بررسی صادرات سنگهای ساختمانی بلوک خام از ایتالیا به چین ( یک تناقض ظاهری !)

یادداشتی از سیامک اخطاری مشاور و کوچ توسعه صادرات سنگهای ساختمانی ایران – آلمان در معدن۲۴

معدن ۲۴:به شکل ریشه ای قیمت حامل های انرژی در کشورهای اروپایی بالاست و لذا قیمت تمام شده محصولات فرآوری شده بسیار بالا تمام می شود و امکان رقابت دشوار است .کشوری نظیر چین در حوزه سنگ ساختمانی بزرگترین وارد کننده خام و بزرگترین صادر کننده فرآوری شده جهان است بنابراین با اتخاذ سیاستهای منافع ملی – و تحمیلی سختگیرانه گمرکی اصولا مانع از ورود محصولات فرآوری شده به کشور است تا بتواند با ایجاد ارزش افزوده توان رقابتی خود در دنیای سنگ را بالا ببرد از طرفی اشتغال سازی کند بنابراین با بالا بردن تعرفه های ورودی سنگ فرآوری عملا شرایط آسانتر خرید بلوک خام را به کشور های تولید کننده تحمیل می کند این سیاستی نیست که کشورهای دیگر خودشان اتخاذ کرده باشند .
از طرفی سنگهای ایتالیا به دلیل برند شدن و برند سازی بلند مدت در فهرست سنگهای لوکس/ مجلل و گران طبقه بندی می شوند و گردش مالی و حجم تولید به شکلی است که نمی توانیم ان را ملاکی برای مقایسه با سایر کشورها قرار بدهیم .
ترکیه نیز در همین ردیف جز بزرگترین صادر کنندگان بلوک خام به چین است ولی عمده درآمد کل صادرات سنگهای ساختمانی ترکیه نیز حاصل صادرات محصولات فرآوری شده است .

ایتالیا به‌عنوان یکی از پیشروان جهانی در فناوری و ماشین‌آلات فرآوری سنگ شناخته می‌شود و محصولات فرآوری‌شده آن نیز در بازارهای لوکس/مجلل جهانی تقاضای بالایی دارند. اما نکته جالب توجه این است که این کشور همچنان سهم قابل‌توجهی از صادرات بلوک خام (کد تعرفه ۲۵۱۵) به چین را حفظ کرده است. دلایل این رویکرد را می‌توان در موارد زیر یافت:

ابتدا کد ۲۵۱۵ مجموعه ای از بلوک خام و اسلب است که اسلب یک واحد نیمه فرآوری شده است و باید در گزارشات فنی و تخصصی جزئیات سهم اسلب این کد را مد نظر قرار دهیم .

۱. تقاضای بالای بازار چین برای بلوک خام
چین به‌عنوان بزرگ‌ترین فرآوری‌کننده سنگ جهان:
چین دارای ظرفیت عظیم فرآوری است و با در اختیار داشتن تعداد زیادی از کارخانه‌های فرآوری، تقاضای زیادی برای بلوک خام دارد.
تمرکز بر کاهش هزینه‌های تولید:
واردکنندگان چینی تمایل دارند سنگ را به‌صورت بلوک خام وارد و خودشان آن را فرآوری کنند تا هزینه‌های تمام‌شده کاهش یابد و بتوانند محصولات فرآوری‌شده را با قیمت رقابتی صادر یا در بازار داخلی عرضه کنند.
2. سودآوری بیشتر در صادرات بلوک خام برای ایتالیا
بهره‌گیری از قیمت بالای بلوک‌های خاص:
ایتالیا دارای معادن سنگ‌های مرمریت و تراورتن با کیفیت و رنگ‌های خاص است که حتی به‌صورت بلوک خام، ارزش بالایی دارند. چین آماده است برای این بلوک‌های ممتاز، قیمت بالایی بپردازد.
تمرکز بر بازارهای لوکس داخلی و خارجی:
ایتالیا ترجیح می‌دهد محصولات فرآوری‌شده خود را به بازارهای لوکس مانند ایالات متحده، اروپا و خاورمیانه صادر کند، جایی که تقاضا برای سنگ‌های فرآوری‌شده بسیار بالاست. در نتیجه، بلوک خام را به چین صادر می‌کند که بازار عظیمی برای این محصول دارد.
3. استراتژی صادراتی متنوع
عدم رقابت مستقیم با تولیدکنندگان چینی:
صادرات بلوک خام به چین، به‌جای محصولات فرآوری‌شده، به ایتالیا این امکان را می‌دهد که از رقابت مستقیم با محصولات فرآوری‌شده ارزان‌قیمت چینی در بازارهای جهانی اجتناب کند.
تمرکز بر فرآوری پیشرفته داخلی:
ایتالیا می‌تواند منابع و فناوری خود را بر تولید محصولات با ارزش افزوده بالا متمرکز کند و بخش تولید انبوه و کم‌هزینه را به چین بسپارد.
4. تقاضای ویژه برای سنگ‌های خاص ایتالیایی
سنگ‌های ایتالیایی مانند کارارا و کالاکاتا در جهان بی‌نظیر هستند.
واردکنندگان چینی، این سنگ‌های ممتاز را به‌صورت بلوک خریداری می‌کنند و آن‌ها را مطابق با نیاز بازار داخلی یا صادرات فرآوری می‌کنند.
5. سیاست‌های تجاری و هزینه‌های حمل‌ونقل
کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل:
صادرات بلوک خام به‌جای محصولات فرآوری‌شده، هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد، زیرا بلوک‌ها نیاز به بسته‌بندی‌های خاص ندارند.
انعطاف‌پذیری در تجارت:
بلوک خام به واردکننده امکان انعطاف بیشتری در فرآوری و تولید محصولات متناسب با نیاز بازار را می‌دهد.

نتیجه‌گیری و درس‌هایی برای ایران
این رویکرد ایتالیا نشان می‌دهد که حتی کشورهای پیشرفته در فرآوری سنگ، می‌توانند از صادرات بلوک خام به‌عنوان بخشی از استراتژی تجاری خود استفاده کنند. علاوه بر اینکه اصولا انرژی در کشورهای اروپایی بالاست و لذا قیمت تمام شده محصولات بسیار بالا تمام میشود .
برای ایران:
تمرکز بر بازار چین:
ایران می‌تواند با تأمین سنگ‌های بلوک خام با کیفیت و رنگ‌های خاص، سهم بیشتری از بازار چین را به خود اختصاص دهد. اما سنگهای ایران به گرانی سنگهای ایتالیایی نیست بنابراین در مقایسه این دو کشور هم سنگ نیستند .
توسعه محصولات فرآوری‌شده برای بازارهای دیگر:
مشابه ایتالیا، ایران می‌تواند ظرفیت‌های فرآوری خود را به سمت بازارهای لوکس هدایت کند و از صادرات محدود و کنترل شده بلوک خام برای تأمین نقدینگی و رشد صادرات استفاده کند.