افشای صادرات ۶۵۶ میلیون دلاری با مجوزهای ردشده/ بازگشت کارت‌های اجاره‌ای به چرخه تجارت؟
معدن۲۴: براساس مستندات رسمی منتشرشده از سوی سازمان توسعه تجارت ایران، طی بررسی‌های انجام‌شده در سامانه جامع تجارت مشخص شده است که در مهرماه ۱۴۰۴ بیش از ۱۶ هزار اظهارنامه صادراتی برای اشخاصی صادر شده که این سامانه وضعیت آنان را «غیرمجاز» تشخیص داده بود. این حجم از اظهارنامه‌ها معادل ۲۳ درصد کل صادرات ماه و رقمی بالغ بر ۶۵۶ میلیون دلار برآورد می‌شود.
در نامه‌ای که مرتضی احمدی، معاون برنامه‌ریزی و مقررات سازمان توسعه تجارت، در تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۴ خطاب به غلامرضا شامانی، معاون امور گمرکی گمرک ایران ارسال کرده، جزئیات نگران‌کننده‌ای از نحوه صدور این اظهارنامه‌ها بیان شده است. بر پایه لاگ‌های ثبت‌شده در سامانه جامع تجارت، برای ۱۱۰ شناسه و کد ملی هیچ پاسخ رسمی مبنی بر مجاز بودن صادرات صادر نشده و در بسیاری از موارد، سامانه صراحتاً وضعیت عدم مجوز صادرات را اعلام کرده است؛ با وجود این هشدارها، اظهارنامه‌ها تأیید و صادرات انجام شده است.
کارشناسان حوزه تجارت خارجی معتقدند این مغایرت جدی بین وضعیت مجوزها و واقعیت صادرات، می‌تواند نشانه‌ای از فعال شدن مجدد کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای یا یک‌بارمصرف باشد؛ پدیده‌ای که در سال‌های گذشته بارها موجب فرار از تعهدات ارزی، بدهی‌های سنگین بازگشت ارز صادراتی و اختلال در شفافیت تجاری شده است.
به گفته ناظران، تداوم چنین تخلفاتی می‌تواند ساختار اعتماد در نظام صادراتی کشور را تضعیف کرده، مسیر ردیابی بازگشت ارز را مبهم سازد و زمینه سوءاستفاده‌های مالی گسترده را فراهم کند.
در پایان این نامه، سازمان توسعه تجارت خواستار ورود فوری گمرک ایران و مسدودسازی مسیرهای احتمالی تخلف شده و تأکید کرده است برخورد با این نوع ناهماهنگی‌ها برای صیانت از سلامت تجارت خارجی کشور ضرو دارد.