پذیرش خارجی ها به معنای سلطه نیست
یادداشتی از محمد حسین بصیری، استاد دانشگاه و صاحب نظر حوزه صنایع معدنی
معدن ۲۴:یکی از بزرگترین چالش‌ها در کشورمان این است که به هر دلیلی می‌خواهیم در خلا زندگی و تولید کرده و مسائل خود را حل کنیم. این در حالیست که در جهان امروز که «دهکده جهانی» نامیده می‌شود، اگر بخواهیم ایزوله باشیم راه به جایی نخواهیم برد. دولت چهاردهم در شعارها و تمایلات خود اتصال به جامعه جهانی را برنامه‌ریزی کرده است که اگر در این راستا گام برندارد، مشکلات بخش معدن و بلکه سایر صنایع و کل کشور قابل حل نخواهد بود. امروز به طور نمونه در بندر فاو عراق که فقط ۸۰ کیلومتر مرز دریایی دارد، شاهد ۴.۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری از سوی کره‌ای‌ها هستیم که از ۱۰ سال قبل در حال انجام شدن است و بزرگترین اسکله‌های جهان را احداث کرده اند، اما در کشورمان با بیش از سه هزار کیلومتر مرز دریایی شاهدیم به دلیل نبود نظام سیاسی و بروکراسی استاندارد، پول‌ها و سرمایه‌های ما در جاهای مختلف به هدر می‌رود.
این چالش‌ها سبب شده تا هم شاهد فرار مغزها باشیم و هم در بسیاری از صنایع به خصوص بخش معدن مان در همان شیوه‌ها و راهکارهای قدیمی باقی بمانیم و به روز نباشیم. به طور نمونه در معدن کاری زیرزمینی از جمله بخش زغالسنگ، فناوری ما مربوط به ۵۰ تا ۶۰ سال پیش است. همچنین با وجود اینکه کشوری کم آب هستیم، اما عمده صنایع ما با مصرف آب بالا تعریف شده‌اند. حتی فرآوری‌های معدنی ما میلیون‌ها متر مکعب آب مصرف می‌کند، در حالی که در جهان از فناوری‌های خشک و بدون نیاز به آب برای فرآوری معدنی استفاده می‌شود.
بر این اساس، ابتدا باید مسائل سیاسی کشور و ارتباطات با جامعه جهانی حل شود. فراموش نکنیم هر کشوری هرچند آن کشور آمریکا نیز باشد، خدماتی که می‌خواهیم از آنها بگیریم به معنای پذیرش سلطه نیست؛ بلکه ما قرارداد پیمانکاری منعقد می‌کنیم و اگر شرکت‌های اینترنشنال یا مولتی نشنال یا کشورهای مطرح بخواهند به ارائه خدمات در کشورمان بپردازند، به صورت پیمانکاری خواهد بود که با خود ورود فناوری‌ها جدید و انتقال تجربیات را به دنبال خواهد داشت. همچنین با توجه به اینکه شرکت‌های خارجی اکثراً خصوصی هستند همین مسئله متضمن امنیت ما خواهد بود؛ چون منافع آن کشورها در کشورمان درگیر می‌شود.
یکی از سیاست‌های اشتباه ما این بوده که می‌خواستیم خودکفا باشیم و در ایزوله و خلا می‌خواستیم کار کنیم، در نتیجه امروز چند ده سال از کشورهای اطراف خود نیز عقب‌تر هستیم؛ در حالی که اگر سیاست‌های ما تغییر کند، هم امنیت ما تضمین می‌شود و هم پیشرفت خواهیم کرد. باید بتوانیم کشوری با ثبات باشیم که سرمایه‌گذار در کشورمان احساس امنیت کند و این بزرگترین گامی است که باید برداشته شود.
نبود سرمایه کافی در کشور سبب شده نتوانیم در سال‌های گذشته در موضوعات برق و انرژی سرمایه‌گذاری کنیم و امروز با بحران ناترازی انرژی مواجهیم، همچنین در صنایع هایتک سرمایه‌گذاری نکردیم و امروز شاهد بروز مشکلات هستیم.
امروز نیازمند یک اراده مصمم در کشور هستیم که این تابو را بشکند تا ضمن ارتباط با کشورهای مختلف، بتوانیم هوشمندانه قرارداد ببندیم؛ قراردادهایی که متضمن خدمات خواهد بود و هیچ وابستگی به دنبال نخواهد داشت.