تحول کارکردی و توسعه حرفه‌ای در نظام مهندسی معدن کشور
معدن۲۴:در سال‌های اخیر، سازمان نظام مهندسی معدن مسیر تازه‌ای را در ارتقای کیفیت خدمات مهندسی و سامان‌دهی فعالیت‌های معدنی پیموده است. مجموعه‌ای از اقدامات اصلاحی، برنامه‌ریزی‌های جدید و تغییرات ساختاری طی این دوره باعث شد چهره‌ای نو از این سازمان در حوزه‌های مختلف فنی، نظارتی و اداری شکل بگیرد و روند ارائه خدمات به اعضا و بهره‌برداران معادن شفاف‌تر و منظم‌تر شود.
یکی از برجسته‌ترین این تحولات، حرکت جدی به سمت هوشمندسازی خدمات بود. بسیاری از فرآیندهای اداری که پیش‌تر به‌صورت سنتی انجام می‌شد، در سال‌های اخیر به بسترهای الکترونیکی منتقل شد. این تغییر باعث کاهش زمان رسیدگی به درخواست‌ها، ساده‌تر شدن دسترسی اعضا و ارتقای نظم در روند صدور و تمدید پروانه‌های مهندسی شد. شفافیت بیشتر و کاهش خطای انسانی از دستاوردهای مهم این تحول محسوب می‌شود.
در کنار این روند، بازنگری و تدوین «ساختار قرارداد مسئول ایمنی معادن» نقش مهمی در سامان‌دهی فعالیت مسئولان ایمنی ایفا کرد. این قراردادها که پس از بررسی‌های کارشناسی به مرحله اجرا رسید، حدود مسئولیت‌ها را مشخص‌تر ساخت و امکان نظارت دقیق‌تر بر عملکرد معادن در سطح استان‌ها را فراهم کرد. این تغییر نه‌تنها انضباط فنی را افزایش داد بلکه روند رسیدگی به مسائل ایمنی را نیز هدفمندتر کرد.
یکی دیگر از محورهای مهم دوره اخیر، تقویت حضور میدانی در معادن بود. بازدیدهای کارشناسی از معادن فلزی و غیرفلزی، بررسی وضعیت ایمنی و گفت‌وگو با مدیران و مهندسان معدن، باعث شد چالش‌ها به جای گزارش‌های غیرمستقیم، از نزدیک مشاهده و بررسی شوند. این رویکرد موجب شد برنامه‌ریزی‌ها و اصلاحات، براساس نیازهای واقعی واحدهای معدنی صورت گیرد و فاصله میان واحدهای اجرایی و ساختار مرکزی کاهش یابد.
در سطح ملی، همکاری با سازمان‌ها و نهادهای تأثیرگذار به شکل قابل‌توجهی تقویت شد. یکی از نتایج این همکاری‌ها، مشارکت گسترده‌تر مهندسان عضو نظام مهندسی در پروژه‌های بزرگ معدنی و بهره‌گیری بهتر از ظرفیت علمی و فنی کشور بود. این همکاری‌ها به ویژه در حوزه‌های آموزش، طراحی، نظارت و توسعه دانش تخصصی نقش مهمی ایفا کرد و زمینه را برای رشد حرفه‌ای مهندسان فراهم آورد.
در حوزه منطقه‌ای نیز گام‌های مهمی برداشته شد. ایجاد دفتر نمایندگی سازمان در افغانستان، به عنوان اقدامی راهبردی، فرصت تازه‌ای برای گسترش خدمات فنی مهندسی و تبادل دانش میان دو کشور فراهم کرد. با توجه به ظرفیت‌های معدنی افغانستان، حضور رسمی و سازمان‌یافته در این حوزه امکان توسعه همکاری‌های جدید را ایجاد کرد و زمینه معرفی توان مهندسی ایران را در سطح منطقه فراهم ساخت.
افزایش عضویت فارغ‌التحصیلان جوان رشته معدن یکی دیگر از تحولات شاخص این دوره بود. ورود نیروهای جوان و تحصیل‌کرده به بدنه سازمان باعث شد ترکیب مهندسی کشور پویاتر و تخصص‌محورتر شود. هم‌زمان با این روند، دوره‌های آموزشی کاربردی در حوزه‌های طراحی معادن، ایمنی، ژئوتکنیک، نرم‌افزارهای تخصصی و تحلیل داده با گستردگی بیشتری برگزار شد که نقش مهمی در به‌روز نگه‌داشتن مهارت‌های اعضا داشت.
مجموع این اقدامات نشان می‌دهد که دوره اخیر برای سازمان نظام مهندسی معدن، دوره‌ای همراه با تحول، ارتقای ساختار اداری، تقویت نظارت، توسعه ارتباطات و افزایش ظرفیت‌های علمی بوده است. هوشمندسازی خدمات، استانداردسازی ایمنی، همکاری‌های ملی و منطقه‌ای و توجه جدی به رشد حرفه‌ای مهندسان، چهره‌ای جدید از این سازمان ترسیم کرده و چشم‌انداز روشنی برای نقش‌آفرینی آن در توسعه پایدار معادن کشور به وجود آورده است. استمرار این روند می‌تواند جایگاه سازمان را بیش از پیش در عرصه مدیریت و توسعه فعالیت‌های معدنی کشور تقویت کند.
«اردوان دارابی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان بوشهر»