، مسعود سمیعی‌نژاد، و مدیران ارشد شرکت‌های پیشرو از جمله فولاد مبارکه، گهرزمین، فولاد آلیاژی ایران، فولاد سنگان و شرکت ملی صنایع مس ایران انجام شد، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تحرکات دیپلماتیک بخش معدن و صنایع معدنی ایران در سال ۱۴۰۴ شناخته می‌شود.
با این حال، آنچه از نگاه بسیاری از فعالان صنعتی و رسانه‌ای عجیب و انتقادی جلوه می‌کند، نبود هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی شفاف و حضور رسانه‌های تخصصی در این مأموریت حساس و راهبردی است.
بی‌خبری رسانه‌ها از سفری صنعتی با ماهیت دیپلماتیک
بر اساس اطلاعات موثق، هیأت ایمیدرو با هدف گفت‌وگو درباره مدیریت آثار احتمالی فعال‌شدن سازوکار ماشه (Snapback Mechanism) و ایجاد مسیرهای جایگزین همکاری با بخش معدن و فلزات چین به پکن سفر کرده است.
با این حال، تا پیش از انتشار خبر توسط برخی منابع مستقل، هیچ دعوت رسمی از خبرنگاران تخصصی حوزه معدن و صنایع معدنی برای پوشش خبری این سفر انجام نشده بود؛ نه در قالب هیأت رسانه‌ای همراه و نه حتی به‌صورت اطلاع‌رسانی پیشینی از سوی روابط عمومی ایمیدرو یا وزارت صمت.
این در حالی است که در سایر حوزه‌های صنعتی – به‌ویژه در صنعت خودروسازی – همراهی رسانه‌ها با هیأت‌های اعزامی به چین، روسیه یا کشورهای اروپایی، به یک امر کاملاً بدیهی و هدفمند تبدیل شده است. حضور خبرنگاران و تحلیلگران رسانه‌ای در چنین سفرهایی، علاوه بر شفاف‌سازی افکار عمومی، به اعتمادسازی، تصویرسازی بین‌المللی و دیپلماسی رسانه‌ای کمک می‌کند.
سکوت خبری این سفر پرسش‌های متعددی را مطرح کرده است:
چرا ایمیدرو که خود را محور حکمرانی در معدن و صنایع معدنی کشور می‌داند، سیاست اطلاع‌رسانی بسته و غیرتعامل‌گرایانه را در پیش گرفته است؟
چرا بزرگ‌ترین سازمان توسعه‌ای معدنی ایران، در حالی که بر نقش رسانه در تقویت سرمایه اجتماعی صنعت تأکید دارد، در یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های بین‌المللی خود هیچ نماینده رسانه‌ای تخصصی را همراهی نکرد؟
تحلیلگران رسانه و صنعت معتقدند این تصمیم، اگرچه ممکن است با نیت مدیریت حساسیت‌های دیپلماتیک و امنیتی سفر اتخاذ شده باشد، در واقع پیامدهایی جدی برای اعتماد میان صنعت و افکار عمومی به همراه دارد. صنعت معدن ایران در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگر نیازمند روایت‌سازی مستقل، مستند و تخصصی از فعالیت‌های خود است – نقشی که فقط رسانه‌های صنعتی می‌توانند ایفا کنند.
غفلت از همراهی رسانه‌ها در چنین سفرهایی، به‌ویژه در شرایط بحرانی تحریم و بازگشت احتمالی فشارهای خارجی، می‌تواند به ضعف ارتباطات بین‌المللی و از دست رفتن فرصت تصویرسازی از توانمندی‌های فناورانه و ظرفیت‌های داخلی منجر شود.
در حالی‌که شرکت‌های فولادی، معدنی و سرمایه‌گذاری ایران در حال مذاکره برای حفظ کانال‌های همکاری با شرق آسیا هستند، نبود خبرنگاران متخصص موجب می‌شود تنها بخش محدودی از واقعیت این تحرکات در فضای رسمی و رسانه‌ای بازتاب یابد – و عملاً میدان روایت به رسانه‌های بیرونی واگذار شود.
سفر هیأت ایمیدرو به چین می‌توانست نقطه عطفی در دیپلماسی صنعتی کشور باشد؛ اما نبود خبرنگاران تخصصی در کنار مدیران و تصمیم‌سازان، آن را به مأموریتی «ساکت و مبهم» تبدیل کرده است.
اکنون که صنعت معدن در آستانه دوره‌ای تازه از فشارهای تحریمی قرار دارد، بازاندیشی در نقش رسانه‌های تخصصی و به‌رسمیت شناختن آنان به‌عنوان بازوی نرم توسعه صنعتی ضرورتی انکارناپذیر است.
تا زمانی که تصمیم‌گیران صنعتی کشور به نقش ارتباط‌سازی، اعتمادسازی و مشروعیت‌بخشی رسانه باور واقعی نداشته باشند، حتی بزرگ‌ترین موفقیت‌های فنی در سکوت خبری فرو می‌افتد ـ و این، همان شکاف خطرناک میان صنعت و جامعه است که با هیچ سرمایه‌گذاری سنگینی پر نخواهد شد.
با ما در دوازدهمین کنفرانس بین المللی فولاد استیل پرایس همراه باشید.
تهران، ۲۰ آبان ماه ۱۴۰۴
۰۲۱۸۸۹۹۴۶۸۵/ ۰۹۳۶۱۵۸۴۷۸۸