آمریکا برای کاهش وابستگی زنجیره تأمین به چین دست به کار شد/ تشدید رقابت بر سر عناصر نادر خاکی
معدن۲۴: با اوج‌گیری تنش‌های تجاری و محدودیت‌های صادراتی چین، واشنگتن راهبردی تازه برای متنوع‌سازی منابع عناصر نادر خاکی و مواد معدنی حیاتی در پیش گرفته است. سرمایه‌گذاری‌های دولتی، ائتلاف با متحدان و احیای ظرفیت‌های استخراج و فرآوری، محور این تلاش‌هاست؛ هرچند کارشناسان تحقق سریع این هدف را بلندپروازانه می‌دانند.
ایالات متحده در پی کاهش اتکای زنجیره تأمین خود به چین در حوزه عناصر نادر خاکی و مواد معدنی حیاتی است؛ موادی که در گستره‌ای از صنایع پیشرفته از خودروهای برقی و الکترونیک مصرفی تا سامانه‌های دفاعی کاربرد دارند. تشدید کنترل‌های صادراتی چین بر این مواد، انگیزه واشنگتن برای بازآرایی زنجیره‌های تأمین را دوچندان کرده است.
بر اساس گزارش‌های بین‌المللی از جمله فایننشال‌تایمز، دولت آمریکا پس از نیم‌قرن سرمایه‌گذاری اندک و موانع سخت‌گیرانه زیست‌محیطی، اکنون در حال تزریق منابع مالی قابل‌توجه به شرکت‌های فعال در عناصر نادر خاکی و مواد معدنی حیاتی است تا ظرفیت‌های استخراج و فرآوری در داخل احیا شود. هم‌زمان، تلاش برای پیوندهای راهبردی با متحدانی چون استرالیا و ژاپن نیز دنبال می‌شود.
در همین چارچوب، واشنگتن و کانبرا توافق کرده‌اند ظرف شش ماه آینده بیش از سه میلیارد دلار در پروژه‌های مواد معدنی حیاتی به‌طور مشترک سرمایه‌گذاری کنند. همچنین مقامات ژاپنی از بررسی مشترک توسعه معادن عناصر نادر خاکی در پیرامون جزیره «مینامی‌توری» در اقیانوس آرام با مشارکت آمریکا خبر داده‌اند.
در جبهه توسعه پروژه‌ها، «تراس مورایتیس»، مدیرعامل شرکت «سرا ورده» که با حمایت مالی آمریکا در برزیل یک معدن عناصر نادر خاکی می‌سازد، می‌گوید اکنون درک ژئوپلیتیک و امنیتیِ عمیق‌تری نسبت به این حوزه شکل گرفته و راه‌حل پایدار و بلندمدت، فراتر از مهلت‌های موقت، دنبال می‌شود.
با وجود این شتاب، تردیدهای کارشناسی درباره زمان‌بندی‌ها پابرجاست. «تیم پوکو»، مدیر بخش کالا در اوراسیا گروپ، تأکید می‌کند دستیابی به خودکفایی یا کاهش چشمگیر وابستگی در بازه یک تا دو ساله واقع‌بینانه نیست و ساخت معادن و زیرساخت‌های فرآوری جایگزین، فرآیندی پرهزینه، پیچیده و زمان‌بر است.
تحلیلگران یادآور می‌شوند راه‌اندازی یک معدن جدید، از اکتشاف تا اخذ مجوزهای زیست‌محیطی و اداری و سپس سرمایه‌گذاری و ساخت، سال‌ها زمان می‌برد؛ ضمن آن‌که تسلط عمیق چین بر لایه‌های متعدد زنجیره، از استخراج تا پالایش و فرآوری، کارِ برهم‌زدن انحصار را دشوارتر کرده است.
راهبرد جدید آمریکا برای کاهش وابستگی به چین در حوزه عناصر نادر خاکی، با اتکا به سرمایه‌گذاری داخلی، مشارکت‌های فرامرزی و تسریع در توسعه پروژه‌ها پیش می‌رود، اما به گفته کارشناسان، عبور از سلطه ساختاری چین در این زنجیره، مسیری چندساله و پرهزینه خواهد بود.