سال ۱۴۰۴ نقطه بی‌بازگشت بخش معدن
شهرام شریعتی، صاحبنظر حوزه معدن
معدن۲۴: با گذشت بیش از هشت ماه از سال ۱۴۰۴، وضعیت بخش معدن و صنایع معدنی ایران همچنان بحرانی و بدون نشانه‌ای از بهبود باقی مانده است و این موضوع نه‌تنها در ماه‌های گذشته گشایشی حاصل نشده، بلکه چشم‌انداز ماه‌های باقی‌مانده نیز تیره‌تر از قبل ارزیابی می‌شود.
شهرام شریعتی صاحبنظر حوزه معدن در گفت و گو با خبرنگار “معدن ۲۴” گفت: سال ۱۴۰۴ برای بخش معدن و صنایع معدنی ایران، سالی سرشار از بحران‌های تشدیدشده بوده که ریشه آن‌ها به سال‌های گذشته بازمی‌گردد. اتفاقات امسال ادامه روندهای ساختاری و مدیریتی سال‌های قبل است، اما با ورود کاتالیزورهای جدید، این بحران‌ها با سرعت و شدت بیشتری بروز کرده‌اند.
وی در ادامه بیان کرد: بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال ۲۰۲۵، فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک از سوی اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی، و تشدید تحریم‌ها، فضای اقتصادی ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده‌اند و همچنین وقوع جنگ دوازده‌روزه در منطقه نیز به عنوان یکی از عوامل بی‌ثبات‌کننده، بر تعاملات تجاری و امنیت اقتصادی کشور سایه افکنده است.
وی یادآور شد: ضعف‌های مدیریتی، محدودیت در اکتشافات، ناکارآمدی در فرآوری و چالش‌های صادراتی، همگی ریشه در سیاست‌گذاری‌های ناکارآمد سال‌های گذشته دارند. این مشکلات در سال جاری به مرحله‌ای رسیده‌اند که به‌نظر می‌رسد راه‌حل کوتاه‌مدتی برای آن‌ها وجود ندارد.
در حالی که برخی امیدها به بهبود روابط بین‌المللی و کاهش تحریم‌ها وجود دارد، حتی در صورت رفع برخی محدودیت‌ها، جبران خسارات وارده به بخش معدن نیازمند زمان طولانی خواهد بود. در نه ماه گذشته اتفاقاتی افتاده که جبران آن ها در ماه های آینده ممکن نیست و حتی چشم‌انداز سال آینده نیز روشن نیست.
در مجموع، سال ۱۴۰۴ را می‌توان نقطه‌ای بحرانی برای بخش معدن ایران دانست؛ نقطه‌ای که عبور از آن نیازمند اصلاحات بنیادین، بازسازی روابط بین‌المللی و سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌های معدنی است.
وی بیان کرد: چشم‌انداز روشنی برای بخش معدن تا پایان سال وجود ندارد. هیچ اتفاق ویژه‌ای در حال رخ دادن نیست و وعده‌هایی که از سوی کشورهایی مانند چین و روسیه داده می‌شود، بیشتر بر مبنای منافع آن‌ها و در ازای نفت ایران است.
وی افزود: ما در حال حاضر با مشکلاتی مواجه هستیم که ریشه در سال‌های گذشته دارند، اما در سال جاری با عواملی مانند بازگشت ترامپ به کاخ سفید، فعال‌سازی اسنپ‌بک، تشدید تحریم‌ها و جنگ دوازده‌روزه، این بحران‌ها شدت یافته‌اند. جبران این آسیب‌ها در کوتاه‌مدت ممکن نیست.
این کارشناس همچنین با اشاره به پیش‌بینی بانک جهانی مبنی بر رشد منفی اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۵ (۲۰۲۶ میلادی) گفت: بخش معدن به عنوان بخشی از اقتصاد ملی، قطعاً از این روند منفی تأثیر خواهد پذیرفت و باید از هم‌اکنون انتظار رکود عمیق‌تری را داشت.
گفتنی است : در مجموع، به نظر می‌رسد که بدون رفع کامل تحریم‌ها، بازسازی روابط بین‌المللی و اصلاحات ساختاری در حوزه معدن، نمی‌توان به بهبود شرایط در آینده نزدیک امیدوار بود.
با ما در دوازدهمین کنفرانس بین المللی فولاد استیل پرایس همراه باشید.
تهران، ۱۶ آذرماه ماه ۱۴۰۴
۰۲۱۸۸۹۹۴۶۸۵/ ۰۹۳۶۱۵۸۴۷۸۸