هوش مصنوعی؛ راهکار استراتژیک برای تاب‌آوری صنایع یزد/ پیشنهاد تشکیل «کمیته سه‌ضلعی هوشمندسازی صنعتی» از سوی فولاد آلیاژی ایران
معدن۲۴: مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی ایران با تأکید بر نقش هوش مصنوعی در تاب‌آوری، بهره‌وری و توسعه پایدار صنعت، آن را راهکاری استراتژیک برای بقا و تحول صنایع استان یزد دانست و در همین راستا، پیشنهاد تشکیل کمیته سه‌ضلعی هوشمندسازی صنعتی را با محوریت صنایع، نخبگان فناور و تضمین قراردادهای بلندمدت برای صاحبان ایده مطرح کرد.
محسن مصطفی‌پور در «همایش ملی هوش مصنوعی و هوشمندسازی صنعتی» گفت: یزد به‌حق بهشت معادن ایران است؛ اما پارادوکسی عمیق دارد. از یک‌سو با بیش از یک میلیارد تن ذخایر معدنی، جایگاه دوم کشور را در بخش معدن داراست و از سوی دیگر، با محدودیت‌های مزمن انرژی و آب مواجه است؛ محدودیت‌هایی که موجب از دست رفتن حدود ۱۹ میلیون تن ظرفیت تولید فولاد در استان و کاهش چند میلیارد دلاری درآمد ارزی کشور شده است.»
وی با بیان اینکه یزد از معدن تا فولاد آلیاژی و محصولات نهایی، زنجیره‌ای کامل از تولید صنعتی را در اختیار دارد، افزود: در چنین شرایطی، هوشمندسازی زنجیره تولید و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، تنها مسیر منطقی برای افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف انرژی و حفظ مزیت رقابتی صنایع استان است. تجربه اخیر در فولاد آلیاژی ایران نشان داده است که به‌کارگیری مدل‌های هوش مصنوعی در کنترل کوره‌ها، کاهش ۷ تا ۸ درصدی مصرف انرژی را به همراه داشته است؛ دستاوردی که گواه آن است هوش مصنوعی از مرحله تئوری عبور کرده و به ابزار راهبردی صنعت تبدیل شده است.»
مدیرعامل فولاد آلیاژی ایران در ادامه به مدیریت بحران آب در صنایع اشاره کرد و گفت:
«توسعه زیرساخت‌های بازیافت و استفاده از پساب صنعتی، رویکردی اجتناب‌ناپذیر برای پایداری تولید در استان یزد است. تجربه فولاد مبارکه در تأمین بخش عمده نیاز آبی از طریق پساب، الگویی موفق برای سایر صنایع محسوب می‌شود و باید در قالب یک نقشه راه مشترک دنبال شود.»
مصطفی‌پور ضمن برشمردن چالش‌های پیاده‌سازی هوش مصنوعی در ساختار صنعتی کشور افزود:
«سه مانع اصلی بر سر راه تحول دیجیتال وجود دارد؛ نخست، کمبود داده‌های شفاف و دقیق که مانع از مدل‌سازی واقعی می‌شود. دوم، مقاومت نیروی انسانی سنتی در برابر تغییر که نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش هدفمند است. و سوم، گرفتار شدن در تله پایلوت و پروژه‌های نمایشی است که هیچ‌گاه به مرحله عملیاتی نمی‌رسند. تحول واقعی زمانی رخ می‌دهد که پروژه‌ها کوچک، عملی و با اهداف قابل‌سنجش آغاز شوند.»
وی در بخش پایانی سخنان خود پیشنهاد تشکیل کمیته سه‌ضلعی هوشمندسازی صنعتی را ارائه کرد و گفت:
این کمیته باید از سه رکن اصلی تشکیل شود:
۱. صاحبان چالش (صنایع و واحدهای تولیدی) برای شناسایی مسائل واقعی،
۲. صاحبان راه‌حل (نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان) برای ارائه راهکارهای علمی و بومی،
۳. حامیان و نهادهای تضمین‌کننده قراردادهای بلندمدت برای استمرار همکاری و تحقق نتایج.»
وی تأکید کرد:
«این ساختار نباید به یک نشست تشریفاتی محدود شود، بلکه باید با رویکرد پروژه‌محور و نتیجه‌گرا، ظرفیت نخبگان استان را در خدمت حل مسائل صنعتی قرار دهد. فولاد آلیاژی ایران آمادگی دارد این الگو را در چارچوب دیپلماسی صنعتی استان یزد پیش ببرد تا یزد به الگویی ملی در هوشمندسازی صنایع تبدیل شود.