نگاهی اجمالی برسه فلز طلا، نقره و مس به عنوان سرمایه گذاری مالی یا معدنی
یادداشتی از سید احمد مشکانی مدیر ارشد گروه زرمش، نایب رئیس انجمن مس ایران در معدن۲۴
معدن۲۴: بازار جهانی فلزات همواره تحت تأثیر عوامل عرضه و تقاضا، شرایط سیاسی و اقتصادی و تغییرات فناوری قرار دارد. در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از همه‌گیری کووید-۱۹، روند افزایشی قیمت فلزات استراتژیک نظیر طلا، مس و نقره از سال ۱۴۰۰ آغاز شده و با وجود برخی نوسانات مقطعی، همچنان در مسیر صعودی یا در بهترین سطوح تاریخی خود قرار دارد.
بررسی قیمت و وضعیت معادن این سه فلز نشان می‌دهد که نه‌تنها در بازار جهانی، بلکه در ایران نیز ظرفیت‌های بالقوه ارزشمندی برای سرمایه‌گذاری در استخراج و فرآوری وجود دارد.
1. طلا
• روند قیمتی جهانی: از سال ۱۴۰۰ تاکنون بهای هر اونس طلا در بازار جهانی بیش از ۱۱۲ درصد افزایش یافته است. تنها در سال گذشته رشد حدود ۵۵ درصدی ثبت شد که برای اقتصادهای کم‌تورم (زیر ۳ درصد) جذابیت سرمایه‌گذاری بالایی ایجاد کرده است.
• بازار داخلی ایران: با توجه به تورم بالا، قیمت طلای ۲۴ عیار از میانگین ۱.۶ میلیون تومان به حدود ۹.۹ میلیون تومان در هر گرم رسیده است؛ رشدی معادل حدود ۵۱۸ درصد.
• پیش‌بینی آینده: برآوردهای بین‌المللی قیمت اونس طلا برای پایان سال جاری میلادی بین ۳,۲۰۰ تا ۳,۷۷۰ دلار و برای سال آینده تا ۴,۰۰۰ دلار است؛ هرچند شرایط سیاسی و اقتصادی می‌تواند این ارقام را تغییر دهد.
• پتانسیل معدنی ایران: مهم‌ترین زون‌های طلا شامل سنندج-سیرجان، ارومیه-دختر، شرق ایران، طرود-کاشمر و ارسباران هستند. از معادن شاخص می‌توان به زرشوران، ساریگونی، آقدره، اخترچی، موته، بازوفتی و شادان اشاره کرد. همچنین در معادن بزرگی همچون سرچشمه، طلا به‌عنوان محصول فرعی تولید می‌شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه نیازمند دانش فنی و تیم‌های مجرب است.
۲. مس
• روند قیمتی جهانی: مس در سال‌های اخیر سه بار از مرز ۹,۰۰۰ دلار در هر تن عبور کرده است. معمولاً رشد قیمتی آن تند و کاهش آن کند است. در حال حاضر قیمت جهانی بین ۹,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ دلار در نوسان است.
• عوامل رشد: تقاضای رو‌به‌افزایش برای مس در خودروهای برقی، انرژی‌های تجدیدپذیر و محدودیت عرضه جهانی، زمینه‌ساز رشد بیشتر قیمت تا ۱۲,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ دلار تا سال ۲۰۳۰ شده است. برنامه اتحادیه اروپا برای ممنوعیت فروش خودروهای فسیلی از ۲۰۳۰، تقاضای مس را به‌شدت تقویت خواهد کرد.
• پتانسیل معدنی ایران: ایران در کمربند متالوژنی آلپ-هیمالیا واقع شده و ذخایر مس قابل توجهی دارد. استان‌های کرمان، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی از قطب‌های اصلی به شمار می‌روند. از معادن مهم پورفیری می‌توان سرچشمه، میدوک، سونگون، درآلو، سریدون، دره‌زار، سیاستراگی و جانجار را نام برد. معادن مجهز به کارخانه‌های فرآوری بازده اقتصادی بالاتری دارند و در صورت بهبود شرایط اقتصادی داخلی، فرصت رشد بالایی خواهند داشت.
۳. نقره
• ویژگی‌ها: هرچند نقره جایگاه طلا را پیدا نکرده، اما در یک سال اخیر رشد قیمتی قابل‌توجهی داشته است.
• دلایل رشد: کاربردهای صنعتی، به‌ویژه در فناوری‌های نوین و پنل‌های خورشیدی، مهم‌ترین محرک قیمت نقره بوده‌اند.
• روند قیمتی: قیمت جهانی در حال حاضر حدود ۳۸ دلار در هر اونس است و بسیاری از پیش‌بینی‌ها سقف ۴۰ دلار را برای امسال قابل دستیابی می‌دانند.
• وضعیت ایران: نقره در ایران عمدتاً به‌عنوان محصول جانبی از معادن طلا، سرب و روی تولید می‌شود و بخشی نیز از بازیافت فلزات گران‌بها به دست می‌آید. سرمایه‌گذاری در نقره، چه از طریق بورس کالا و چه به‌صورت فیزیکی، می‌تواند در بلندمدت جذاب باشد.