طلا، مس و نقره و فرصت های ناب اقتصادی /ایران؛ قطب نوظهور زنجیره ارزش فلزات گران‌بها
یادداشتی از زهرا اصغری دبیر کنفرانس سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش طلا، مس و نقره استیل پرایس
معدن ۲۴:همایش «سرمایه‌گذاری در زنجیره طلا، مس و نقره» با هدف هم‌افزایی میان سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و متخصصان صنایع معدنی، بستری فراهم می‌آورد تا فرصت‌های نوین اقتصادی با نگاه توسعه پایدار مورد بررسی قرار گیرند. این رویداد فرصتی منحصر‌به‌فرد برای بررسی چشم‌اندازهای سرمایه‌گذاری در معادن، فرآوری، صنایع پایین‌دستی و بازارهای صادراتی سه فلز گران‌بهای طلا، مس و نقره ایجاد می کند. با توجه به نقش راهبردی این فلزات در اقتصاد جهانی و صنایع نوین، توسعه متوازن زنجیره ارزش آن‌ها از استخراج تا تولید محصولات نهایی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، تا سال ۲۰۳۰ تقاضا برای فلز مس رشد ۴۰ درصدی خواهد داشت که عمدتاً به‌دلیل توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و خودروهای الکتریکی است. طلا به‌عنوان یکی از امن‌ترین دارایی‌های سرمایه‌ای، با رشد میانگین سالانه حدود ۷ درصد در دهه گذشته، نقش مهمی در سبد سرمایه‌گذاری جهانی ایفا کرده است. همچنین نقره صنعتی نیز با نرخ رشد سالانه بیش از ۶ درصد در حال گسترش است. ایران با ذخایر غنی فلزات گران‌بها، از جمله بیش از ۱۱ میلیون تن مس و ذخایر قابل‌توجه طلا، موقعیتی راهبردی برای توسعه زنجیره ارزش این عناصر دارد.
در صنایع معدنی مدرن، رویکرد «Zero Waste» به‌عنوان یک راهبرد کلان برای کاهش ضایعات، افزایش بهره‌وری و حفاظت از محیط زیست، مورد توجه فزاینده‌ای قرار گرفته است. این رویکرد در زنجیره تولید فلزات گران‌بها مانند طلا، مس و نقره، که معمولاً با حجم بالای باطله‌ها، پسماندهای سمی و مصرف بالای منابع همراه است، می‌تواند تحولی اساسی ایجاد کند. بر اساس مطالعات انجام‌شده، تنها حدود ۰.۵ تا ۱ درصد از حجم خاک استخراج‌شده در معادن طلا و نقره، به فلز خالص منجر می‌شود؛ مابقی به صورت باطله رها می‌شود که در صورت مدیریت نادرست، پیامدهای زیست‌محیطی شدیدی به همراه دارد.
رویکرد Zero Waste به معنای طراحی و مدیریت فرآیندها به گونه‌ای است که تولید ضایعات به حداقل ممکن برسد و مواد باقی‌مانده به چرخه تولید بازگردند، به‌طوری که هیچ ماده‌ای راهی دفن‌گاه‌ها یا محیط زیست نشود. این فلسفه ابتدا در حوزه محیط زیست شهری و مدیریت پسماند توسعه یافت، اما در دهه‌های اخیر به‌ویژه در صنایع معدنی و فلزات مورد توجه قرار گرفته، زیرا این صنایع یکی از پرحجم‌ترین تولیدکنندگان پسماند صنعتی در جهان هستند.
رویکرد Zero Waste با استفاده از فناوری‌هایی همچون بازفرآوری باطله‌ها (Tailings Reprocessing)، بازیافت محلول‌های سیانیدی یا اسیدی، بازیابی عناصر نادر از پسماندها، و بهره‌گیری از هوش مصنوعی در کنترل فرآیندها، امکان تبدیل مواد زائد به منابع جدید را فراهم می‌کند. در صنعت مس، استفاده مجدد از اسید سولفوریک در فرآیند لیچینگ، نمونه‌ای موفق از کاهش مصرف مواد شیمیایی و مدیریت پسماند است. همچنین، در کارخانه‌های فرآوری طلا و نقره، تلاش برای بازیافت نقره همراه طلا از باطله‌های قدیمی یا بازیابی ریزذرات فلزات با استفاده از نانوذرات جاذب، از جمله اقدامات مؤثر در چارچوب این رویکرد است. پیاده‌سازی اصول Zero Waste، نه‌تنها به کاهش هزینه‌های بلندمدت و افزایش سودآوری پروژه‌ها منجر می‌شود، بلکه از منظر اجتماعی و زیست‌محیطی، به ارتقای مسئولیت‌پذیری شرکت‌ها و پذیرش عمومی فعالیت‌های معدنی کمک می‌کند.
در این رویداد، محورهایی چون تأمین مالی پروژه‌ها، افزایش بهره‌وری استخراج، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی در اکتشاف و تولید، و توسعه بازارهای صادراتی به‌ویژه در کشورهای منطقه بررسی خواهد شد. این همایش با هدف تسهیل تعاملات تجاری، تبادل تجربه و ارتقای نقش ایران در بازار جهانی فلزات گران‌بها، بستری علمی و عملی برای جهش در زنجیره ارزش این عناصر کلیدی فراهم می‌سازد.
اولین کنفرانس بین‌المللی طلا، نقره و مس در خاورمیانه
تهران، ۲۷ خرداد ۱۴۰۴
02188994685/ ۰۹۳۶۱۵۸۴۷۸۸
با ما همراه باشید