مذاکره با یک شرکت اسپانیایی برای فرآوری خاک معدن سرب و روی مهدی آباد

در حال حاضر بسیاری از واحدهای ذوب روی کشور با ظرفیت بسیار کم‌تری از توان خود فعالیت می‌کنند که علت اصلی این امر نداشتن ماده اولیه است، ذخایر معدن انگوران که مهم‌ترین تامین‌کننده خاک روی واحدهای فعلی روی کشور هست نیز تا چند سال آینده ذخایرش به اتمام خواهد رسید؛ در این بین چشم امید صنعت ذوب روی کشور به آغاز به‌کار معدن مهدی‌آباد است.

این معدن با ۷۱۶ میلیون تن ذخیره زمین شناسی، دومین معدن بزرگ دنیا است. که در حال حاضر بناست ۱۵۴ میلیون تن از ذخایر آن مورد بهره‌برداری قرارگیرد. ذخایر این معدن به دو صورت اکسیده و سولفوره هستند و سرمایه‌گذار این پروژه موظف شده است که نیمی  از محصول تولیدی خود را به واحدهای روی داخل کشور بفروشد تا نیاز این واحدها برطرف شود. در حال حاضر این پروژه در مرحله باطله‌برداری و تامین زیرساخت است. تامین زیرساخت‌هایی نظیر آب و برق نیز برعهده سرمایه‌گذار این پروژه است و بنا شده که حجم عمده آب مورد نیاز آن از طریق انتقال پساب شهری یزد تامین شود.

در حال حاضر بسیاری از واحدهای روی کشور به‌دلیل نداشتن ماده اولیه کافی میزان تولید بسیار کمتری نسبت به ظرفیت اسمی خود دارند؛ با توجه به ‌اینکه در سال‌های آتی ذخایر معدن انگوران نیز به پایان خواهد رسید، امید واحدهای روی کشور به بهره‌برداری از معدن مهدی‌آباد است و با بهره‌برداری از این معدن، تا حد زیادی مشکل تامین خوراک بسیاری از این واحدها برطرف خواهد شد.

ذخیره زمین‌شناسی این معدن حدود ۷۱۶ میلیون تن برآورد شده است و این میزان ذخیره زمین‌شناسی موجب شده که این معدن به‌لحاظ ذخایر روی، پس از معدن مونتریزای استرالیا دومین معدن بزرگ دنیا باشد. اما در حال حاضر ۱۵۴ میلیون تن از ذخایر این معدن قابل بهره‌بردای بوده و برای برداشت از آن برنامه‌ریزی شده است. با به بهره‌برداری رسیدن کامل این معدن سالانه ۸۰۰ هزار تن کنسانتره روی تولید خواهد شد.

ذخایر خاک روی این معدن به دو صورت خاک اکسیده و سولفوره است که از ۸۰۰ هزار تن، ۳۰۰ هزار تن آن از منبع خاک اکسیده و ۵۰۰ هزار تن خاک سولفوره است. باید توجه داشت که بسیاری از معادن روی ایران از جمله انگوران نیز دارای ذخایر اکسیده هستند؛ اما بخش اکسید روی این معدن با ذخیره سایر معادن مانند انگوران متفاوت بوده و پیچیدگی‌های زیادی دارد که استفاده از آن را مشکل می‌کند. اکسید روی این معدن دارای عناصری مانند آهن و منگز بوده و حضور این عناصر مزاحم موجب می‌شود که استحصال روی دشوار شده و نیاز به تکنولوژی‌های پیشرفته داشته باشد؛ در نتیجه کارخانه‌های فعلی ذوب روی کشور که به استحصال این فلز از خاک اکسیدی می‌پردازند، امکان استحصال این خاک را  ندارند. به همین علت سرمایه‌گذار معدن مهدی‌آباد در حال بستن قراردادهایی با شرکت اسپانیایی TR است که تکنولوژی‌های مورد نظر را برای استحصال این خاک خریداری و وارد کشور کند و این تکنولوژی را در کشور بومی‌سازی کند. بنابر صحبت‌های صورت گرفته، این امکان وجود دارد که خاک اکسیده به‌طور مستقیم با فرآیند هیپ‌لیچینگ به شمش روی تبدیل شود. در این صورت ۳۰۰ هزار تن خاک اکسیده موجب تولید سالانه ۹۰ تا ۱۰۰ هزار شمش روی خواهد شد.

نویسنده:امین صفری، مدیر مجتمع معدنی مهدی‌آباد