فوریت تامین مالی برای پروژه های حوزه معدن و صنایع معدنی در کنفرانس استیل پرایس
معدن۲۴: در کنفرانس تامین مالی پروژه‌های معدنی و صنایع معدنی که روز گذشته با حضور جمعی از فعالان و مدیران این حوزه به همراه صاحب نظران مالی و اقتصادی برگزار شد مهمترین چالش‌های و آسیب‌های مرتبط با موضوع تامین مالی و جذب سرمایه پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای معدنی زیر ذربین و مورد واکاوی قرار گرفت، به گونه ای که همگی مدیران بر فوریت تامین مالی برای پروژه های این حوزه اتفاق نظر داشتند.
در ابتدا، حسن یحیوی دبیر همایش تامین مالی پروژه‌های معدن و صنایع معدنی با اشاره به مهم ترین چالش‌های این حوزه در کشورعنوان کرد: پیش از این انرژی، مواد اولیه، زیرساخت به عنوان چالش در بخش معدن و صنایع معدنی شناخته می‌شد اما در حال حاضر با توجه به تحولات موضوع تامین مالی نیز به چالش‌های این بخش افزوده شده است.
او ادامه داد: روش‌های مشخصی برای تامین مالی پروژه‌ها وجود دارد که نخستین روش سرمایه‌گذاری از طریق آورده سهامداران است. همچنین تحولات در جهان و منطقه و داخل کشور سود شرکتهای فعال در این بخش را تحت تاثیر خود قرار داده است. اما توسعه تامین مالی در شرکتهای مالی نیازمند سیاست‌گذاری است که بخشی از آن تحت تاثیر ارکان سیاست‌گذار مستقیم مانند سازمان بورس، حاکمیت و بخشی نیز تحت تاثیر سیاست‌های بنگاه‌ها است.
ایده شکل گیری تجلی
در ادامه مرتضی علی‌اکبری، مدیرعامل شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات در همایش تامین مالی پروژه‌های معدن و صنایع معدنی اظهار کرد: ایده تشکیل یک شرکت پروژه محور سهامی عام برای اولین بار در اسفند ماه سال ۹۸ در هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات با محوریت تکمیل پروژه‌های زنجیره فولاد از معدن تا نورد شکل گرفته است که در ادامه چادرملو و گل‌گهر نیز ما را همراهی کردند.
علی اکبری با اشاره به فلسفه شکل گیری شرکت تجلی گفت: تجلی بر اساس یک تفکر ایجاد شد. با توجه به کاهش قیمت فلزات و مشکل تامین سرمایه برای تامین پروژه‌ها این شرکت شکل گرفت.
به گفته او ایجاد شرکت پروژه محور روشی برای تامین مالی پروژه‌ها است. فرهنگ سهامداری در شرکتهای پروژه محور متفاوت است. شرکتهای پروژه محور به جای سبد سهام، سبد پروژه‌ها را کنترل و مدیریت می‌کنند و یکی از کلیدی‌ترین مدیران این شرکت، مدیران پروژه است.
مدیر عامل شرکت تجلی تاکید کرد که شرکت پروژه محور دغدغه تامین مواد اولیه و افزایش تولید ندارد و تنها دغدغه این شرکت‌ها، پیشرفت پروژه‌ها و تامین مالی آنها است.
پنجره‌های مالی بسته شده است
همچنین ابوتراب فاضل ،مدیر عامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر در کنفرانس تخصصی استیل پرایس بیان کرد: ما جز۱۰کشور برتر در این حوزه هستیم و حدود ۲۵میلیارد دلار سرمایه کذاری در حوزه فولاد ایران داشتیم. باید گفت سابقه فولاد در ایران مانند سابقه ورود صنعت خودرو در ایران است. اما مهمترین آسیب در حوزه فولاد دولت است و بخش دیگر مربوط به کنشگران این صنعت است. دو سال پیش در همایش چالش گاز که توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد برگزار شد به موضوع آسیب های صنعت فولاد پرداخته شد.
فاضل ادامه داد: آب ، لجستیک ، سنگ آهن ،گاز برق همه از چالش های صنعت فولاد است. نکته مهم این است که تمامی این چالش‌ها قابل حل شدن است، اما مهترین ابر بحران صنعت فولاد تامین مالی است. وضعیت ما در سرمایه گذاری خارجی اصلا مناسب نیست و ریسک سرمایه گذاری خارجی ما بسیار پایین است اگر این وضعیت اصلاح نشود روند توسعه خاموش می‌شود. متاسفانه تحریم‌ها تاثیر بسیار بدی در این وضعیت گذاشته و پنجره‌های مالی ما را بسته است .
او ادامه داد: از میان بانک‌های فعال کشور تنها شش بانک دارای کفایت سرمایه حداقلی هستند و این مهمترین ضعف این بخش است. چالش‌های تامین مالی از طریق بانک‌ها بسیار زیاد است و بانک‌ها تمایلی به اعطای تسهیلات به واحد های صنعتی و تولیدی ندارند. تامین مالی از طریق بازار سرمایه نیز امر مهمی برای صنعت فولاد است. اما یکی از چالش‌های دیگر تامین مالی سواد مدیران است که البته خوشبختانه در دو سال گذشته این وضعیت بهتر شده است.
مدیرعامل هلدینگ توسعه صنایع و معادن غدیر گفت: بهترین راه کار حل مشکلات مالی باز کردن پنجره‌های مالی دنیا به روی کشور است. نرخ بالای اوراق به دلیل فروش اوراق از طریق دولت است و دولت تبدیل به رقیب بازار سرمایه شده است. همچنین نرخ بالای تامین مالی، تاب‌آوری هلدینگ را تضعیف می‌کند. نرخ تامین مالی در بازار ایران باید پایین بیاید تا توسعه صورت بپذیرد.
کمک به سایر صنایع از مسیر تامین مالی پروژه‌های معدنی
امیرحسین نادری مدیرعامل هلدینگ صدرتامین به عنوان یکی دیگر از سخنرانان اصلی این کنفرانس، گفت: سرمایه گذاری در معادنی مانند چادرملو سبب می‌شود مواد اولیه مورد نیاز سایر صنایع به شیوه پایدارتر، تامین شود.
وی ادامه داد: بکارگیری چنین استراتژی هایی سبب می شود مواد اولیه داخلی در اختیار رشد تولید ملی قرار بگیرد و این رویکرد، تحریم های سایر کشورها را نیز خنثی می نماید.
مدیرعامل هلدینگ صدرتامین مهمترین چالش بخش صنایع معدنی را تامین مالی این حوزه عنوان کرد و اظهار داشت: کشور ایران ظرفیت ها و پتانسیل های بسیار بالایی در بخش معدن دارد، به عنوان مثال با داشتن بیش از ۶۰ نوع ماده معدنی در کشور این امکان وجود دارد که انواع تولیدات داخل روند رشد بهتری را تجربه نمایند.
نادری بخشی از مهمترین راهکارهای تامین مالی حوزه معدن کشور را چنین عنوان کرد: در بخش بازار سرمایه انتشار اوراق، عرضه اولیه، مشارکت مردمی و افزایش سرمایه و همچنین در بخش نظام بانکی تامین مالی خارجی، قراردادهای مشارکتی و تامین مالی پروژه ای می تواند موثر واقع شود.
هم پایی معدن با صنعت نفت
همچنین مهدی کوهی، مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در پنل تخصصی کنفرانس تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی گفت: امروز باید بپذیریم معدن هم مانند نفت یک صنعت درآمدزاست. ماندگاری در صنعت فولاد مستلزم اکتشافات جدید است اما ۶۰ درصد ماشین‌آلات معدنی فرسوده و با مصرف سوخت بالا هستند که نیاز به سرمایه‌گذاری دارند.
کوهی ادامه داد: برای معدنکاری سبز نیازمند برنامه‌ریزی برای حل و فصل باطله‌های معدنی است. شرکت ملی گاز ۸۵۰ میلیون متر مکعب در پیک گاز تولید کرده که حتی در مصرف خانگی هم ناترازی داشته است.
چالش تامین مالی پروژه‌ها
همچنین مجتبی حمیدیان مدیرعامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران در پنل تخصصی با موضوع «اهمیت توسعه ابزارهای تامین مالی مبتنی بر بدهی و بازار سرمایه و بررسی چالش‌ها در سطح بنگاه، نهادهای ذیربط و حکمرانی» عنوان کرد: در حال حاضر مدیران بنگاه‌های فولادی علاوه بر بحث پروژه‌های توسعه‌ای در زمینه تامین مالی پروژه‌ها نیز درگیر هستند. نقش بنگاه‌ها و شرکتهای خصوصی در سطح کلی فضای اقتصادی خیلی جدی گرفته نشده و در بحث تامین مالی نیز به همین منوال است. ۷ درصد از سهم تامین مالی مربوط به صنعت فولاد است و ۵۹ درصد مربوط به بخش‌های دولتی است. طی ۴ سال اخیر بنگاه‌های معدنی و فولادی نقش محوری در تامین ارز و گردش اقتصادی کشور داشتند و دارای سهم ۱۲.۷ درصدی در این حوزه بوده‌اند.
او افزود: حدود ۳۰ میلیارد دلار در چشم‌انداز پیش‌رو صنعت فولاد نیازمند تامین مالی است که ۱۵ میلیارد دلار آن توسط همین بخش تامین می‌شود. طی سال‌های اخیر مبلغ تسهیلات نه تنها رشد نداشته بلکه روند کاهشی بوده است و این یک زنگ خطر است. کاهش و افزایش میزان فروش نفت و سایر مشتقات توسط مجموع تامین مالی دنبال می‌شود اما تامین مالی در بخش صنعت طی سال گذشته روند کاهشی داشته است که یک هشدار برای بخش صنعت است. نشست‌های تخصصی در این زمینه باید منجر به تشکیل کارگروه برای تعامل با دولت در بحث تامین مالی شود تا تدابیری جدی در این زمینه اندیشیده شود.
استفاده از روش هیبریدی
اما محمد کمال‌زاده مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی با اشاره به شرایط بازار سرمایه این پیشنهاد را مطرح کرد که به منظور افزایش بهره‌وری از ابزارهای مالی مورد استفاده در بازار نظیر اوراق، از روش هیبریدی استفاده شود.
وی ایجاد ثبات در نرخ بازار را موجب امنیت روانی سرمایه گذاران دانست و گفت: استفاده از روش هیبریدی اطمینان خاطری بابت تامین مواداولیه به صنایع معدنی به ویژه فولادسازان می‌دهد.
مدیر عامل شرکت فولاد آلیاژی ایران که در پنل تخصصی کنفرانس تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی سخن می‌گفت عدم اکتشاف معادن در ایران را پاشنه آشیل صنعت فولاد دانست و افزود: عدم توازن در زنجیره تولید فولاد یک بیماری تاریخی است و نبود ثبات در سیاست گذاری‌ها چالش بزرگی برای تامین مالی است.
وی تاکید کرد، باید به سمتی حرکت کنیم که برای سرمایه گذاراب سودآوری ایجاد کنیم ولی در حال حاضر به نوعی سیستم‌های تامین مالی سود‌آور نیستند و بیشتر از اینکه کمک کار صنایع باشند برای این صنایع چالش زا هستند.
باید به فکر چگونگی تامین مالی باشیم
همچنین محسن مصطفی‌پور مدیر عامل غدیر نی ریز در پنل تخصصی ابزارهای تامین مالی مبتنی بر بدهی در کشور – فرصت‌ها و چالش‌ها – بیان کرد: همه آنچه که منجر به وجه تمایز در مدیریت می‌شود، بحث اتخاذ تصمیم در بخش مدیریتی است. نخستین چالش ما این است که یک طوفان فکری در سازمان، بنگاه‌ها ایجاد شده باشد که به جای اینکه بگوییم چرا تامین مالی، به فکر چگونگی تامین مالی باشیم.
او افزود: در مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز مجموعه‌ای از روش‌های تامین مالی در حال انجام است. با اصلاح ساختار مالی شرکت یک افزایش مالی در شرکت صورت گرفت و خریدهای مالی بدون کارمزد در این مجموعه انجام می‌شود. بانک و بازار پول جز برنامه اصلی ما نیست و نگاه ما از بازار پولی به سمت بازار سرمایه است.
مصطفی پور ادامه داد: ما در بحث میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار عقب هستیم و در میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی عددهای ما بسیار از دنیا فاصله‌دار است که باید این موضوع به صورت جدی دنبال شود. برای اینکه در افق ۱۴۰۴ بتوانیم ۵۵ میلیون تن فولاد تولید کنیم بیش از ۲۰ میلیون تن کسری خواهیم داشت. ما در حوزه اکتشاف و استخراج بسیار عقب هستیم که باید با ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران و تجهیز ماشین‌آلات نوین میزان اکتشافات را افزایش دهیم که این موضوع نیازمند تامین مالی است.
توسعه باید در ذهن مدیران باشد
محمد وحید شیخ‌زاده، مدیرعامل شرکت فکور صنعت تهران نیز در پنل تخصصی تامین مالی پروژه‌های حوزه معدن و صنایع معدنی گفت: آمار شرکتهای بورسی اگر رشد فروش‌شان کمتر از تورم باشد، نشان از رکود آنها دارد.
شیخ‌زاده ادامه داد: تنها راه رسیدن به رشد، توسعه است و تنها در ذهن مدیریت مجموعه شکل می‌گیرد. توسعه نیازمند عشق و داستان سرایی مدیر دلسوز مجموعه است اما زمانی که عمر مدیریت یک مجموعه کوتاه‌مدت است، نمی‌توان از آنها انتظار راهبری و توسعه داشت. نظارت دستگاه‌های نظارتی مانند سم‌پاشی درختان است اما زمانی که سم‌پاشی از حد بیشتر شود، درخت خشک می‌شود. امروز میزان نظارت دستگاه‌های اجرایی به حدی زیاد است که مدیران را به دلیل نظارت‌های بیش از حد از برنامه‌های توسعه‌ای دور می‌کند.